Sequitur huc dilata et maxima indigens cura de
|
18.201.1
|
tempore fruges serendi quaestio magnaque ex parte ra-
|
|
tion<i> siderum conexa; quamobrem sententias omnium in
|
|
primis ad id pertinentes exponemus. Hesiodus, qui prin-
|
|
ceps hominum de agricultura praecepit, unum tempus
|
5
|
serendi tradidit a vergiliarum occasu. scribebat enim in
|
|
Boeotia Helladis, ubi ita seri diximus. inter diligentissi-
|
202.1
|
mos convenit, ut in alitum quadripedumque genitura, esse
|
|
quosdam ad conceptum impetus et terrae. hoc Graeci ita
|
|
definiunt, cum sit calida et umida. Vergilius triticum
|
|
et far a vergiliarum occasu seri iubet, hordeum inter
|
5
|
aequinoctium autumni et brumam, viciam vero et passiolos
|
|
et lentem boote occidente. quo fit, ut horum siderum
|
|
aliorumque exortus et occasus digerendi sint in suos dies.
|
|
sunt qui et ante vergiliarum occasum seri iubeant, dum-
|
203.1
|
taxat in arida terra calidisque provinciis; custodiri enim
|
|
semen, corrumpente umore, et a proximo imbre uno die
|
|
erumpere; alii statim ab occasu vergiliarum—sequi im-
|
|
bres a septimo fere die—; aliqui in frigidis ab aequi-
|
5
|
noctio autumni, in calidis serius, ne ante hiemem luxu-
|
|
rient. inter omnes autem convenit circa brumam serendum
|
204.1
|
non esse, magno argumento, quoniam hiberna semina, cum
|
|
ante brumam sata sint, septimo die erumpant; si post
|
|
brumam, vix quadragesimo. sunt qui properent atque ita
|
|
pronuntient, festinatam sementem saepe decipere, seroti-
|
5
|
nam semper. e contrario alii vel vere potius serendum
|
|
quam malo autumno atque, ubi fuerit necesse, inter favo-
|
|
nium et vernum aequinoctium. quidam omissa caelesti
|
205.1
|
subtilitate temporibus definiunt: vere linum et avenam et
|
|
papaver atque, uti nunc etiam Transpadani servant, usque
|
|
in quinquatrus, fabam, siliginem Novembri mense, far
|
|
Septembri extremo usque in idus Octobres, alii post hunc
|
5
|
diem in kal. Novembres. ita his nulla naturae cura est,
|
|
illis nimia, et ideo caeca subtilitas, cum res geratur inter
|
|
rusticos litterarumque expertes, non modo siderum. et
|
206.1
|
confitendum est caelo maxime constare ea, quippe Ver-
|
|
gilio iubente praedisci ventos ante omnia ac siderum
|
|
mores neque aliter quam navigantibus servari. spes ardua,
|
|
inmensa, misceri posse caelestem divinitatem inperitiae
|
5
|
rusticae, sed temp<t>anda <i>am grandi vitae emolumento.
|
|
prius tamen sideralis difficultas, quam sensere etiam periti,
|
|
subicienda contemplationi est, quo deinde laetior mens
|
|
discedat a caelo et facta sentiat, quae futura praenosci
|
|
non possint.
|
10
|