Atrevs Ignaue, iners, eneruis et (quod maximum
|
176
|
probrum tyranno rebus in summis reor)
|
|
inulte, post tot scelera, post fratris dolos
|
|
fasque omne ruptum questibus uanis agis
|
|
iratus Atreus? fremere iam totus tuis
|
180
|
debebat armis orbis et geminum mare
|
|
utrimque classes agere, iam flammis agros
|
|
lucere et urbes decuit ac strictum undique
|
|
micare ferrum. tota sub nostro sonet
|
|
Argolica tellus equite; non siluae tegant
|
185
|
hostem nec altis montium structae iugis
|
|
arces; relictis bellicum totus canat
|
|
populus Mycenis, quisquis inuisum caput
|
|
tegit ac tuetur, clade funesta occidat.
|
|
haec ipsa pollens incliti Pelopis domus
|
190
|
ruat uel in me, dummodo in fratrem ruat.
|
|
Age, anime, fac quod nulla posteritas probet,
|
|
sed nulla taceat. aliquod audendum est nefas
|
|
atrox, cruentum, tale quod frater meus
|
|
suum esse mallet—scelera non ulcisceris,
|
195
|
nisi uincis. et quid esse tam saeuum potest
|
|
quod superet illum? numquid abiectus iacet?
|
|
numquid secundis patitur in rebus modum,
|
|
fessis quietem? noui ego ingenium uiri
|
|
indocile: flecti non potest—frangi potest.
|
200
|
proinde antequam se firmat aut uires parat,
|
|
petatur ultro, ne quiescentem petat.
|
|
aut perdet aut peribit: in medio est scelus
|
|
positum occupanti. Satelles Fama te populi nihil
|
|
aduersa terret? At. Maximum hoc regni bonum est,
|
205
|
quod facta domini cogitur populus sui
|
|
tam ferre quam laudare. Sat. Quos cogit metus
|
|
laudare, eosdem reddit inimicos metus.
|
|
at qui fauoris gloriam ueri petit,
|
|
animo magis quam uoce laudari uolet.
|
210
|
At. Laus uera et humili saepe contingit uiro,
|
|
non nisi potenti falsa. quod nolunt uelint.
|
|
Sat. Rex uelit honesta: nemo non eadem uolet.
|
|
At. Vbicumque tantum honesta dominanti licent,
|
|
precario regnatur. Sat. Vbi non est pudor
|
215
|
nec cura iuris sanctitas pietas fides,
|
|
instabile regnum est. At. Sanctitas pietas fides
|
|
priuata bona sunt; qua iuuat reges eant.
|
|
Sat. Nefas nocere uel malo fratri puta.
|
|
At. Fas est in illo quidquid in fratre est nefas.
|
220
|
quid enim reliquit crimine intactum aut ubi
|
|
sceleri pepercit? coniugem stupro abstulit
|
|
regnumque furto: specimen antiquum imperi
|
|
fraude est adeptus, fraude turbauit domum.
|
|
Est Pelopis altis nobile in stabulis pecus,
|
225
|
arcanus aries, ductor opulenti gregis,
|
|
cuius per omne corpus effuso coma
|
|
dependet auro, cuius e tergo noui
|
|
aurata reges sceptra Tantalici gerunt;
|
|
possessor huius regnat, hunc tantae domus
|
230
|
fortuna sequitur. tuta seposita sacer
|
|
in parte carpit prata, quae cludit lapis
|
|
fatale saxeo pascuum muro tegens.
|
|
hunc facinus ingens ausus assumpta in scelus
|
|
consorte nostri perfidus thalami auehit.
|
235
|
Hinc omne cladis mutuae fluxit malum:
|
|
per regna trepidus exul erraui mea,
|
|
pars nulla nostri tuta ab insidiis uacat,
|
|
corrupta coniunx, imperi quassa est fides,
|
|
domus aegra, dubius sanguis et certi nihil
|
240
|
nisi frater hostis. quid stupes? tandem incipe
|
|
animosque sume: Tantalum et Pelopem aspice;
|
|
ad haec manus exempla poscuntur meae.—
|
|
Profare, dirum qua caput mactem uia.
|
|
Sat. Ferro peremptus spiritum inimicum expuat.
|
245
|
At. De fine poenae loqueris; ego poenam uolo.
|
|
perimat tyrannus lenis: in regno meo
|
|
mors impetratur. Sat. Nulla te pietas mouet?
|
|
At. Excede, Pietas, si modo in nostra domo
|
|
umquam fuisti. dira Furiarum cohors
|
250
|
discorsque Erinys ueniat et geminas faces
|
|
Megaera quatiens: non satis magno meum
|
|
ardet furore pectus, impleri iuuat
|
|
maiore monstro. Sat. Quid noui rabidus struis?
|
|
At. Nil quod doloris capiat assueti modum;
|
255
|
nullum relinquam facinus et nullum est satis.
