III.iv
Miles Cave praéterbitas ullas aedis, quin roges, 437
senex híc ubi habitat Periphanes Platenius.
incertus tuom cave ad me rettuleris pedem.
Per. Adulescens, si istunc hominem, quem tu quaeritas, 440
tibi commonstrasso, ecquam abs te inibo gratiam?
Mil. Virtute belli armatus promerui, ut mihi
omnis mortalis agere deceat gratias.
Per. Non repperisti, adulescens, tranquillum locum,
ubi tuas virtutes explices, ut postulas. 445
nam strenuiori deterior si praedicat
suas pugnas, de illius illae fiunt sordidae.
sed istúm quem quaeris Periphanem Platenium,
ego sum, si quid vis. Mil. Nempe quem in adulescentia
memorant apud réges armis, arte duellica 450
divitias magnas indeptum? Per. Immo si audias
meas púgnas, fugias manibus dimissis domum.
Mil. Pol égo magis unum quaero, meas cui praedicem,
quam illum qui memoret suas mihi. Per. Hic non est locus;
proin tu alium quaeras cui centones sarcias. 455
atque haec stultitiast me illi vitio vortere 431
egomet quod factitavi in adulescentia,
cum militabam: pugnis memorandis meis
eradicabam hominum auris, quando occeperam.
Mil. Animum advorte, ut quod ego ad te advenio intellegas. 456
meam amicam audivi te esse mercatum. Per. Attatae,
nunc demum scio ego hunc qui sit: quem dudum Epidicus
mihi praedicavit militem. adulescens, itast
ut dicis, emi. Mil. Volo te verbis pauculis, 460
si tibi molestum non est. Per. Non edepol scio,
molestum necne sit, nisi dicis quid velis.
Mil. Mi illam ut tramittas, argentum accipias: adest.
nam quid ego apud te vera parcam proloqui?
ego illám volo hodie facere libertam meam, 465
mihi concubina quae sit. Per. Te absolvam brevi:
argenti quinquaginta mi illa empta est minis;
si sexaginta mihi denumerantur minae,
tuas póssidebit mulier faxo ferias;
atque ita profecto, ut eam ex hoc exoneres agro. 470
Mil. Estne empta mi istis legibus? Per. Habeas licet.
Mil. Conciliavisti pulchre. Per. Heus, fóras educite
quam introduxistis fidicinam. atque etiam fides,
ei quae accessere, tibi addam dono gratiis.
age accipe hanc sis. Mil. Quae te intemperiae tenent? 475
quas tu mihi tenebras trudis? quin tu fidicinam
produci íntus iubes. Per. Haec ergo est fidicina.
hic alia nullast. Mil. Non mihi nugari potes.
quin tu huc producis fidicinam Acropolistidem?
Per. Haec inquamst. Mil. Non haec inquamst. non novisse me 480
meam rere amicam posse? Per. Hanc, inquam, filius
meus deperibat fidicinam. Mil. Haec non est ea.
P. Quid? non est? M. Non est. P. Vnde haec igitur gentiumst?
equidem hercle argentum pro hac dedi. Mil. Stulte datum
reor et peccatum largiter. Per. Immo haec east. 485
nam servom misi, qui illum sectari solet
meum gnátum: is ipse hanc destinavit fidicinam.
Mil. Em istíc homo te articulatim concidit, senex,
tuos servos. Per. Quid? concidit? Mil. Sic suspiciost,
nam pro fidicina haec cerva supposita est tibi. 490
senex, tibi os est sublitum plane et probe.
ego illám requiram iam ubi ubi est.—Per. Bellator, vale.
euge, euge, Epidice, frugi es, pugnavisti, homo es,
qui me emunxisti mucidum, minimi preti.
mercatus te hodie est de lenone Apoecides? 495
Fidicina Fando ego istunc hominem numquam audivi ante hunc diem,
neque me quidem emere quisquam ulla pecunia
potuit: plus iam sum libera quinquennium.
Per. Quid tibi negotist meae domi igitur? Fid. Audies.
conducta veni, ut fidibus cantarem seni, 500
dum rem divinam faceret. Per. Fateor me omnium
hominum esse Athenis Atticis minimi preti.
sed tu novistin fidicinam Acropolistidem?
F. Tam facile quam me. P. Vbi habitat? F. Postquam liberast
ubi habitet dicere admodum incerte scio. 505
Pe. Eho an libera illa est? quis eam liberaverit,
volo scíre, si scis. Fid. Id quod audivi audies.
Stratippoclem aiunt Periphanai filium
absentem curavisse ut fieret libera.
Per. Perii hercle, si istaec vera sunt; planissume 510
meum exenteravit Epidicus marsuppium.
Fid. Haec sic audivi. numquid me vis ceterum?
Per. Malo cruciatu ut pereas atque abeas cito.
Fid. Fides non reddis? Per. Neque fides neque tibias.
propera igitur fugere hinc, si te di amant. Fid. Abiero. 515
flagitio cum maiore post reddes tamen.—
Per. Quid nunc? qui in tantis positus sum sententiis, †
[eamne egó sinam impune? immo etiam si alterum
tantum perdundumst, perdam potius quam sinam
me impune irrisum esse, habitum depeculatui] 520
ei sic data esse verba praesenti palam!
atque mé minoris facio prae illo, qui omnium
legum atque iurum fictor, conditor cluet;
is etiam sese sapere memorat: malleum
sapientiorem vidi excusso manubrio. 525