<AD VXOREM>
|
|
Quid mihi maesta die, sociis quid noctibus, uxor,
|
3.5.1
|
anxia pervigili ducis suspiria cura?
|
|
non metuo ne laesa fides aut pectore in isto
|
|
alter amor; nullis in te datur ire sagittis
|
|
(audiat infesto licet hoc Rhamnusia vultu),
|
5
|
non datur. et si egomet patrio de litore raptus
|
|
quattuor emeritis per bella, per aequora lustris
|
|
errarem, tu mille procos intacta fugares,
|
|
non intersectas commenta retexere telas,
|
|
sed sine fraude palam, thalamosque armata negasses.
|
10
|
dic tamen, unde alta mihi fronte et nubila vultus?
|
|
anne quod Euboicos fessus remeare penates
|
|
auguror et patria senium componere terra?
|
|
cur hoc triste tibi? certe lascivia corde
|
|
nulla nec aut rapidi mulcent te proelia Circi
|
15
|
aut intrat sensus clamosi turba theatri;
|
|
sed probitas et opaca quies et sordida numquam
|
|
gaudia. quas autem comitem te rapto per undas?
|
|
quamquam, et si gelidas irem mansurus ad Arctos
|
|
vel super Hesperiae vada caligantia Thyles
|
20
|
aut septemgemini caput impenetrabile Nili,
|
|
hortarere vias. etenim tua (nempe benigna
|
|
quam mihi sorte Venus iunctam florentibus annis
|
|
servat et in senium), tua, quae me vulnere primo
|
|
intactum thalamis et adhuc iuvenile vagantem
|
25
|
fixisti, tua frena libens docilisque recepi,
|
|
et semel insertas non mutaturus habenas
|
|
usque premo. tu me nitidis Albana ferentem
|
|
dona comis sanctoque indutum Caesaris auro
|
|
visceribus complexa tuis, sertisque dedisti
|
30
|
oscula anhela meis; tu, cum Capitolia nostrae
|
|
infitiata lyrae, saevum ingratumque dolebas
|
|
mecum victa Iovem; tu procurrentia primis
|
|
carmina nostra sonis, totasque in murmure noctes
|
|
aure rapis vigili; longi tu sola laboris
|
35
|
conscia, cumque tuis crevit mea Thebais annis.
|
|
qualem te nuper Stygias prope raptus ad umbras
|
|
cum iam Lethaeos audirem comminus amnes,
|
|
aspexi, tenuique oculos iam morte cadentes!
|
|
scilicet exhausti Lachesis mihi tempora fati
|
40
|
te tantum miserata dedit, superique potentes
|
|
invidiam timuere tuam. post ista propinquum
|
|
nunc iter optandosque sinus comes ire moraris?
|
|
heu ubi nota fides totque explorata per usus,
|
|
qua veteres Latias Graias heroidas aequas?
|
45
|
isset ad Iliacas (quid enim deterret amantes?)
|
|
Penelope gavisa domos, si passus Vlixes;
|
|
questa est Aegiale, questa est Meliboea relinqui,
|
|
et quam (quam saevi!) fecerunt maenada planctus.
|
|
nec minor his tu nosse fidem vitamque maritis
|
50
|
dedere. sic certe cineres umbramque priorem
|
|
quaeris adhuc, sic exsequias amplexa canori
|
|
coniugis ingentes iterasti pectore planctus,
|
|
iam mea. nec pietas alia est tibi curaque natae:
|
|
sic et mater amas, sic numquam corde recedit
|
55
|
nata tuo, fixamque animi penetralibus imis
|
|
nocte dieque tenes. non sic Trachinia nidos
|
|
Alcyone, vernos non sic Philomela penates
|
|
circumit amplectens animamque in pignora transfert.
|
|
et nunc illa tenet viduo quod sola cubili
|
60
|
otia iam pulchrae terit infecunda iuventae.
|
|
sed venient, plenis venient conubia taedis.
|
|
sic certe formaeque bonis animique meretur;
|
|
sive chelyn complexa petit seu voce paterna
|
|
discendum Musis sonat et mea carmina flectit,
|
65
|
candida seu molli diducit bracchia motu,
|
|
ingenium probitas artemque modestia vincit.
|
|
nonne leves pueros, non te, Cytherea, pudebit
|
|
hoc cessare decus? nec tantum Roma iugales
|
|
conciliare toros festasque accendere taedas
|
70
|
fertilis: et nostra generi tellure dabuntur.
|
|
non adeo Vesuvinus apex et flammea diri
|
|
montis hiems trepidas exhausit civibus urbes:
|
|
stant populisque vigent. hinc auspice condita Phoebo
|
|
tecta Dicarchei portusque et litora mundi
|
75
|
hospita: at hinc magnae tractus imitantia Romae
|
|
quae Capys advectis implevit moenia Teucris.
|
|
nostra quoque et propriis tenuis nec rara colonis
|
|
Parthenope, cui mite solum trans aequora vectae
|
|
ipse Dionaea monstravit Apollo columba.
|
80
|
Has ego te sedes (nam nec mihi barbara Thrace
|
|
nec Libye natale solum) transferre laboro,
|
|
quas et mollis hiems et frigida temperat aestas,
|
|
quas imbelle fretum torpentibus adluit undis.
|
|
pax secura locis et desidis otia vitae
|
85
|
et numquam turbata quies somnique peracti.
|
|
nulla foro rabies aut strictae in iurgia leges:
|
|
morum iura viris solum et sine fascibus aequum.
|
|
quid nunc magnificas species cultusque locorum
|
|
templaque et innumeris spatia interstincta columnis,
|
90
|
et geminam molem nudi tectique theatri
|
|
et Capitolinis quinquennia proxima lustris,
|
|
quid laudem litus libertatemque Menandri,
|
|
quam Romanus honos et Graia licentia miscent?
|
|
nec desunt variae circa oblectamina vitae:
|
95
|
sive vaporiferas, blandissima litora, Baias,
|
|
enthea fatidicae seu visere tecta Sibyllae
|
|
dulce sit Iliacoque iugum memorabile remo,
|
|
seu tibi Bacchei vineta madentia Gauri
|
|
Teleboumque domos, trepidis ubi dulcia nautis
|
100
|
lumina noctivagae tollit Pharus aemula lunae,
|
|
caraque non molli iuga Surrentina Lyaeo,
|
|
quae meus ante alios habitator Pollius auget,
|
|
Dinarumque lacus medicos Stabiasque renatas.
|
|
mille tibi nostrae referam telluris amores?
|
105
|
sed satis hoc, coniunx, satis est dixisse: creavit
|
|
me tibi, me socium longos astrinxit in annos.
|
|
nonne haec amborum genetrix altrixque videri
|
|
digna? sed ingratus qui plura adnecto tuisque
|
|
moribus indubito: venies, carissima coniunx,
|
110
|
praeveniesque etiam. sine me tibi ductor aquarum
|
|
Thybris et armiferi sordebunt tecta Quirini.
|
|