|
|
Sat. Ferrum? At. Parum est. Sat. Quid ignis? At. Etiamnunc parum est.
|
|
Sat. Quonam ergo telo tantus utetur dolor?
|
|
At. Ipso Thyeste. Sat. Maius hoc ira est malum.
|
|
At. Fateor. tumultus pectora attonitus quatit
|
260
|
penitusque uoluit; rapior et quo nescio,
|
|
sed rapior.—imo mugit e fundo solum,
|
|
tonat dies serenus ac totis domus
|
|
ut fracta tectis crepuit et moti lares
|
|
uertere uultum: fiat hoc, fiat nefas
|
265
|
quod, di, timetis. Sat. Facere quid tandem paras?
|
|
At. Nescioquid animus maius et solito amplius
|
|
supraque fines moris humani tumet
|
|
instatque pigris manibus—haud quid sit scio,
|
|
sed grande quiddam est. ita sit. hoc, anime, occupa
|
270
|
(dignum est Thyeste facinus et dignum Atreo,
|
|
quod uterque faciat): uidit infandas domus
|
|
Odrysia mensas—fateor, immane est scelus,
|
|
sed occupatum: maius hoc aliquid dolor
|
|
inueniat. animum Daulis inspira parens
|
275
|
sororque; causa est similis: assiste et manum
|
|
impelle nostram. liberos auidus pater
|
|
gaudensque laceret et suos artus edat.
|
|
bene est, abunde est: hic placet poenae modus
|
|
tantisper. ubinam est? tam diu cur innocens
|
280
|
seruatur Atreus? tota iam ante oculos meos
|
|
imago caedis errat, ingesta orbitas
|
|
in ora patris—anime, quid rursus times
|
|
et ante rem subsidis? audendum est, age:
|
|
quod est in isto scelere praecipuum nefas,
|
285
|
hoc ipse faciet. Sat. Sed quibus captus dolis
|
|
nostros dabit perductus in laqueos pedem?
|
|
inimica credit cuncta. At. Non poterat capi,
|
|
nisi capere uellet. regna nunc sperat mea:
|
|
hac spe subibit gurgitis tumidi minas
|
291
|
dubiumque Libycae Syrtis intrabit fretum,
|
|
hac spe minanti fulmen occurret Ioui,
|
290
|
hac spe, quod esse maximum retur malum,
|
293
|
fratrem uidebit. Sat. Quis fidem pacis dabit?
|
|
cui tanta credet? At. Credula est spes improba.
|
295
|
gnatis tamen mandata quae patruo ferant
|
|
dabimus: relictis exul hospitiis uagus
|
|
regno ut miserias mutet atque Argos regat
|
|
ex parte dominus. si nimis durus preces
|
|
spernet Thyestes, liberos eius rudes
|
300
|
malisque fessos grauibus et faciles capi
|
|
prece commouebo. * * *
|
|
* * * hinc uetus regni furor,
|
|
illinc egestas tristis ac durus labor
|
|
quamuis rigentem tot malis subigent uirum.
|
|
Sat. Iam tempus illi fecit aerumnas leues.
|
305
|
At. Erras: malorum sensus accrescit die.
|
|
leue est miserias ferre, perferre est graue.
|
|
Sat. Alios ministros consili tristis lege:
|
|
peiora iuuenes facile praecepta audiunt;
|
|
in patre facient quidquid in patruo doces:
|
310
|
saepe in magistrum scelera redierunt sua.
|
|
At. Vt nemo doceat fraudis et sceleris uias,
|
|
regnum docebit. ne mali fiant times?
|
|
nascuntur. istud quod uocas saeuum asperum,
|
|
agique dure credis et nimium impie,
|
315
|
fortasse et illic agitur. Sat. Hanc fraudem scient
|
|
gnati parari? tacita tam rudibus fides
|
|
non est in annis; detegent forsan dolos:
|
|
tacere multis discitur uitae malis.
|
|
ipsosne, per quos fallere alium cogitas,
|
320
|
falles? At. Vt ipsi crimine et culpa uacent.
|
|
quid enim necesse est liberos sceleri meo
|
|
inserere? per nos odia se nostra explicent.—
|
|
male agis, recedis, anime: si parcis tuis,
|
|
parces et illis. consili Agamemnon mei
|
325
|
sciens minister fiat et fratri sciens
|
|
Menelaus adsit. prolis incertae fides
|
|
ex hoc petatur scelere: si bella abnuunt
|
|
et gerere nolunt odia, si patruum uocant,
|
|
pater est. eatur.—multa sed trepidus solet
|
330
|
detegere uultus, magna nolentem quoque
|
|
consilia produnt: nesciant quantae rei
|
|
fiant ministri. Nostra tu coepta occule.
|
|
Sat. Haud sum monendus: ista nostro in pectore
|
|
fides timorque, sed magis claudet fides.
|
335
|