II.iii
Cvrcvlio Dáte viam mihi, nóti [atque] ignoti, dúm ego hic officiúm meum 280
facio: fugite omnes, abite et de via decedite,
ne quem in cursu capite aut cubito aut pectore offendam aut genu.
ita nunc subito, propere et celere obiectumst mihi negotium,
nec <homo> quisquamst tám opulentus, qui mi obsistat in via,
nec strategus nec tyrannus quisquam, nec agoranomus, 285
nec demarchus nec comarchus, nec cum tanta gloria,
quin cadat, quin capite sistat in via de semita.
tum isti Graeci palliati, capite operto qui ambulant,
qui incedunt suffarcinati cum libris, cum sportulis,
constant, conferunt sermones inter se<se> drapetae, 290
obstant, obsistunt, incedunt cum suis sententiis,
quos semper videas bibentes esse in thermipolio,
ubi quid subripuere: operto capitulo calidum bibunt,
tristes atque ebrioli incedunt: eos ego si offendero,
ex unoquoque eorum exciam crépitum polentarium. 295
tum isti qui ludunt datatim servi scurrarum in via,
et datores et factores omnis subdam sub solum.
proin se domi contineant * , vitent infortunio.
Phaed. Recte hic monstrat, si imperare possit. nam ita nunc mos viget,
ita nunc servitiumst: profecto modus haberi non potest. 300
Cvr. Ecquis est qui mihi commonstret Phaedromum genium meum?
ita res subita est, celeriter mihi [hoc] hómine convento est opus.
Pal. Te ille quaerit. Phaed. Quid si adeamus? heus, Curculio, te volo.
Cvrc. Quis vocat? quis nominat me? Phaed. Qui te conventum cupit.
C. Haud magis <me> cupis quam ego te cupio. Ph. O mea opportunitas, 305
Curculio exoptate, salve. Cvrc. Salve. Phaed. Salvom gaudeo
te advenire. cedo tuam mi dexteram. ubi sunt spes meae?
eloquere, obsecro hércle. Cvrc. Eloquere, te óbsecro, ubi súnt meae?
Phaed. Quid tibist? Cvrc. Tenebrae oboriuntur, genua inedia succidunt.
Phaed. Lassitudine hercle credo. Cvrc. Retine, retine me, obsecro. 310
Phaed. Viden ut expálluit? datin isti sellam, ubi assidat, cito
et aqualem cum aqua? properatin ocius? Cvrc. Animo male est.
Pal. Vin aquam? Cvrc. Si frustulenta est, da, obsecro hercle, obsorbeam.
Pal. Vae capiti tuo. Cvrc. Obsecro hercle, facite ventum ut gaudeam.
Pal. Maxume. Cvrc. Quid facitis, quaeso? Pal. Ventum. Cvrc. Nolo equidem mihi 315
fieri ventulum. Phaed. Quid igitur vis? Cvrc. Esse, ut ventum gaudeam.
Pal. Iuppiter te dique perdant. Cvrc. Perii, prospicio parum,
gramarum habeo dentes plenos, lippiunt fauces fame,
ita cibi vacivitate venio lassis lactibus.
Ph. Iám edes aliquid. Cv. Nolo hercle aliquid: certum quam aliquid mavolo. 320
Pal. Immo si scias, reliquiae quae sint. Cvrc. Scire nímis lubet
ubi sient, nam illis conventis sane opus est meis dentibus.
Ph. Pernam, abdomen, sumen sueris, glandium—Cv. Ain tu omnia haec?
in carnario fortasse dicis. Ph. Immo in lancibus,
quae tibi sunt parata, postquam scimus venturum. Cvrc. Vide 325
ne me ludas. Phaed. Ita me amabit quám ego amo, ut ego haud mentior.
sed quod te misi, nihilo sum certior. Cvrc. Nihil attuli.
Phaed. Perdidisti me. Cvrc. Invenire possum, si mi operam datis.
postquam tuo iussu profectus sum, perveni in Cariam,
video tuom sodalem, argenti rogo uti faciat copiam. 330
scires velle gratiam tuam, noluit frustrarier,
ut decet velle hominem amicum amico, atque opitularier:
respondit mihi paucis verbis, atque adeo fideliter,
quod tibi est item sibi esse, magnam argenti ínopiam.
Phaed. Perdis me tuis dictis. Cvrc. Immo servo et servatum volo. 335
postquam mihi responsum est, abeo ab illo maestus ad forum
med illo frustra advenisse. forte aspicio militem.
aggredior hominem, saluto adveniens. 'salve' inquit mihi,
prendit dexteram, seducit, rogat quid veniam Cariam;
dico me illo advenisse animi causa. ibi me interrogat, 340
ecquem in Epidauro Lyconem tarpezitam noverim.
dico me novisse. 'quid? lenonem Cappadocem?' annuo
visitasse. 'sed quid eum vis?' 'quia de illo emi virginem
triginta minis, vestem, aurum; et pro ís decem coáccedunt minae.'
'dédisti tu argentum?' inquam. 'ímmo ápud trapezitam situm est 345
illum quem dixi Lyconem, atque ei mandavi, qui anulo
meo tabellas obsignatas attulisset, ut daret
operam, ut mulierem a lenone cum auro et veste abduceret.'
postquam hoc mihi narravit, abeo ab illo. revocat me ilico,
vocat me ad cenam; religio fuit, denegare nolui. 350
'quid si abeamus ac décumbamus?' inquit. consilium placet:
'neque diem decet morari, neque nocti nocerier.'
'omnis res paratast'. et nos, quibus paratum est, assumus.
postquam cenati atque appoti, talos poscit síbi in manum,
provocat me in aleam, ut ego ludam: pono pallium; 355
ille suom amiculum opposivit, invocat Planesium.
Phaed. Meosne amores? Cvrc. Tace parumper. iacit volturios quattuor.
talos arripio, invoco almam meam nutricem Hérculem,
iacto basilicum; propino magnum poclum: ille ebibit,
caput deponit, condormiscit. ego ei subduco anulum, 360
deduco pedes de lecto clam, ne miles sentiat.
rogant me servi quó eam: dico me ire quo saturi solent.
ostium ubi conspexi, exinde me ilico protinam dedi.
Phaed. Laudo. Cvrc. Laudato quando illud quod cupis effecero.
* * * 364a
eamus nunc intro, ut tabellas consignemus. Phaed. Num moror? 365
Cvrc. Atque aliquid prius obstrudamus, pernam, sumen, glandium,
haec sunt ventris stabilimenta, pane et assa bubula,
poculum grande, aula magna, ut satis consilia suppetant.
tu tabellas consignato, híc ministrabit, égo edam.
dicam quem ad modum conscribas. sequere me hac intro. Phaed. Sequor.— 370