Spartana tellus nobile attollit iugum,
|
662
|
densis ubi aequor Taenarus siluis premit;
|
|
hic ora soluit Ditis inuisi domus
|
|
hiatque rupes alta et immenso specu
|
665
|
ingens uorago faucibus uastis patet
|
|
latumque pandit omnibus populis iter.
|
|
non caeca tenebris incipit primo uia;
|
|
tenuis relictae lucis a tergo nitor
|
|
fulgorque dubius solis adflicti cadit
|
670
|
et ludit aciem: nocte sic mixta solet
|
|
praebere lumen primus aut serus dies.
|
|
hinc ampla uacuis spatia laxantur locis,
|
|
in quae omne mersum pergat humanum genus.
|
|
nec ire labor est; ipsa deducit uia:
|
675
|
ut saepe puppes aestus inuitas rapit,
|
|
sic pronus aer urguet atque auidum chaos,
|
|
gradumque retro flectere haut umquam sinunt
|
|
umbrae tenaces. Intus immenso sinu
|
|
placido quieta labitur Lethe uado
|
680
|
demitque curas, neue remeandi amplius
|
|
pateat facultas, flexibus multis grauem
|
|
inuoluit amnem: qualis incertis uagus
|
|
Maeander undis ludit et cedit sibi
|
|
instatque dubius litus an fontem petat.
|
685
|
palus inertis foeda Cocyti iacet;
|
|
hic uultur, illic luctifer bubo gemit
|
|
omenque triste resonat infaustae strigis.
|
|
horrent opaca fronde nigrantes comae
|
|
taxo imminente, quam tenet segnis Sopor,
|
690
|
Famesque maesta tabido rictu iacet
|
|
Pudorque serus conscios uultus tegit.
|
|
Metus Pauorque, Funus et frendens Dolor
|
|
aterque Luctus sequitur et Morbus tremens
|
|
et cincta ferro Bella; in extremo abdita
|
695
|
iners Senectus adiuuat baculo gradum.
|
|
Am. Estne aliqua tellus Cereris aut Bacchi ferax?
|
|
Th. Non prata uiridi laeta facie germinant
|
|
nec adulta leni fluctuat Zephyro seges;
|
|
non ulla ramos silua pomiferos habet:
|
700
|
sterilis profundi uastitas squalet soli
|
|
et foeda tellus torpet aeterno situ.
|
|
[rerumque maestus finis et mundi ultima]
|
|
immotus aer haeret et pigro sedet
|
|
nox atra mundo: cuncta maerore horrida
|
705
|
ipsaque morte peior est mortis locus.
|
|
Am. Quid ille opaca qui regit sceptro loca?
|
|
qua sede positus temperat populos leues?
|
|
Th. Est in recessu Tartari obscuro locus,
|
|
quem grauibus umbris spissa caligo alligat.
|
710
|
a fonte discors manat hinc uno latex,
|
|
alter quieto similis (hunc iurant dei)
|
|
tacente sacram deuehens fluuio Styga;
|
|
at hic tumultu rapitur ingenti ferox
|
|
et saxa fluctu uoluit Acheron inuius
|
715
|
renauigari. cingitur duplici uado
|
|
aduersa Ditis regia, atque ingens domus
|
|
umbrante luco tegitur. hic uasto specu
|
|
pendent tyranni limina, hoc umbris iter,
|
|
haec porta regni. campus hanc circa iacet,
|
720
|
in quo superbo digerit uultu sedens
|
|
animas recentes. dira maiestas deo,
|
|
frons torua, fratrum quae tamen specimen gerat
|
|
gentisque tantae, uultus est illi Iouis,
|
|
sed fulminantis: magna pars regni trucis
|
725
|
est ipse dominus, cuius aspectus timet
|
|
quidquid timetur. Am. Verane est fama inferis
|
|
tam sera reddi iura et oblitos sui
|
|
sceleris nocentes debitas poenas dare?
|
|
quis iste ueri rector atque aequi arbiter?
|
730
|
Th. Non unus alta sede quaesitor sedens
|
|
iudicia trepidis sera sortitur reis.
|
|
aditur illo Gnosius Minos foro,
|
|
Rhadamanthus illo, Thetidis hoc audit socer.
|
|
quod quisque fecit, patitur; auctorem scelus
|
735
|
repetit suoque premitur exemplo nocens:
|
|
uidi cruentos carcere includi duces
|
|
et impotentis terga plebeia manu
|
|
scindi tyranni. quisquis est placide potens
|
|
dominusque uitae seruat innocuas manus
|
740
|
et incruentum mitis imperium regit
|
|
animoque parcit, longa permensus diu
|
|
felicis aeui spatia uel caelum petit
|
|
uel laeta felix nemoris Elysii loca,
|
|
iudex futurus. sanguine humano abstine
|
745
|
quicumque regnas: scelera taxantur modo
|
|
maiore uestra. Am. Certus inclusos tenet
|
|
locus nocentes? utque fert fama, impios
|
|
supplicia uinclis saeua perpetuis domant?
|
|
Th. Rapitur uolucri tortus Ixion rota;
|
750
|
ceruice saxum grande Sisyphia sedet;
|
|
in amne medio faucibus siccis senex
|
|
sectatur undas, alluit mentum latex,
|
|
fidemque cum iam saepe decepto dedit,
|
|
perit unda in ore; poma destituunt famem.
|
755
|
praebet uolucri Tityos aeternas dapes
|
|
urnasque frustra Danaides plenas gerunt;
|
|
errant furentes impiae Cadmeides
|
|
terretque mensas auida Phineas auis.
|
|
Am. Nunc ede nati nobilem pugnam mei.
|
760
|
patrui uolentis munus an spolium refert?
|
|
Th. Ferale tardis imminet saxum uadis,
|
|
stupente ubi unda segne torpescit fretum.
|
|
hunc seruat amnem cultu et aspectu horridus
|
|
pauidosque manes squalidus gestat senex.
|
765
|
impexa pendet barba, deformem sinum
|
|
nodus coercet, concauae lucent genae;
|
|
regit ipse longo portitor conto ratem.
|
|
hic onere uacuus litori puppem applicans
|
|
repetebat umbras; poscit Alcides uiam
|
770
|
cedente turba; dirus exclamat Charon:
|
|
'quo pergis, audax? siste properantem gradum.'
|
|
non passus ullas natus Alcmena moras
|
|
ipso coactum nauitam conto domat
|
|
scanditque puppem. cumba populorum capax
|
775
|
succubuit uni; sidit et grauior ratis
|
|
utrimque Lethen latere titubanti bibit.
|
|
tunc uicta trepidant monstra, Centauri truces
|
|
Lapithaeque multo in bella succensi mero;
|
|
Stygiae paludis ultimos quaerens sinus
|
780
|
fecunda mergit capita Lernaeus labor.
|
|