SERMO
|
|
Narratione praeparandum est ut, quoniam nulla certa causa est
|
281.1.1
|
abdicationis, videatur pater parricidii suspicione fecisse et has insidias
|
|
praevidisse. Quaestiones illae sunt: an ad legem parricidii satis sit
|
|
probare hoc [in] reo propositum fuisse; an hoc propositum huic fuerit.
|
|
DECLAMATIO
|
|
Primum hoc mihi responde, an occisuri habitu fueris. Non enim tibi
|
2.1
|
proderit dixisse: 'non feci.' Numquam mens exitu aestimanda est. Nam
|
|
et qui impetum in patrem stricto gladio fecisset retentus diceret: 'non
|
|
occidi'; si venenum paratum deprehendissem, diceres: 'non occidi.'
|
|
Quin etiam, si permittitur ista defensio, et ille potest dicere se non
|
5
|
occidisse qui percussorem summiserit.
|
|
Satis ergo est probare animum parricidae. Superest ut cogitetis an hic
|
3.1
|
animum habuerit. Si occultius esset coniectura ducenda, dicerem turpem
|
|
adulescentem, dicerem: 'abdicatus est: et si innocens, magis poterit
|
|
irasci.' Sed quid causam infirmo dicendo? In aliqua vos positos specula
|
|
putate illa quae facta sunt videre. Abdicatus in solitudine est: locus
|
5
|
oportunus insidiis. Habet gladium: instrumentum parricidii. Accedit ad
|
|
patrem manuque sublata 'rogo' dicit: immo iubet; non sunt enim preces
|
|
ubi negandi libertas non est. Utriusque intuemini animum, et, si videtur,
|
4.1
|
prius meum. Occisurum te non dubitavi ideoque ille severus negare non
|
|
potui. Reliqua a vestris animis interrogate, is qui armatus rogat quid
|
|
facturus sit si non impetraverit. Duo sunt, opinor, inter quae quaestio
|
|
interposita videatur: hic si non impetrasset aut occisurus fuerat aut
|
5
|
moriturus. Non dico utrum credibilius sit, utrum facilius. Exorare me
|
5.1
|
volueras? Quanto oportunius alibi rogasses, alio tempore, cum primum
|
|
abdicatus es, adhibitis propinquis, amicis! Quid facit ad preces solitudo?
|
|
Ista instrumenta sunt parricidii, haec occasio, hic locus, hoc tempus. Si
|
|
abdicarem te, moriturus fuisti? Reum parricidii ago. Quid superest igitur
|
5
|
nisi ut vindicaturus fueris eam quam iniuriam vocabas?
|
|
'Non' inquit 'occidi.' Hoc quidem [in] genere nemo non defendi
|
6.1
|
potest cui voluntas parricidii obicitur. 'Non' inquit 'occidi.' <Quid> si
|
|
dicerem: 'difficilius putasti, scelera propius admota plus habent hor-
|
|
roris', si dicerem: 'obstitit tibi vis numinum et tacita quaedam illius
|
|
solitudinis religio'? Nunc vero manifestum est cur non occideris:
|
5
|
distulisti hunc animum dum heres fieres.
|
|