SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
  Liberalis noster nunc tristis est nuntiato incendio quo 91.1.1
Lugdunensis colonia exusta est; movere hic casus quemlibet
posset, nedum hominem patriae suae amantissimum. Quae
res effecit ut firmitatem animi sui quaerat, quam videlicet
ad ea quae timeri posse putabat exercuit. Hoc vero tam 5
inopinatum malum et paene inauditum non miror si sine
metu fuit, cum esset sine exemplo; multas enim civitates
incendium vexavit, nullam abstulit. Nam etiam ubi hostili
manu in tecta ignis inmissus est, multis locis deficit, et quam-
vis subinde excitetur, raro tamen sic cuncta depascitur ut 10
nihil ferro relinquat. Terrarum quoque vix umquam tam
gravis et perniciosus fuit motus ut tota oppida everteret.
Numquam denique tam infestum ulli exarsit incendium ut
nihil alteri superesset incendio. Tot pulcherrima opera, quae 2.1
singula inlustrare urbes singulas possent, una nox stravit, et
in tanta pace quantum ne bello quidem timeri potest accidit.
Quis hoc credat? ubique armis quiescentibus, cum toto orbe
terrarum diffusa securitas sit, Lugudunum, quod ostende- 5
batur in Gallia, quaeritur. Omnibus fortuna quos publice
adflixit quod passuri erant timere permisit; nulla res magna
non aliquod habuit ruinae suae spatium: in hac una nox
interfuit inter urbem maximam et nullam. Denique diutius
illam tibi perisse quam perît narro. 10
  Haec omnia Liberalis nostri adfectum inclinant, adversus 3.1
sua firmum et erectum. Nec sine causa concussus est: inex-
pectata plus adgravant; novitas adicit calamitatibus pondus,
nec quisquam mortalium non magis quod etiam miratus est
doluit. Ideo nihil nobis inprovisum esse debet; in omnia 4.1
praemittendus animus cogitandumque non quidquid solet sed
quidquid potest fieri. Quid enim est quod non fortuna, cum
voluit, ex florentissimo detrahat? quod non eo magis adgre-
diatur et quatiat quo speciosius fulget? Quid illi arduum 5
quidve difficile est? Non una via semper, ne trita quidem 5.1
incurrit: modo nostras in nos manus advocat, modo suis
contenta viribus invenit pericula sine auctore. Nullum
tempus exceptum est: in ipsis voluptatibus causae doloris
oriuntur. Bellum in media pace consurgit et auxilia securitatis 5
in metum transeunt: ex amico <fit> inimicus, hostis ex socio. In
subitas tempestates hibernisque maiores agitur aestiva tran-
quillitas. Sine hoste patimur hostilia, et cladis causas, si alia
deficiunt, nimia sibi felicitas invenit. Invadit temperantis-
simos morbus, validissimos pthisis, innocentissimos poena, 10
secretissimos tumultus; eligit aliquid novi casus per quod velut
oblitis vires suas ingerat. Quidquid longa series multis labo- 6.1
ribus, multa deum indulgentia struxit, id unus dies spargit
ac dissipat. Longam moram dedit malis properantibus qui
diem dixit: hora momentumque temporis evertendis im-
peris sufficit. Esset aliquod inbecillitatis nostrae solacium 5
rerumque nostrarum si tam tarde perirent cuncta quam
fiunt: nunc incrementa lente exeunt, festinatur in damnum.
Nihil privatim, nihil publice stabile est; tam hominum quam 7.1
urbium fata volvuntur. Inter placidissima terror existit
nihilque extra tumultuantibus causis mala unde minime
expectabantur erumpunt. Quae domesticis bellis steterant
regna, quae externis, inpellente nullo ruunt: quota quaeque 5
felicitatem civitas pertulit! Cogitanda ergo sunt omnia et
animus adversus ea quae possunt evenire firmandus. Exilia, 8.1
tormenta [morbi], bella, naufragia meditare. Potest te patriae,
potest patriam tibi casus eripere, potest te in solitudines
abigere, potest hoc ipsum in quo turba suffocatur fieri soli-
tudo. Tota ante oculos sortis humanae condicio ponatur, nec 5
quantum frequenter evenit sed quantum plurimum potest
evenire praesumamus animo, si nolumus opprimi nec illis
inusitatis velut novis obstupefieri; in plenum cogitanda for-
tuna est. Quotiens Asiae, quotiens Achaiae urbes uno tremore 9.1
ceciderunt! Quot oppida in Syria, quot in Macedonia devora-
ta sunt! Cypron quotiens vastavit haec clades! Quotiens in se
Paphus corruit! Frequenter nobis nuntiati sunt totarum ur-
bium interitus, et nos inter quos ista frequenter nuntiantur, 5
quota pars omnium sumus! Consurgamus itaque adversus
fortuita et quidquid inciderit sciamus non esse tam magnum
quam rumore iactetur. Civitas arsit opulenta ornamentum- 10.1
que provinciarum quibus et inserta erat et excepta, uni
tamen inposita et huic non latissimo monti: omnium istarum
civitatium quas nunc magnificas ac nobiles audis vestigia
quoque tempus eradet. Non vides quemadmodum in Achaia 5
clarissimarum urbium iam fundamenta consumpta sint nec
quicquam extet ex quo appareat illas saltem fuisse? Non 11.1
tantum manu facta labuntur, nec tantum humana arte atque
industria posita vertit dies: iuga montium diffluunt, totae
desedere regiones, operta sunt fluctibus quae procul a con-
spectu maris stabant; vasta vis ignium colles per quos relu- 5
cebat erosit et quondam altissimos vertices, solacia navigan-
tium ac speculas, ad humile deduxit. Ipsius naturae opera
vexantur et ideo aequo animo ferre debemus urbium excidia.
