Plerique eorum, qui ante me sententias dixerunt, con- 51.9.1
posite atque magnifice casum rei publicae miserati sunt.
quae belli saevitia esset, quae victis adciderent, enume-
ravere: rapi virgines, pueros; divelli liberos a parentum
conplexu; matres familiarum pati quae victoribus conlu- 5
buissent; fana atque domos spoliari; caedem, incendia
fieri; postremo armis, cadaveribus, cruore atque luctu
omnia conpleri. sed, per deos inmortalis, quo illa oratio 10.1
pertinuit? an uti vos infestos coniurationi faceret? sci-
licet, quem res tanta et tam atrox non permovit, eum
oratio adcendet. non ita est, neque quoiquam mortalium 11.1
iniuriae suae parvae videntur, multi eas gravius aequo
habuere. sed alia aliis licentia est, patres conscripti. qui 12.1
demissi in obscuro vitam habent, si quid iracundia deli-
quere, pauci sciunt, fama atque fortuna eorum pares
sunt; qui magno imperio praediti in excelso aetatem
agunt, eorum facta cuncti mortales novere. ita in maxuma 13.1
fortuna minuma licentia est; neque studere neque odisse,
sed minume irasci decet; quae apud alios iracundia dici- 14.1
tur, ea in imperio superbia atque crudelitas appellatur.
equidem ego sic existumo, patres conscripti, omnis cru- 15.1
ciatus minores quam facinora illorum esse. sed plerique
mortales postrema meminere et in hominibus inpiis sce-
leris eorum obliti de poena disserunt, si ea paulo seve-
rior fuit. 5