Armis sepulcri victor
Sepulcri violati sit actio. Quidam arma de sepulcro viri fortis, suis 369.pr.1
consumptis, sustulit; victor reposuit. Reus est violati sepulcri.
DECLAMATIO
  Potui infitiari quod obicitur. Detracta arma dicis? Nego. Mentior? 1.1
Eamus in rem praesentem. Adnumerare volo; si quicquam defuerit,
damnari volo. Sed non corrumpam gloriam meam ut dissimulem propter
quod vir fortis honoratus sum. Sed quid faciam? Non licet mihi ista
narrare: instat livor, et id quo salvus est odit. 5
  'Sepulcrum' inquit 'violasti.' Non utcumque attingitur sepulcrum 2.1
violatur: alioqui nec inferre mortuos licet nec conlapsa reficere nec
ornare. Aut, si utcumque attingitur violatur, bis ego peccavi, et cum
sustuli et cum reposui. Sed non ita est. Et mens absolvitur. Sic Romani
gloriose spoliarunt Iovem, sic Saguntini fecerunt parricidium. Si ergo 5
mens in factis spectatur, meam inspicite. Quare violo? Inimici sepulcrum 3.1
est? Immo etiam commilitonis, amici. (Credibile enim est similes pro-
positis amicos fuisse.) Deinde, ut etiam vivo nocere voluerim, mortuo
tamen parcendum est. Deinde, quo tempore? Bello, inter pericula odiis
vacua. Sed quid sustuli? Aurum, credo, aut defossam pecuniam. 'Arma.' 5
Ista virtutis instrumenta, non sceleris sunt pretia, quibus praemia merui.
Nisi ista sustulissem, non accusasses: non haberes leges. Sustuli, con- 4.1
fiteor, sed publicae salutis causa. Miraris? Ipsorum sepulcrorum ruina, si
possem, hostem repellerem: tecta in subeuntes et sacra, quin etiam
templorum fastigia desperantium tela sunt. Certum est omnia licere pro
patria. 5
  Denique vos interrogo: quid faciam? Magna pars exercitus in me 5.1
cessat. Armati sunt interim etiam inertes, etiam mortui: solus nudus
steti. Quamquam quid quaero? Habeo sententias vestras: honorastis, et
sciebatis his me armis vicisse. Nec sane aliud dedissetis consilium quam
locus et tempus: visus est mihi emergere tumulo vir fortis. 5