Sed postquam in castra nuntius pervenit Romae con- 57.1.1
iurationem patefactam, de Lentulo et Cethego ceteris-
que, quos supra memoravi, supplicium sumptum, pleri-
que, quos ad bellum spes rapinarum aut novarum rerum
studium inlexerat, dilabuntur; reliquos Catilina per mon- 5
tis asperos magnis itineribus in agrum Pistoriensem ab-
ducit eo consilio, uti per tramites occulte perfugeret in
Galliam Transalpinam. at Q. Metellus Celer cum tribus 2.1
legionibus in agro Piceno praesidebat, ex difficultate
rerum eadem illa existumans quae supra diximus Ca-
tilinam agitare. igitur ubi iter eius ex perfugis cognovit, 3.1
castra propere movit ac sub ipsis radicibus montium
consedit, qua illi descensus erat in Galliam properanti.
neque tamen Antonius procul aberat, utpote qui magno 4.1
exercitu locis aequioribus expeditus in fuga sequeretur.
sed Catilina postquam videt montibus atque copiis ho- 5.1
stium sese clausum, in urbe res advorsas, neque fugae
neque praesidi ullam spem, optumum factu ratus in tali
re fortunam belli temptare, statuit cum Antonio quam
primum confligere. itaque contione advocata huiusce 6.1
modi orationem habuit:
  'Conpertum ego habeo, milites, verba virtutem non 58.1.1
addere, neque ex ignavo strenuom neque fortem ex timido
exercitum oratione imperatoris fieri. quanta quoiusque 2.1
animo audacia natura aut moribus inest, tanta in bello
patere solet. quem neque gloria neque pericula excitant,
nequiquam hortere: timor animi auribus officit. sed ego 3.1
vos, quo pauca monerem, advocavi, simul uti causam
mei consili aperirem.