Sunt qui existiment spiritu quidem et 6.14.1.1
nulla alia ratione tremere terram, sed ex alia causa
quam Aristoteli placuit. Quid sit quod ab his dicatur
audi. Corpus nostrum et sanguine irrigatur et spiritu,
qui per sua itinera decurrit. Habemus autem quae- 5
dam angustiora receptacula animae per quae nihil
amplius quam meat, quaedam patentiora in quibus
colligitur et unde diuiditur in partes. Sic hoc totum
terrarum omnium corpus et aquis, quae uicem san-
guinis tenent, et uentis, quos nihil aliud quis quam 10
animam uocauerit, peruium est. Haec duo aliubi
currunt, aliubi consistunt.
Sed, quemadmodum in 2.1
corpore nostro, dum bona ualetudo est, uenarum
quoque imperturbata mobilitas modum seruat;
ubi aliquid aduersi est, micat crebrius et suspiria
atque anhelitus laborantis ac fessi signa sunt,—ita 5
terrae quoque, dum illis positio naturalis est, in-
concussae manent; cum aliquid peccatur, tunc uelut
aegri corporis motus est, spiritu illo qui modestius
perfluebat icto uehementius et quassante uenas suas,
nec ut illi paulo ante dicebant quibus animal placet 10
esse terram. Nisi hoc est, quemadmodum animal,
totum uexationem sentiet; neque enim in nobis
febris alias <aliis> partes moratius impellit, sed per
omnes pari aequalitate discurrit.
Vide ergo n<e> 3.1
quid intret in illam spiritus ex circumfuso aere. Qui,
quamdiu habet exitum, sine iniuria labitur; si
offendit aliquid et incidit quod uiam clauderet, tunc
oneratur primo, infundente se a tergo aere, deinde 5
per aliquam rimam maligne fugit et hoc acrius fertur,
quo angustius. Id sine pugna non potest fieri, nec
pugna sine motu.
At si ne rimam quidem per quam 4.1
efflueret inuenit, conglobatus illic furit et hoc atque
illo circumagitur aliaque deicit, alia intercidit, cum
tenuissimus idemque fortissimus et irrepat quamuis
in obstructa et quicquid intrauit ui sua diducat ac 5
dissipet. Tunc terra iactatur; aut enim datura uento
locum discedit, aut, cum dedit, in ipsam qua illum
emisit cauernam fundamento spoliata considit.