Excogitare nemo quicquam poterit, quod magis
|
1.19.1.1
|
decorum regenti sit quam clementia, quocumque modo
|
|
is et quocumque iure praepositus ceteris erit. Eo
|
|
scilicet formosius id esse magnificentiusque fatebimur,
|
|
quo in maiore praestabitur potestate, quam non oportet
|
5
|
noxiam esse, si ad naturae legem conponitur. Natura
|
2.1
|
enim conmenta est regem, quod et ex aliis animalibus
|
|
licet cognoscere et ex apibus; quarum regi amplissimum
|
|
cubile est medioque ac tutissimo loco; praeterea opere
|
|
vacat exactor alienorum operum, et amisso rege totum
|
5
|
dilabitur, nec umquam plus unum patiuntur meliorem-
|
|
que pugna quaerunt; praeterea insignis regi forma est
|
|
dissimilisque ceteris cum magnitudine tum nitore. Hoc
|
3.1
|
tamen maxime distinguitur: iracundissimae ac pro cor-
|
|
poris captu pugnacissimae sunt apes et aculeos in
|
|
volnere relinquunt, rex ipse sine aculeo est; noluit
|
|
illum natura nec saevum esse nec ultionem magno
|
5
|
constaturam petere telumque detraxit et iram eius
|
|
inermem reliquit. Exemplar hoc magnis regibus in-
|
|
gens; est enim illi mos exercere se in parvis et ingen-
|
|
tium rerum documenta in minima parere. Pudeat ab
|
4.1
|
exiguis animalibus non trahere mores, cum tanto homi-
|
|
num moderatior esse animus debeat, quanto vehementius
|
|
nocet. Utinam quidem eadem homini lex esset et ira
|
|
cum telo suo frangeretur nec saepius liceret nocere
|
5
|
quam semel nec alienis viribus exercere odia! facile
|
|
enim lassaretur furor, si per se sibi satis faceret et
|
|
si mortis periculo vim suam effunderet. Sed ne nunc
|
5.1
|
quidem illi cursus tutus est; tantum enim necesse est
|
|
timeat, quantum timeri voluit, et manus omnium ob-
|
|
servet et eo quoque tempore, quo non captatur, peti
|
|
se iudicet nullumque momentum inmune a metu habeat.
|
5
|
Hanc aliquis agere vitam sustinet, cum liceat innoxium
|
|
aliis, ob hoc securum, salutare potentiae ius laetis
|
|
omnibus tractare? Errat enim, si quis existimat tutum
|
|
esse ibi regem, ubi nihil a rege tutum est; securitas
|
|
securitate mutua paciscenda est. Non opus est in-
|
6.1
|
struere in altum editas arces nec in adscensum arduos
|
|
colles emunire nec latera montium abscidere, multipli-
|
|
cibus se muris turribusque saepire: salvum regem
|
|
clementia in aperto praestabit. Unum est inexpugna-
|
5
|
bile munimentum amor civium. Quid pulchrius est
|
7.1
|
quam vivere optantibus cunctis et vota non sub custode
|
|
nuncupantibus? si paulum valetudo titubavit, non spem
|
|
hominum excitari, sed metum? nihil esse cuiquam tam
|
|
pretiosum, quod non pro salute praesidis sui con-
|
5
|
mutatum velit? O ne ille, cui contingit, <ut> sibi quo-
|
8.1
|
que vivere debeat; in hoc adsiduis bonitatis argumentis
|
|
probavit non rem publicam suam esse, sed se rei
|
|
publicae. Quis huic audeat struere aliquod periculum?
|
|
quis ab hoc non, si possit, fortunam quoque avertere
|
5
|
velit, sub quo iustitia, pax, pudicitia, securitas, dignitas
|
|
florent, sub quo opulenta civitas copia bonorum omnium
|
|
abundat? Nec alio animo rectorem suum intuetur, quam,
|
|
si di inmortales potestatem visendi sui faciant, intueamur
|
|
venerantes colentesque. Quid autem? non proximum illis
|
9.1
|
locum tenet is, qui se ex deorum natura gerit, beneficus
|
|
ac largus et in melius potens? Hoc adfectare, hoc imitari
|
|
decet, maximum ita haberi, ut optimus simul habeare.
|
|