IV.iv
Sagaristio Satin Athenae tibi sunt visae fortunatae atque opiparae? 549
Virgo Vrbis speciem vidi, hominum móres perspexi parum. 550
Tox. Numquid in principió cessavit verbum docte dicere?
Dor. Hau potui etiam in primo verbo perspiceré sapientiam.
Sag. Quid id quod vidisti? ut munitum muro tibi visum oppidumst?
Vir. Si incolae bene sunt morati, pulchre munitum arbitror.
perfidia et pecúlatus ex urbe et avaritia si exulant, 555
quarta invidia, quinta ambitio, sexta óbtrectatio,
septimum periurium, Tox. Euge. Vir. Octava indiligentia,
nona iniuria, decimum, quod pessimum adgressust, scelus:
haec unde aberunt, ea urbs moenita muro sat erit simplici;
ubi ea aderúnt, centumplex murus rebus servandis parumst. 560
Tox. Quid ais tu? Dor. Quid vis? Tox. Tu in illis es decem sodalibus:
té in exilium ire hinc oportet. Dor. Quid iam? Tox. Quia periurus es.
D. Verba quidem haud indocte fecit. T. Ex tuo, inquam, usust: eme hanc.
D. Edepol qui cum hanc magis contemplo, magis placet. T. Si hanc emeris,
di immortales, nullus leno te alter érit opulentior. 565
evortes tuo arbitratu hómines fundis, familiis;
cum optimis viris rem habebis, gratiam cupient tuam:
venient ad te comissatum. Dor. At ego intro mitti votuero.
Tox. At enim illi noctu occentabunt ostium, exurent fores:
proin tu tibi iubeás concludi aédis foribus ferreis, 570
ferreas aedis commutes, limina indas ferrea,
ferream seram atque anellum; ne sis ferro parseris:
ferreas tute tibi impingi iubeas crassas compedis.
Dor. I sis in malum cruciatum. Tox. I sane tu, [hanc eme atque] ausculta mihi.
Dor. Modo uti sciam, quanti indicet. Tox. Vin huc vocem? Dor. Ego illo accessero. 575
Tox. Quid agis, hospes? Sag. Venio, adduco hanc ad te, ut dudum dixeram.
nám heri in portum noctu navis venit. veniri hanc volo,
si potest; si non potest, iri hinc volo quantum potest.
Dor. Salvos sis, adulescens. Sag. Siquidem hanc vendidero pretio suo.
Tox. At qui aut hoc emptore vendes pulchre, aut alio non potis. 580
S. Esne tu huic amicus? T. Tam quam di omnes qui caelum colunt.
Dor. Tum tu mi es inimicus certus. nam generi lenonio
numquam ullus deus tám benignus fuit, qui fuerit propitius.
Sag. Hoc age. opusnest hac tibi empta? Dor. Si tibi venissest opus,
mihi quoque emptast; si tibi subiti nihil est, tantumdemst mihi. 585
Sag. Indica, fac pretium. Dor. Tua mers est, tua indicatiost.
Tox. Aequom hic orat. Sag. Vin bene emere? Dor. Vin tu pulchre vendere?
Tox. Ego scio hercle utrumque velle. Dor. Age, indica prognariter.
S. Prius dico: hanc mancupio nemo tibi dabit. iam scis? D. Scio.
indica, minimo daturus qui sis, qui duci queat. 590
Tox. Tace, tace. nimis tú quidem hercle homo stultus es pueriliter.
Dor. Quid ita? Tox. Quia enim te ex puella prius percontari volo
quae ad rem referúnt. Dor. Atque hercle tu me monuisti hau male.
vide sis, ego ille doctus leno paene in foveam decidi,
ni hic adesses. quantum est adhibere hominem amicum, ubi quid geras. 595
Tox. Quo genere aut qua in patria nata sit aut quibus parentibus,
ne temere hanc te emisse dicas suasu atque impulsu meo,
volo te percontari. Dor. Quin laudo, inquam, consilium tuom.
T. Nisi molestum est, percontari hanc paucis hic volt. S. Maxime,
suo arbitratu. Tox. Quid stas? adi sis tute atque ipse itidem roga, 600
ut tibi percontari liceat quae velis; etsi mihi
dixit dare potestatem eius; sed ego te malo tamen,
eumpse adire, ut ne contemnat te ille. Dor. Satis recte mones.
hospes, volo ego hanc percontari. Sag. A terra ad caelum, quid lubet.
Dor. Iube dum eam hoc accedat ad me. Sag. I sane ac morem illi gere. 605
percontare, exquire quid vis. Tox. Age, age nunc tu, in proelium
vide ut ingrediare auspicato. Vir. Liquidumst auspicium, tace.
curabo ut praedati pulchre ad castra convertamini.
Tox. Concede istuc, ego illam adducam. Dor. Age, ut rem esse in nostram putas.
T. Ehodum huc, virgo. vide sis quid agas. V. Taceas, curabo ut voles. 610
Tox. Sequere me. adduco hanc, si quid vis ex hac percontarier.
