| Expositus iuratus ob nuptias educatoris filiae | |
| Quidam moriens adulescenti, quem pro filio educaverat, indicaturum | 376.pr.1 |
| se veros parentes pollicitus est si iurasset se filiam quam relinquebat | |
| ducturum uxorem. Iuravit adulescens. Ille dixit. Post mortem educatoris | |
| a naturali patre receptus, quia non vult orbam divitem ducere uxorem, | |
| abdicatur. | 5 |
| DECLAMATIO | |
| Abdicat tam cito? Si non eram idoneus, non eram recipiendus. Tam | 1.1 |
| exiguo tempore quid peccare potui? Etiamsi quid peccavi, ignosce: | |
| nondum novi mores tuos. Noviciis etiam servulis ignoscitur. Sed quid | |
| obicis? 'Uxorem' inquit 'non ducis quam volo.' Quid tum? nescis nostri | 2.1 |
| arbitrii esse matrimonia? Adfectus nostri nobis non serviunt: non potes | |
| efficere imperio ut vel amem quem velis vel oderim. Matrimonium vero | |
| tum perpetuum est si mutua voluntate iungitur. Cum ergo quaeratur | |
| mihi uxor, socia tori, vitae consors, in omne saeculum mihi eligenda est. | 5 |
| Alioqui quid proficis invitum cogendo? Repudiabo. 'At enim' inquit | 3.1 |
| 'lege cogeris orbam ducere.' Quid? tu illius patronus es? Sine me illi | |
| respondere. Si potest, lege illa cogat. Interim noli mihi patriam | |
| maiestatem opponere. Sed nimirum non potest cogere, et ideo non cogit. | |
| Alioqui forsitan illi responderem [non] habere orbas privilegium, sed | 5 |
| vacuis indicere nuptias, non occupatis. | |
| 'Quid ergo?' inquit 'orbam non ducis?' Gaudeo, pater, quod misereri | 4.1 |
| fortunae potes: et haec orba est, et haec patrem perdidit. Fortuna similis, | |
| indulgentia propior est. In eadem domo educati sumus: novi mores, | |
| probo verecundiam, probo genus. Quid si mihi a patre commendata est? | 5.1 |
| Quid si rogatus sum? Quid si etiam iuravi? Vis me fidem non praestare? | |
| Et cui? Qui me sustulit, qui patrem egit, qui te mihi patrem dedit | |
| †quemadmodum rogavit†. Non est quod dicas: 'ego cogo'; aeque tamen | |
| peiero. Et quales futurae nuptiae quae periurio iunguntur? | 5 |