Mundus omnis societate caeli et terrae 1.1
constat et eorum natura quae utriusque sunt;
uel sic: mundus est ornata ordinatio dei munere,
deorum recta custodia. Cuius cardinem—sic
enim dixerim κέντρον—robustum et inmobilem 5
genetrix atque altrix animantium omnium habet
tellus, supernis omnibus, ut uideri potest, aeris
liquiditate ad modum tegminis saeptis et opertis.
Vltra deorum domus est, quod caelum uocamus:
quod quidem diuinis corporibus onustum uidemus, 10
pulcherrimis ignibus et perlucidis solis et lunae
reliquorumque siderum, cum quibus fertur per
orbem dierum noctiumque curriculis, agens et stel-
larum choros intermino lapsu, finem nulla aeui
defectione factura. Sed cum omne caelum ita 15
reuoluatur ut sphaera, eam tamen radicibus
oportet teneri, quas diuina machinatio uerticibus
adfixit, ut in tornando artifex solet forcipe
materiam conprehensam reciproco uolumine rotun-
dare; eos polos dicimus, a quibus, ueluti a 20
cardinibus, directio quaedam profecta axis est
dictus, diuisor et disterminator mundi, orbem
terrae in medietate constituens. Verum hi uertices,
quos inmobiles diximus, ita sunt ut supra caput
alter adpareat ex parte boreae, qui septemtrionalis 25
uocatur; alter antarcticus humo tegitur, umidus
et austrinis uaporibus mollis. Sed caelum ipsum
stellaeque caeligenae omnisque siderea conpago
aether[a] uocatur, non, ut quidam putant, quod
ignitus sit et incensus, sed quod cursibus rapidis 30
semper rotetur, elementum non unum ex quattuor
quae nota sunt cunctis, sed longe aliud, numero
quintum, primum ordine, genere diuinum et
inuiolabile.