Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse
|
5.58.1
|
natos. actionum autem genera plura, ut obscurentur
|
|
etiam minora maioribus, maximae autem sunt pri-
|
|
mum, ut mihi quidem videtur et iis, quorum nunc
|
|
in ratione versamur, consideratio cognitioque rerum
|
5
|
caelestium et earum, quas a natura occultatas et
|
|
latentes indagare ratio potest, deinde rerum publi-
|
|
carum administratio aut administrandi scientia, tum
|
|
prudens, temperata, fortis, iusta ratio reliquaeque vir-
|
|
tutes et actiones virtutibus congruentes, quae uno
|
10
|
verbo complexi omnia honesta dicimus; ad quorum
|
|
et cognitionem et usum iam corroborati natura ipsa
|
|
praeeunte deducimur. omnium enim rerum principia
|
|
parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur,
|
|
nec sine causa; in primo enim ortu inest teneritas
|
15
|
ac mollitia quaedam, ut nec res videre optimas nec
|
|
agere possint. virtutis enim beataeque vitae, quae
|
|
duo maxime expetenda sunt, serius lumen apparet,
|
|
multo etiam serius, ut plane qualia sint intellegantur.
|
|
praeclare enim Plato: 'Beatum, cui etiam in senectute
|
20
|
contigerit, ut sapientiam verasque opiniones assequi
|
|
possit!' Quare, quoniam de primis naturae commodis
|
|
satis dictum est, nunc de maioribus consequentibus-
|
|
que videamus.
|
|
Natura igitur corpus quidem hominis sic et genuit
|
59.1
|
et formavit, ut alia in primo ortu perficeret, alia pro-
|
|
grediente aetate fingeret neque sane multum adiumen-
|
|
tis externis et adventiciis uteretur. animum autem re-
|
|
liquis rebus ita perfecit, ut corpus; sensibus enim or-
|
5
|
navit ad res percipiendas idoneis, ut nihil aut non
|
|
multum adiumento ullo ad suam confirmationem in-
|
|
digerent; quod autem in homine praestantissimum
|
|
atque optimum est, id deseruit. etsi dedit talem men-
|
|
tem, quae omnem virtutem accipere posset, ingenuit-
|
10
|
que sine doctrina notitias parvas rerum maximarum
|
|
et quasi instituit docere et induxit in ea, quae inerant,
|
|
tamquam elementa virtutis. sed virtutem ipsam in-
|
|
choavit, nihil amplius. itaque nostrum est—quod
|
60.1
|
nostrum dico, artis est—ad ea principia, quae acce-
|
|
pimus, consequentia exquirere, quoad sit id, quod vo-
|
|
lumus, effectum. quod quidem pluris est haud paulo
|
|
magisque ipsum propter se expetendum quam aut
|
5
|
sensus aut corporis ea, quae diximus, quibus tantum
|
|
praestat mentis excellens perfectio, ut vix cogitari pos-
|
|
sit quid intersit. itaque omnis honos, omnis admiratio,
|
|
omne studium ad virtutem et ad eas actiones, quae
|
|
virtuti sunt consentaneae, refertur, eaque omnia, quae
|
10
|
aut ita in animis sunt aut ita geruntur, uno nomine
|
|
honesta dicuntur. quorum omnium quae sint no-
|
|
titiae, quae quidem significentur rerum vocabulis,
|
|
quaeque cuiusque vis et natura sit mox videbimus.
|
|