| Adulter uxoris qua cesserat fratri | |
| Qui duos filios habebat uni uxorem dedit. Altero aegrotante et dicenti- | 291.pr.1 |
| bus medicis animi esse languorem, intravit stricto gladio minatus se | |
| moriturum pater nisi causam indicasset. Confesso amari a se fratris | |
| uxorem, frater petente patre cessit. Ille in adulterio eam cum priore | |
| marito deprehensam occidit. Abdicatur. | 5 |
| DECLAMATIO | |
| Ingressurus actionem interrogo qualem patrem velis: gravem et | 1.1 |
| severum an facilem et ignoscentem. Non dubito quin adulescens | |
| vindicato modo matrimonio malit me severe agere. Talis igitur pater | |
| obicit tibi quod in amorem incideris cuiusquam: non est istud nisi | |
| lascivientis animi. Iam si haec quam adamasti nupta est, tu alienam | 2.1 |
| matronam aliter quam leges permittunt aspexisti. Adiciamus huc 'fratris | |
| uxorem'. Intellego me, iudices, fictae huic personae sufficere non posse, | |
| itaque tacebo: dic, dic, te sequor. Paulo ante dicebas: 'corrumpere fratris | |
| uxorem ausus est, istud incestum est.' | 5 |
| Sed forsitan dicet: 'amavi adulescens eam quae domi erat, cuius con- | 3.1 |
| versatio continua etiam invitos ad se oculos poterat deflectere.' Ignos- | |
| camus amori: obicio igitur tibi occisos a te homines ex eadem causa qua | |
| tu amasti. Nullus est tam vilis hominis sanguis ut non manus inquinet. | |
| Deinde hanc ego severitatem aliis permiserim: tu qui et ipse amasti, | 5 |
| nonne tibi cum deprehendisses imaginem cernere visus es tui casus? | |
| Quid diutius differo dolorem? Fratrem occidisti. Scio, iudices, quorun- | 4.1 |
| dam scelerum eam esse magnitudinem ut augeri verbis non possint. | |
| Fratrem tuum occidisti, servatorem tuum, qui ut tu viveres matrimonium | |
| solvit: et, quod gravius est, non longe erat; in eadem domo futurus | |
| tradidit tibi uxorem qua carere non poterat. Et hoc adulterium vocas? | 5.1 |
| Ita est adulter ille, et tu maritus? Istud ego adulterium quondam manu | |
| mea iunxi, ipse auspices adhibui, optavi longam concordiam. Maiores | |
| habet vires ignis qui legitimis facibus accenditur. Non est tam facile | |
| desinere quam cedere. Nunc intellego, iuvenis, quantum mihi praestite- | 5 |
| ris: amabas. Coibant ergo furtim et flentes, ut satisfacerent invicem. | 6.1 |
| Ita tu cum hoc videres non erubuisti? Non deprehendi visus es quasi | |
| adulter? Non mehercules ferrem te tantum querentem. Vides enim, | |
| liberorum causa amabas, matrimonium cogitaveras: adulteros tu dices | |
| iacentes in geniali toro? Duri mehercule viderentur si cito oblivisci | 5 |
| coniugii potuissent. Occisus est iuvenis dum rem facit boni mariti. | |
| Non erubescam, iudices, post gravissimum dolorem descendere in | 7.1 |
| hanc quoque causae partem, ut obiciam quod uxorem occideris bene meri- | |
| tam, quam sic amasti. Sic de innocentia miserorum ago tamquam hic de | |
| capite quaeratur. Non sufficit dolori meo quod mihi filium abstulisti, | |
| qui tibi adsedi, qui ad languentem cum gladio sollicitus intravi: ego | 5 |
| eosdem cibos eadem mensa qua tu capere non possum, nec illam manum | |
| videre quae fumare mihi adhuc filii mei sanguine videtur. Semper mihi | 8.1 |
| armatus videris, numquam solus occurris: it ante oculos laceratus filius, | |
| hunc iuxta nurus optima, nurus obsequentissima. Clamare videntur: 'Tu | |
| nos occidisti, tu qui nos iniuria prius distraxisti. Quid necesse erat | |
| solvere matrimonium? Obreptum est credulitati tuae: non amabat qui | 5 |
| potuit occidere.' |