VILLA SVRRENTINA POLLII FELICIS
|
|
Est inter notos Sirenum nomine muros
|
2.2.1
|
saxaque Tyrrhenae templis onerata Minervae
|
|
celsa Dicarchei speculatrix villa profundi,
|
|
qua Bromio dilectus ager, collesque per altos
|
|
uritur et prelis non invidet uva Falernis.
|
5
|
huc me post patrii laetum quinquennia lustri,
|
|
cum stadio iam pigra quies canusque sederet
|
|
pulvis, ad Ambracias conversa gymnade frondes,
|
|
trans gentile fretum placidi facundia Polli
|
|
detulit et nitidae iuvenilis gratia Pollae,
|
10
|
flectere iam cupidum gressus qua limite noto
|
|
Appia longarum teritur regina viarum.
|
|
Sed iuvere morae. placido lunata recessu
|
|
hinc atque hinc curvas perrumpunt aequora rupes.
|
|
dat natura locum montique intervenit unum
|
15
|
litus et in terras scopulis pendentibus exit.
|
|
gratia prima loci, gemina testudine fumant
|
|
balnea, et e terris occurrit dulcis amaro
|
|
nympha mari. levis hic Phorci chorus udaque crines
|
|
Cymodoce viridisque cupit Galatea lavari.
|
20
|
ante domum tumidae moderator caerulus undae
|
|
excubat, innocui custos laris; huius amico
|
|
spumant templa salo. felicia rura tuetur
|
|
Alcides; gaudet gemino sub numine portus:
|
|
hic servat terras, hic saevis fluctibus obstat.
|
25
|
mira quies pelagi: ponunt hic lassa furorem
|
|
aequora et insani spirant clementius austri;
|
|
hic praeceps minus audet hiems, nulloque tumultu
|
|
stagna modesta iacent dominique imitantia mores.
|
|
inde per obliquas erepit porticus arces,
|
30
|
urbis opus, longoque domat saxa aspera dorso.
|
|
qua prius obscuro permixti pulvere soles
|
|
et feritas inamoena viae, nunc ire voluptas:
|
|
qualis, si subeas Ephyres Baccheidos altum
|
|
culmen, ab Inoo fert semita tecta Lyaeo.
|
35
|
Non, mihi si cunctos Helicon indulgeat amnes
|
|
et superet Piplea sitim largeque volantis
|
|
ungula sedet equi reseretque arcana pudicos
|
|
Phemonoe fontes vel quos meus auspice Phoebo
|
|
altius immersa turbavit Pollius urna,
|
40
|
innumeras valeam species cultusque locorum
|
|
Pieriis aequare modis. vix ordine longo
|
|
suffecere oculi, vix, dum per singula ducor,
|
|
suffecere gradus. quae rerum turba! locine
|
|
ingenium an domini mirer prius? haec domus ortus
|
45
|
aspicit et Phoebi tenerum iubar; illa cadentem
|
|
detinet exactamque negat dimittere lucem,
|
|
cum iam fessa dies et in aequora montis opaci
|
|
umbra cadit vitreoque natant praetoria ponto.
|
|
haec pelagi clamore fremunt, haec tecta sonoros
|
50
|
ignorant fluctus terraeque silentia malunt.
|
|
his favit natura locis, hic victa colenti
|
|
cessit et ignotos docilis mansuevit in usus.
|
|
mons erat hic ubi plana vides; et lustra fuerunt,
|
|
quae nunc tecta subis; ubi nunc nemora ardua cernis,
|
55
|
hic nec terra fuit: domuit possessor, et illum
|
|
formantem rupes expugnantemque secuta
|
|
gaudet humus. nunc cerne iugum discentia saxa
|
|
intrantesque domos iussumque recedere montem.
|
|
iam Methymnaei vatis manus et chelys una
|
60
|
Thebais et Getici cedat tibi gloria plectri:
|
|
et tu saxa moves, et te nemora alta sequuntur.
|
|
Quid referam veteres ceraeque aerisque figuras?
|
|
si quid Apellei gaudent animasse colores,
|
|
si quid adhuc vacua tamen admirabile Pisa
|
65
|
Phidiacae rasere manus, quod ab arte Myronis
|
|
aut Polycleteo iussum est quod vivere caelo,
|
|
aeraque ab Isthmiacis auro potiora favillis,
|
|
ora ducum ac vatum sapientumque ora priorum,
|
|
quos tibi cura sequi, quos toto pectore sentis
|
70
|
expers curarum atque animum virtute quieta
|
|
compositus semperque tuus.
