<DECLAMATIO>
  Fuerit necesse est ratio aliqua et causa propter quam dives non ipsam 325.10.1
ad quam pervenire volebat hereditatem scripsit heredem. Obstiterit
oportet pudor non ille praetereundi aliquem propinquorum: praeteriit
enim; non ille scribendi aliquem extrarium heredem: scripsit enim
extrarium; non ille bona sua in aliquem humilem demittendi: demisit 5
enim. Obstiterit oportet familiarior aliqua causa: non poterat salvo 11.1
pudore hanc scribere heredem. Postea vobis causam verecundiae huius
adprobabo, postea scribentis animum; interim, fuit aliquid quod ob-
staret diviti quo minus hanc scriberet heredem.
  'Quo merito' inquit 'tuo te scripsit heredem?' Vox communis est: 12.1
isdem verbis interrogare te possum: quid merueras ut te scriberet
heredem? Quamdiu enim tertium non exhibes cui debeatur hereditas,
inter nos quaestio est. Si nominasses, fortasse et illi dicerem: quo merito?
Sed neque nominas ullum extrarium neque vindicare tibi potes here- 5
ditatem. Proinde nobis responde: quo merito? Nullo. * * * Quis ignorat 13.1
testamentorum fortunam? Et esset fortasse in totum iniquum requiri a
nobis mentis alienae rationem. Sunt quidam inrationabiles impetus
animorum, quaedam gratuita, ut vulgo vocantur, odia. Quotiens
audivimus filium dicentem: 'quo meo merito pater me exheredavit?'? 5
Nullam rem frequentior admiratio sequitur.
  Sed tolerabile erat si interrogaremur hoc tantum de hereditate: altius 14.1
convicium quaestio ista habet. Quid si non communis ista infamia
fuisset, quid ergo? Negem fuisse rumorem qui aspergeret hanc feminam?
Tu scis an vera sint. Et praesenti fortasse liti vel expediebat confiteri.
Nam si istud quod intellegi vis verum est, utique hereditas nostra est. 5
Sed pecunia potius periclitemur: nullum meritum uxoris tuae adversus 15.1
divitem fuit. Quasi vero meritis tantum hereditates contingant. Interest
an ametur qui amat? Potuit hanc amasse feminam dives, salva huius
conscientia: erat speciosa, erat, potuit in hunc adfectum incidisse. Multi 16.1
sunt qui testamenta sic scribant tamquam illud ad vitam eorum pertineat.
Sic quidam heredes scribunt eos quos captant tamquam intellecturos,
quamquam secreto scriptos. Potuit ergo amor in causa esse, potuit ipsa
pudicitiae admiratio in causa fuisse. †Sedit† virtutum intellectum rerum 5
natura: nulla tanta vitia sunt quae non meliora mirentur.
  Sed quatenus suspicamur, videor perspicere rationem quare hoc tibi 17.1
mandaverit. Nondum illa opinio, nondum accusator †videt haec tam-
quam ab advocatis audies ego de te suspicer†. Pauper eras, vicinus eras.
Huius noti mores, certa sanctitas; argumento probabimus: cum rumor 18.1
utrumque infamaret, tu reus factus es; a te lenocinium committi dixit
accusator, non ab hac adulterium. Non ergo nova haec erit suspicio mea
neque ex me nata. Id quod accusator tibi obiecit, hodie credo: locutum
esse tecum divitem, egisse tecum, promisisse tibi multa, novissime etiam 5
iactasse testamentum.