Casurae stant; omnis hic exitus manet, sive <ventorum> 12.1
interna vis flatusque per clusa violenti pondus sub quo
tenentur excusserint, sive torrentium <impetus> in abdito
vastior obstantia effregerit, sive flammarum violentia con-
paginem soli ruperit, sive vetustas, a qua nihil tutum est, 5
expugnaverit minutatim, sive gravitas caeli egesserit populos
et situs deserta corruperit. Enumerare omnes fatorum vias
longum est. Hoc unum scio: omnia mortalium opera mortali-
tate damnata sunt, inter peritura vivimus.
  Haec ergo atque eiusmodi solacia admoveo Liberali nostro 13.1
incredibili quodam patriae suae amore flagranti, quae for-
tasse consumpta est ut in melius excitaretur. Saepe maiori
fortunae locum fecit iniuria: multa ceciderunt ut altius
surgerent. Timagenes, felicitati urbis inimicus, aiebat Romae 5
sibi incendia ob hoc unum dolori esse, quod sciret meliora
surrectura quam arsissent. In hac quoque urbe veri simile 14.1
est certaturos omnes ut maiora celsioraque quam amisere
restituant. Sint utinam diuturna et melioribus auspiciis in
aevum longius condita! Nam huic coloniae ab origine sua
centensimus annus est, aetas ne homini quidem extrema. 5
A Planco deducta in hanc frequentiam loci opportunitate
convaluit: quot tamen gravissimos casus intra spatium hu-
manae <pertulit> senectutis! Itaque formetur animus ad intel- 15.1
lectum patientiamque sortis suae et sciat nihil inausum esse
fortunae, adversus imperia illam idem habere iuris quod
adversus imperantis, adversus urbes idem posse quod adversus
homines. Nihil horum indignandum est: in eum intravimus 5
mundum in quo his legibus vivitur. Placet: pare. Non placet:
quacumque vis exi. Indignare si quid in te iniqui proprie
constitutum est; sed si haec summos imosque necessitas
alligat, in gratiam cum fato revertere, a quo omnia resolvun-
tur. Non est quod nos tumulis metiaris et his monumentis 16.1
quae viam disparia praetexunt: aequat omnis cinis. Inpares
nascimur, pares morimur. Idem de urbibus quod de urbium
incolis dico: tam Ardea capta quam Roma est. Conditor ille
iuris humani non natalibus nos nec nominum claritate di- 5
stinxit, nisi dum sumus: ubi vero ad finem mortalium ventum
est, 'discede' inquit 'ambitio: omnium quae terram premunt
siremps lex esto'. Ad omnia patienda pares sumus; nemo
altero fragilior est, nemo in crastinum sui certior.
  Alexander Macedonum rex discere geometriam coeperat, 17.1
infelix, sciturus quam pusilla terra esset, ex qua minimum
occupaverat. Ita dico: 'infelix' ob hoc quod intellegere
debebat falsum se gerere cognomen: quis enim esse magnus
in pusillo potest? Erant illa quae tradebantur subtilia et 5
diligenti intentione discenda, non quae perciperet vesanus
homo et trans oceanum cogitationes suas mittens. 'Facilia'
inquit 'me doce'. Cui praeceptor 'ista' inquit 'omnibus eadem
sunt, aeque difficilia'. Hoc puta rerum naturam dicere: 'ista 18.1
de quibus quereris omnibus eadem sunt; nulli dare faciliora
possum, sed quisquis volet sibi ipse illa reddet faciliora'.
Quomodo? aequanimitate. Et doleas oportet et sitias et
esurias et senescas (si tibi longior contigerit inter homines 5
mora) et aegrotes et perdas aliquid et pereas. Non est tamen 19.1
quod istis qui te circumstrepunt credas: nihil horum malum
est, nihil intolerabile aut durum. Ex consensu istis metus est.
Sic mortem times quomodo famam: quid autem stultius
homine verba metuente? Eleganter Demetrius noster solet 5
dicere eodem loco sibi esse voces inperitorum quo ventre
redditos crepitus. 'Quid enim' inquit 'mea, susum isti an
deosum sonent?' Quanta dementia est vereri ne infameris 20.1
ab infamibus! Quemadmodum famam extimuisti sine causa,
sic et illa quae numquam timeres nisi fama iussisset. Num
quid detrimenti faceret vir bonus iniquis rumoribus sparsus?
Ne morti quidem hoc apud nos noceat: et haec malam 21.1
opinionem habet. Nemo eorum qui illam accusat expertus
est: interim temeritas est damnare quod nescias. At illud
scis, quam multis utilis sit, quam multos liberet tormentis,
egestate, querellis, supplicîs, taedio. Non sumus in ullius 5
potestate, cum mors in nostra potestate sit. Vale.