|
|
Quid mille revolvam
|
|
culmina visendique vices? sua cuique voluptas
|
|
atque omni proprium thalamo mare, transque iacentem
|
|
Nerea diversis servit sua terra fenestris:
|
75
|
haec videt Inarimen, illinc Prochyta aspera paret;
|
|
armiger hac magni patet Hectoris, inde malignum
|
|
aëra respirat pelago circumflua Nesis;
|
|
inde vagis omen felix Euploea carinis,
|
|
quaeque ferit curvos exerta Megalia fluctus;
|
80
|
angitur et domino contra recubante proculque
|
|
Surrentina tuus spectat praetoria Limon.
|
|
una tamen cunctis procul eminet una diaetis,
|
|
quae tibi Parthenopen derecto limite ponti
|
|
ingerit: hic Grais penitus delecta metallis
|
85
|
saxa; quot Eoae respergit vena Syenes,
|
|
Synnade quot maesta Phrygiae fodere secures
|
|
per Cybeles lugentis agros, ubi marmore picto
|
|
candida purpureo distinguitur area gyro;
|
|
hic et Amyclaei caesum de monte Lycurgi
|
90
|
quod viret et molles imitatur rupibus herbas;
|
|
hic Nomadum lucent flaventia saxa Thasosque
|
|
et Chios et gaudens fluctus spectare Carystos:
|
|
omnia Chalcidicas turres obversa salutant.
|
|
macte animo quod Graia probas, quod Graia frequentas
|
95
|
arva, nec invideant quae te genuere Dicarchi
|
|
moenia: nos docto melius potiemur alumno.
|
|
Quid nunc ruris opes pontoque novalia dicam
|
|
iniecta et madidas Baccheo nectare rupes?
|
|
saepe per autumnum iam pubescente Lyaeo
|
100
|
conscendit scopulos noctisque occulta sub umbra
|
|
palmite maturo rorantia lumina tersit
|
|
Nereis et dulces rapuit de collibus uvas.
|
|
saepe et vicino sparsa est vindemia fluctu,
|
|
et Satyri cecidere vadis, nudamque per undas
|
105
|
Dorida montani cupierunt prendere Panes.
|
|
Sis felix, tellus, dominis ambobus in annos
|
|
Mygdonii Pyliique senis nec nobile mutes
|
|
servitium, nec te cultu Tirynthia vincat
|
|
aula Dicarcheique sinus, nec saepius isti
|
110
|
blanda Therapnaei placent vineta Galesi.
|
|
hic ubi Pierias exercet Pollius artes,
|
|
seu volvit monitus quos dat Gargettius auctor,
|
|
seu nostram quatit ille chelyn, seu dissona nectit
|
|
carmina, sive minax ultorem stringit iambon:
|
115
|
hinc levis e scopulis meliora ad carmina Siren
|
|
advolat, hinc motis audit Tritonia cristis.
|
|
tunc rapidi ponunt flatus, maria ipsa vetantur
|
|
obstrepere, emergunt pelago doctamque trahuntur
|
|
ad chelyn et blandi scopulis delphines aderrant.
|
120
|
Vive, Midae gazis et Lydo ditior auro,
|
|
Troica et Euphratae supra diademata felix,
|
|
quem non ambigui fasces, non mobile vulgus,
|
|
non leges, non castra terent; qui pectore magno
|
|
spemque metumque domas voto sublimior omni,
|
125
|
exemptus fatis indignantemque refellens
|
|
Fortunam; dubio quem non in turbine rerum
|
|
deprendet suprema dies, sed abire paratum
|
|
ac plenum vita. nos, vilis turba, caducis
|
|
deservire bonis semperque optare parati,
|
130
|
spargimur in casus: celsa tu mentis ab arce
|
|
despicis errantes humanaque gaudia rides.
|
|
tempus erat cum te geminae suffragia terrae
|
|
diriperent, celsusque duas veherere per urbes,
|
|
inde Dicarcheis multum venerande colonis
|
135
|
hinc adscite meis, pariterque his largus et illis
|
|
ac iuvenile calens plectrique errore superbus.
|
|
at nunc discussa rerum caligine verum
|
|
aspicis. illo alii rursus iactantur in alto,
|
|
et tua securos portus placidamque quietem
|
140
|
intravit non quassa ratis. sic perge, nec umquam
|
|
emeritam in nostras puppem demitte procellas.
|
|
tuque, nurus inter longae . . .
|
147
|
. . . praecordia curae,
|
|
non frontem vertere minae, sed candida semper
|
|
gaudia et in vultu curarum ignara voluptas;
|
150
|
non tibi sepositas infelix strangulat area
|
|
divitias avidique animum dispendia torquent
|
|
fenoris: expositi census et docta fruendi
|
|
temperies. non ulla deo meliore cohaerent
|
|
pectora, non alias docuit concordia mentes.
|
155
|
discite securi, quorum de pectore mixtae
|
143
|
in longum coiere faces sanctusque pudicae
|
|
servat amicitiae leges amor. ite per annos
|
145
|
saeculaque et priscae titulos praecedite famae.
|
|