D. Enim volo te adesse. T. Hau possum quin huic operam dem hospiti,
quoí erus iussit. quid si hic non volt mé adesse una? Sag. Immo i modo.
Tox. Do tibi ego operam. Dor. Tibi ibidem das, ubi tu tuom amicum adiuvas.
Tox. Exquire. heus tu, advigila. Vir. Satis est dictum: quamquam ego serva sum, 615
scio ego officium meum, ut quae rogiter vera, ut accepi, eloquar.
Tox. Virgo, híc homo probus est. Vir. Credo. Tox. Non diu apud hunc servies.
Vir. Ita pol spero, si parentes facient officium suom.
Dor. Nolo ego te mirari, si nos ex te percontabimur
aut patriam tuam aut parentes. Vir. Quor ego id mirer, mi homo? 620
servitus mea mi interdixit, ne quid mirer meum malum.
Dor. Noli flere. Tox. Ah, di istam perdant, ita catast et callida.
ut sapiens habet cór, quam dicit quod opust! Dor. Quid nomen tibist?
Tox. Nunc metuo ne peccet. Vir. Lucridi nomen in patria fuit.
Tox. Nomen atque omen quantivis iam est preti. quin tu hanc emis? 625
nimis pavebam, ne peccaret. expedivit. Dor. Si te emam,
mihi quoque Lucridem confido fore te. Tox. Tu si hanc emeris,
numquam hercle hunc mensem vortentem, credo, servibit tibi.
Dor. Ita velim quidem hercle. Tox. Optata ut evenant, operam addito.
nihil adhuc peccavit etiam. Dor. Vbi tu nata es? Vir. Vt mihi 630
mater dixit, in culina, in angulo ad laevam manum.
Tox. Haec erit tibi fausta meretrix: natast in calido loco,
ubi rerum omnium bonarum copiast saepissume.
tactust leno; qui rogaret, ubi nata esset diceret,
lepide lusit. Dor. At ego patriam te rogo quae sit tua. 635
Vir. Quae mihi sít, nisi haec ubi nunc sum? Dor. At ego illam quaero quae fuit.
Vir. Omne ego pro nihilo esse duco quod fuit, quando fuit:
tamquam hominem, quando animam ecflavit, quid eum quaeras qui fuit?
Tox. Ita me di bene ament, sapienter. atque equidem miseret tamen.
sed tamen, virgo, quae patriast tua, age mi actutum expedi. 640
quid taces? Vir. Dico equidem: quando hic servio, haec patriast mea.
Tox. Iam de istoc rogare omitte (non vides nolle eloqui?)
ne suarúm se miseriarum in memoriam inducas. Dor. Quid est?
captusne est pater? Vir. Non captus, sed quod habuit perdidit.
Tox. Haec erit bono genere nata: nil scit nisi verum loqui. 645
Dor. Quis fuit? dic nomen. Vir. Quid illum miserum memorem qui fuit?
nunc et illúm miserum et me miseram aéquom est nominarier.
Dor. Quoius modi is <suo> ín populo habitust? Vir. Nemo quisquam acceptior:
servi liberique amabant. Tox. Hominem miserum praedicas,
quom ét ipsus prorsus perditust et benevolentis perdidit. 650
Dor. Emam, opinor. Tox. Etiam opinor? summo genere esse arbitror;
divitias tu ex istac facies. Dor. Ita di faxint. Tox. Eme modo.
Vir. Iam hoc tibi dico: [iam] actutum ecastor meus pater, ubi me sciet
veniisse, ipse aderit et me abs te redimet. T. Quid nunc? D. Quid est?
Tox. Audin quid ait? Vir. Nam etsi res sunt fractae, amici sunt tamen. 655
Dor. Ne sis plora; libera eris actutum, si crebro cades.
vin mea esse? Vir. Dum quidem ne nímis diu tua sim, volo.
Tox. Satin ut meminit libertatis? dabit haec tibi grandis bolos.
age si quid agis. ego ad hunc redeo. sequere. redduco hanc tibi.
Dor. Adulescens, vin vendere istanc? Sag. Magis libet quam perdere. 660
Dor. Tum tu pauca in verba confer: qui datur, tanti indica.
Sag. Faciam ita ut te velle video, út emas. habe centum minis.
Dor. Nimiumst. Sag. Octoginta. Dor. Nimiumst. Sag. Nummus abesse hinc non potest,
quod nunc dicam. Dor. Quid id est ergo? eloquere actutum atque indica.
Sag. Tuo periclo sexaginta haec dabitur argenti minis. 665
Dor. Toxilé, quid ago? Tox. Di deaeque te agitant irati, scelus,
qui hanc non properes destinare. D. Habeto. T. Eu, praedatu's probe.
non edepol minis trecentis carast. fecisti lucri.
Sag. Heus tu, etiam pro vestimentis huc decem accedent minae.
Dor. Abscedent enim, nón accedent. Tox. Tace sis, non tu illum vides 670
quaerere ansam, infectum ut faciat? abin atque argentum petis?
* * atque ut dignust perit. 671a
Dor. Heus tu serva istum. Tox. Quin tu is intro? Dor. Abeo atque argentum affero.— 672