| Antonino Augusto Fronto | |
| Seni huic et, ut tu appellas, magistro tuo bona salus bonus | 1.2.1.1 |
| annus bona fortuna res omnis bona, quae tu scribis, ea te mihi | |
| ab dis die tibi sollemnissimo natali meo precatum: omnia mihi | |
| ista in te tuoque fratre sita sunt, Antonine meo cordi dulcissime, | |
| quos ego postquam cognovi meque vobis transdidi, nihil umquam | 5 |
| prae vobis dulcius habui neque habere possum; tametsi alios annos | |
| totidem de integro quantum vixi vivam. Hoc igitur unum coniunc- | |
| tis precibus ab deis precemur, uti vos incolumes et florentes et | |
| rei p. familiaeque vestrae prospere potentes aetatem longam de- | |
| gatis. Nec quicquam est praeterea, quod ego tantopere vel ab deis | 10 |
| vel a forte fortuna vel a vobis ipsis impetratum cupiam, quam | |
| ut vestro conspectu et adfatu vestrisque tam iucundis litteris frui | |
| quam mihi diutissime liceat; eique ego rei, sei fieri possit, repue- | |
| rascere opto. | |
| Nam quod ad ceteras res alioqui adtinet, sat vitae est. | 2.1 |
| Video te, Antonine, principem tam egregium quam speravi; tam | |
| iustum, tam innocentem quam spopondi; tam gratum populo | |
| Romano et acceptum quam optavi; tam mei amantem quam ego | |
| volui; tam disertum quam ipse voluisti. Nam ubi primum coepisti | 5 |
| rursum velle, nihil offuit interdum noluisse. Fieri etiam vos co- | |
| tidie facundioreis video et exulto quasi adhuc magister. Nam | |
| quom omnis virtutes vestras diligam et amplectar, fateor tamen | |
| praecipuum me et proprium gaudium ex eloquentia vestra capere. | |
| Itidem ut parentes, cum in voltu liberum oris sui lineamenta di- | 10 |
| noscunt, ita ego cum in orationibus vestris vestigia nostra<e> | |
| sectae animadverto, γέγηθε δὲ φρένα Λήτω: meis enim verbis | |
| exprimere vim gaudi mei nequeo. | |
| Nec te recordatio ista urgeat nec omnino angat, quod tibi | 3.1 |
| conscius es non perpetuam operam eloquentiae dedisse. Nam ita | |
| res habet: qui magno ingenio praeditus recta via ad eloquentiam | |
| a principio inductus atque institutus fuerit, tametsi interdum con- | |
| cessarit aut restiterit, ubi primum progredei denuo et pergere visum | 5 |
| erit, coeptum illud iter confecerit setius fortasse aliquo, minus | |
| tamen nihilo. Crede autem hoc mihi omnium hominum, quos ego | |
| cognoverim, uberiore quam tu sis ingenio adfectum comperisse | |
| me neminem; quod quidem ego magna cum lite Victorini nostri | |
| et magna eius cum bile adiurare solebam, cum eum adspirare ad | 10 |
| pulchritudinem ingeni tui posse negarem. Tum ille meus Rusticus | |
| Romanus, qui vitam suam pro unguiculo tuo libenter dediderit | |
| atque devoverit, de ingenio tamen invitus et tristis aegre conce- | |
| debat. | |
| Unum tibi periculum fuit, Antonine, idem quod omnibus | 4.1 |
| qui sublimi ingenio extiterunt, ne in verborum copia et pulchri- | |
| tudine clauderes; quanto enim ampliores sententiae creantur, | |
| tanto difficilius verbis vestiuntur; nec mediocriter laborandum | |
| est ne procerae illae sententiae male sint amictae neve indecorius | 5 |
| cinctae neve sint seminudae. | |
| Meministin eius orationis tuae, quam vixdum pueritiam | 5.1 |
| egressus in senatu habuisti? in qua cum imagine utriculi ad exem- | |
| plum adcommodandum usus esses, anxie verebare, ne parum pro | |
| loci et ordinis dignitate τὴν εἰκόνα usurpasses, meque primam illam | |
| longiusculam ad te epistulam scripsisse qua id, quod res est, augu- | 5 |
| rabar, magni ingeni signum esse ad eius modi sententiarum pericula | |
| audaciter adgredi, sed quod eo opus esset, tuo te studio et non | |
| nulla nostra opera adsecuturum, ut digna tantis sententiis ver- | |
| borum lumina parares; quod nunc vides provenisse et, quamquam | |
| non semper ex summis opibus ad eloquentiam velificaris, tamen | 10 |
| sipharis et remis te tenuisse iter, atque ut primum vela pandere | |
| necessitas impulit, omnis eloquentiae studiosos ut lembos et ce- | |
| locas facile praetervehi. | |
| Haec ut scriberem productus sum proxuma epistula tua, qua | 6.1 |
| scripsisti exolescere paulatim quaecumque didicisses; mihi autem | |
| nunc cum maxime florere quae didicisti atque adolescere videntur. | |
| An parum animadvertis, quanto studio quantoque favore et volup- | |
| tate dicentem te audiat senatus populusque Romanus? Et spon- | 5 |
| deo, quanto saepius audierit, tanto flagrantius amabit, ita multa | |
| et grata sunt ingeni et oris et vocis et facundiae tuae delenimenta. | |
| Nimirum quisquam superiorum imperatorum (imperatoribus enim | |
| te comparare malo, ne viventibus compararem) quisquam illorum | |
