DIALOGORVM LIBER V
AD NOVATVM
DE IRA
LIBER III
Quod maxime desiderasti, Nouate, nunc facere tempta- 5.1.1.1
bimus, iram excidere animis aut certe refrenare et impetus
eius inhibere. Id aliquando palam aperteque faciendum est,
ubi minor uis mali patitur, aliquando ex occulto, ubi nimium
ardet omnique inpedimento exasperatur et crescit; refert 5
quantas uires quamque integras habeat, utrum reuerbe-
randa et agenda retro sit an cedere ei debeamus dum
tempestas prima desaeuit, ne remedia ipsa secum ferat.
Consilium pro moribus cuiusque capiendum erit; quosdam 2.1
enim preces uincunt, quidam insultant instantque sum-
missis, quosdam terrendo placabimus; alios obiurgatio, alios
confessio, alios pudor coepto deiecit, alios mora, lentum
praecipitis mali remedium, ad quod nouissime descen- 5
dendum est. Ceteri enim adfectus dilationem recipiunt et 3.1
curari tardius possunt, huius incitata et se ipsa rapiens
uiolentia non paulatim procedit sed dum incipit tota est;
nec aliorum more uitiorum sollicitat animos, sed abducit et
inpotentes sui cupidosque uel communis mali exagitat, nec 5
in ea tantum in quae destinauit sed in occurrentia obiter
furit. Cetera uitia inpellunt animos, ira praecipitat. Etiam 4.1
si resistere contra adfectus suos non licet, at certe adfectibus
ipsis licet stare: haec, non secus quam fulmina procellaeque
et si qua alia inreuocabilia sunt quia non eunt sed cadunt,
uim suam magis ac magis tendit. Alia uitia a ratione, 5.1
hoc a sanitate desciscit; alia accessus lenes habent et in-
crementa fallentia: in iram deiectus animorum est. Nulla
itaque res urget magis attonita et in uires suas prona et
siue successit superba, siue frustratur insana; ne repulsa 5
quidem in taedium acta, ubi aduersarium fortuna subduxit,
in se ipsa morsus suos uertit. Nec refert quantum sit ex quo
surrexerit; ex leuissimis enim in maxima euadit.