Mundus omnis societate caeli et terrae
|
1.1
|
constat et eorum natura quae utriusque sunt;
|
|
uel sic: mundus est ornata ordinatio dei munere,
|
|
deorum recta custodia. Cuius cardinem—sic
|
|
enim dixerim κέντρον—robustum et inmobilem
|
5
|
genetrix atque altrix animantium omnium habet
|
|
tellus, supernis omnibus, ut uideri potest, aeris
|
|
liquiditate ad modum tegminis saeptis et opertis.
|
|
Vltra deorum domus est, quod caelum uocamus:
|
|
quod quidem diuinis corporibus onustum uidemus,
|
10
|
pulcherrimis ignibus et perlucidis solis et lunae
|
|
reliquorumque siderum, cum quibus fertur per
|
|
orbem dierum noctiumque curriculis, agens et stel-
|
|
larum choros intermino lapsu, finem nulla aeui
|
|
defectione factura. Sed cum omne caelum ita
|
15
|
reuoluatur ut sphaera, eam tamen radicibus
|
|
oportet teneri, quas diuina machinatio uerticibus
|
|
adfixit, ut in tornando artifex solet forcipe
|
|
materiam conprehensam reciproco uolumine rotun-
|
|
dare; eos polos dicimus, a quibus, ueluti a
|
20
|
cardinibus, directio quaedam profecta axis est
|
|
dictus, diuisor et disterminator mundi, orbem
|
|
terrae in medietate constituens. Verum hi uertices,
|
|
quos inmobiles diximus, ita sunt ut supra caput
|
|
alter adpareat ex parte boreae, qui septemtrionalis
|
25
|
uocatur; alter antarcticus humo tegitur, umidus
|
|
et austrinis uaporibus mollis. Sed caelum ipsum
|
|
stellaeque caeligenae omnisque siderea conpago
|
|
aether[a] uocatur, non, ut quidam putant, quod
|
|
ignitus sit et incensus, sed quod cursibus rapidis
|
30
|
semper rotetur, elementum non unum ex quattuor
|
|
quae nota sunt cunctis, sed longe aliud, numero
|
|
quintum, primum ordine, genere diuinum et
|
|
inuiolabile.
|
|