| his figurationibus uteretur, quae Graeci schemata vocant? Ne lon- | 10 |
| gius repetam, vel proximo senatu, cum Cyzicenorum gravem causam | |
| commemorares, ita orationem tuam figurasti, quam figuram Graeci | |
| παράλειψιν appellant, ut praetereundo tamen diceres et dicendo | |
| tamen praeterires. In quo multa simul laudanda sunt: primum | |
| hoc te doctissime perspexisse sociorum graves aerumnas non per- | 15 |
| petua neque recta aut prolixa oratione exaggerandas, indicandas | |
| tamen esse inpensius, ut digni senatus misericordia et auxilio vide- | |
| rentur; deinde ita breviter rem omnem atque ita valide elocutus | |
| es, ut paucissimis verbis omnia, quae res posceret, continerentur, | |
| ut non ocius aut vehementius terra urbem illam quam animos | 20 |
| audientium tua oratio moverit. Ecquid adgnoscis formam senten- | |
| tiae Tullianae: ut non ocius aut vehementius terra urbem illam | |
| quam animos audientium tua oratio moverit? 'Ut quisque amore | |
| quempiam deperit, eius etiam naevolos saviatur'. | |
| Sed mihi crede amplissimum te iam tenere in eloquentia | 7.1 |
| locum brevique summum eius cacumen aditurum, locuturumque | |
| inde nobiscum de loco superiore, nec tantulo superiore, quanto | |
| rostra foro et comitio excelsiora sunt, sed quanto altiores antemnae | |
| sunt prora vel potius carina. Praecipue autem gaudeo te verba | 5 |
| non obvia arripere, sed optima quaerere. Hoc enim distat summus | |
| orator a mediocribus, quod ceteri facile contenti sunt verbis bonis, | |
| summus orator non est bonis contentus, si sint ulla meliora. | |
| Sed haec certo loco ac tempore pluribus vel scribemus ad | 8.1 |
| te vel coram conloquemur. Ut voluisti, domine, et ut valetudo | |
| mea postulabat, domi mansi, tibique sum precatus, ut multos | |
| dies natales liberum tuorum prospere celebres. Pullo nostro tussi- | |
| culam sedaverit et dies clementior et nutrix eius, si cibis aptioribus | 5 |
| vescatur, omnia enim remedia atque omnis medelae fovendi in- | |
| fantium faucibus in lacte sunt sitae. | |
| In oratione tua Cyzicena, cum deos precareris, "et si fas est, | 9.1 |
| obsecro" addidisti, quod ego me non memini legisse. Obsecrari | |
| enim et resecrari populus aut iudices solebant' sed me forsitan | |
| memoria fugerit: tu diligentius animadvertito. | |
| Me quoque tussicula vexat et manus dexterae dolor, medio- | 10.1 |
| cris quidem, sed qui a rescribenda longiore epistula inpedierit; | |
| dictavi igitur. | |
| Quoniam mentio παραλείψεως habita est, non omittam quin | 11.1 |
| te impertiam quod de figura ista studiosius animadverterim, | |
| neque Graecorum oratorum neque Romanorum, quos ego legerim, | |
| elegantius hac figura usum quemquam quam M. Porcium in ea | |
| oratione, quae 'De sumptu suo' inscribitur, in quas ic ait: "Iussi | 5 |
| caudicem proferri, ubi mea oratio scripta erat de ea re, quod | |
| sponsionem feceram cum M. Cornelio. Tabulae prolatae: maiorum | |
| bene facta perlecta; deinde quae ego pro re p. fecissem leguntur. | |
| Ubi id utrumque perlectum est, deinde scriptum erat in oratione: | |
| 'Numquam ego pecuniam neque meam neque sociorum per am- | 10 |
| bitionem dilargitus sum.' 'Attat, noli noli <s>cribere', inquam, | |
| 'istud: nolunt audire'. Deinde recitavit: 'Numquam praefectos | |
| per sociorum vestrorum oppida inposivi, qui eorum bona liberos | |
| diriperent.' 'Istud quoque dele: nolunt audire; recita porro.' | |
| 'Numquam ego praedam neque quod de hostibus captum esset | 15 |
| neque manubias inter pauculos amicos meos divisi, ut illis eriperem | |
| qui cepissent.' 'Istuc quoque dele: nihil <e>o minus volunt | |
| dici; non opus est recitato.' 'Numquam ego evectionem datavi, | |
| quo amici mei per symbolos pecunias magnas caperent'. 'Perge | |
| istuc quoque uti cum maxime delere.' 'Numquam ego argentum | 20 |
| pro vino congiario inter apparitores atque amicos meos disdidi | |
| neque eos malo publico divites feci.' 'Enim vero usque istuc ad | |
| lignum dele.' Vide sis, quo loco re<s> p. siet, uti quod rei p. | |
| bene fecissem, unde gratiam capiebam, nunc idem illud memorare | |
| non audeo, ne invidiae siet. Ita inductum est male facere inpoene, | 25 |
| bene facere non inpoene licere." | |
| Haec forma παραλείψεως nova nec ab ullo alio, quod ego | 12.1 |
| sciam, usurpata est. Iubet enim legi tabulas et quod lectum sit, | |
| iubet praeteriri. A te quoque novom factum, quod principium | |
| orationis tuae figura ista exorsus es; sicut multa alia nova et | |
| eximia facturum te in orationibus tuis certum habeo: ita egregio | 5 |
| ingenio natus es. |