I.iii
|
|
Gelasimvs Famem ego fuisse suspicor matrem mihi,
|
155
|
nam postquam natus sum, satur numquam fui.
|
|
neque quisquam melius referet matri gratiam
|
|
[quam egó meae matri refero ínvitissimus.]
|
157a
|
neque rettulit, quam ego refero meae matri Fami.
|
158
|
nam illa me in alvo menses gestavit decem,
|
|
at ego illam in alvo gesto plus annos decem.
|
160
|
atque illa puerum me gestavit parvolum,
|
|
quo minus laboris cepisse illam existumo:
|
|
ego non pauxillulam in utero gesto famem,
|
|
verum hercle multo maximam et gravissimam;
|
|
uteri dolores mihi oboriuntur cotidie, †
|
165
|
sed matrem parere nequeo, nec quid agam scio.
|
|
<atque> auditavi saepe hoc volgo dicier,
|
|
solere elephantum gravidam perpetuos decem
|
|
esse annos; eius ex sémine haec certost fames,
|
|
nam iam complures annos utero haeret meo.
|
170
|
nunc si ridiculum hominem quaerat quispiam,
|
|
venalis ego sum cum ornamentis omnibus;
|
|
inanimentis explementum quaerito.
|
|
Gelasimo nomen mi indidit parvo pater,
|
|
quia inde iam a pausillo puero ridiculus fui. †
|
175
|
propter pauperiem hoc adeo nomen repperi,
|
|
eo quía paupertas fecit ridiculus forem;
|
|
nam illa artis omnis perdocet, ubi quem attigit.
|
|
per annónam caram dixit me natum pater:
|
|
propterea, credo, nunc essurio ácrius.
|
180
|
sed generi nostro haec redditast benignitas:
|
|
nulli negare soleo, siquis me essúm vocat.
|
|
oratio una interiit hominum pessume,
|
|
atque optuma hercle meo animo et scitissuma,
|
|
qua ante utebantur: 'véni illo ad cenam, sic face,
|
185
|
promitte vero, ne gravare. est commodum?
|
|
volo inquam fieri, non amittam quin eas.'
|
|
nunc reppererunt iam ei verbo vicarium
|
|
(nihili quidem hercle verbumst ac vilissimum):
|
|
'vocem te ad cenam, nisi egomet cenem foris.'
|
190
|
ei hércle ego verbo lumbos diffractos velim,
|
|
ni vere perierit, si cenassit domi.
|
|
haec verba subigunt mé uti mores barbaros
|
|
discam atque ut faciam praeconis compendium
|
|
itaque auctionem praedicem, ipse ut venditem.
|
195
|
Crocotivm Hic illést parasitus, quem arcessitum missa sum.
|
|
quae loquitur auscultabo prius quam conloquar.
|
|
Gel. Sed curiosi sunt hic complures mali,
|
|
alienas res qui curant studio maximo,
|
|
quibus ipsis nullast res, quam procurent, sua:
|
200
|
ei quando quem auctionem facturum sciunt,
|
|
adeunt, perquirunt quid sit causae ilico:
|
|
alienum aes cogat an pararit praedium,
|
|
uxorin sit reddenda dos divortio.
|
|
eos ómnis tametsi hercle haud indignos iudico
|
205
|
qui multum miseri sint, laborent, nil moror:
|
|
dicam auctionis causam, ut damno gaudeant;
|
|
nam curiosus nemo est quin sit malevolus.
|
|
[ipse egomet quam ob rem aúctionem praedicem]
|
208a
|
damna evenerunt maxuma misero mihi,
|
209
|
ita me mancupia miserum adfecerunt male,
|
210
|
potationes plurumae demortuae,
|
|
quot adeo cenae, quas deflevi, mortuae,
|
|
quot potiones mulsi, quae autem prandia,
|
|
quae inter continuom perdidi triennium.
|
|
prae maerore adeo miser atque aegritudine
|
215
|
consenui; paene sum famé emortuos.
|
|
Croc. Ridiculus aeque nullus est quando esurit.
|
|
Gel. Nunc auctionem facere decretumst mihi:
|
|
foras necessumst quidquid habeo vendere.
|
|
adeste sultis, praeda erit praesentium.
|
220
|
logos ridiculos vendo. áge licemini.
|
|
qui cena poscit? ecqui poscit prandio?
|
|
hercle aestumavi prandio, cena tibi.
|
|
ehem, adnuistin? nemo meliores dabit.
|
|
[nulli meliores esse parasito sinam.]
|
225
|
vel unctiones Graecas sudatorias
|
|
vendo vel alias malacas, crapularias;
|
|
cavillátiones, adsentatiunculas
|
|
ac perieratiunculas parasiticas;
|
|
robiginosam strigilem, ampullam rubidam,
|
230
|
parasitum inanem quo recondas reliquias.
|
|
haec veniisse iám opus est quantum potest,
|
|
ut decumam partem Hérculi polluceam.
|
|
Croc. Ecastor auctionem haúd magni preti.
|
234-235
|
adhaesit homini ad infimum ventrem fames.
|
236
|
adibo ad hominem. Gel. Quis haec est quae advorsum it mihi?
|
|
Epignómi ancilla haéc quidem est Crocotium.
|
|
Croc. Gelasime, salve. Gel. Non id est nomen mihi.
|
|
Croc. Certo mecastor id fuit nomen tibi.
|
240
|
Gel. Fuit disertim, verum id usu perdidi:
|
|
nunc Miccotrogus nomine e vero vocor.
|
|
C. † Eu ecastor, risi te hodie multum. G. Quando aut quo in loco?
|
|
Croc. Hic quom auctionem praedicabas, Gel. Pessuma,
|
244-245
|
eho an audivisti? Croc. Te quidem dignissumam.
|
246
|
G. Quo nunc is? C. Ad te. G. Quid venis? C. Panegyris
|
|
rogare iussit ted ut opere maximo,
|
|
mecum simitu ut ires ad sese domum.
|
|
Gel. Ego illo mehercle vero eo quantum potest.
|
250
|
iamne exta cocta sunt? quot agnis fecerat?
|
|
Croc. Illa quidem nullum sacrificavit. Gel. Quo modo?
|
|
quid igitur me volt? Croc. Tritici modios decem
|
|
rogare, opinor [te volt]. Gel. Mene, ut ab sese petam?
|
|
Croc. Immo ut a vobis mutuom nobis dares.
|
255
|
Gel. Nega esse quod dem nec mihi nec mutuom,
|
|
neque aliud quicquam nisi hoc quod habeo pallium;
|
|
linguam quoque etiam vendidi datariam. Croc. Au,
|
|
nullan tibi lingua est? Gel. Quae quidem dicat 'dabo';
|
259-260
|
ventri reliqui eccam aliam quae dicat 'cedo'.
|
261
|
Croc. Malum quidem sí vis—Gel. Haec eadem dicit tibi.
|
|
Croc. Quid nunc? ituru's an non? Gel. Abi sane domum,
|
|
iam illo venturum dicito. propera atque abi.—
|
264-265
|
demiror quid illaec me ad se arcessi iusserit,
|
266
|
quae numquam iussit me ad se arcessi ante hunc diem,
|
|
postquam vir abiit eius. miror quid siet,
|
|
nisi ut periclum fiat: visam quid velit.
|
|
sed eccum Pinacium eius puerum. hoc vide,
|
270
|
satin ut facete, <aeque> atque ex pictura, astitit?
|
|
ne iste edepol vinum poculo pauxillulo
|
|
saepe exanclavit submerum scitissume.
|
|