| TITVLVS V | |
| DE LEGATIS | |
| Legatorum genera sunt quattuor, uindicationis, | 2.5.pr.1 |
| damnationis, sinendi modo, et praeceptionis. | |
| Vin- | 1.1 |
| dicationis legatum est, si testator sic locutus fuerit: | |
| illvm servvm tibi do, avt lego, uel: illam rem | |
| tibi praesume, habe, vindica. Quod post mortem | |
| testatoris statim legatarius, non expectato herede, sibi | 5 |
| praesumit. Quam si praesumpserit, nec pro praesumpto | |
| legato ab herede potest calumniam sustinere, nec si | |
| aliena res fuerit, quae legata est, legatarius hoc poterit | |
| ab herede petere. Si per uindicationem una res multis | |
| legata sit, et singuli hanc ipsam rem praesumere uelint, | 10 |
| aequales singuli de re legata capiunt portiones. | |
| Per | 2.1 |
| damnationem isto ordine legatum dimittitur, ut te- | |
| stator in testamento scribat: tv heres mevs illi hoc | |
| da, aut: illvd illi ab herede meo dari ivbeo. In | |
| quo genere legati etiam alienae res per legatum dimitti | 5 |
| possunt, et necesse est heredi, aut redimere eam rem, | |
| quae iuris alieni est, et legatario tradere, aut si is, | |
| cuius est res, uendere noluerit, quantum res illa uale- | |
| bit, legatario in pretio comprensare. Sed si testator | |
| rem alienam quasi suam credens, per hoc genus lega- | 10 |
| tum reliquerit, legatarius hoc ab herede petere non | |
| potest, et inutile est legatum. Nam si sciens alienam | |
| esse per legatum dederit, necesse est ab herede aut | |
| ipsam rem aut aestimationem rei in pretio legatario | |
| dari. | 15 |
| Ceterum inter damnationis legatum et uindi- | 3.1 |
| cationis hoc interest, quod per uindicationem res aliena | |
| relinqui non potest, per damnationem eo pacto, quo | |
| superius comprehensum est, potest. Illa etiam res, | |
| quae in rerum natura non sunt, per damnationem | 5 |
| legato dimitti possunt, uelut si ita testator in testa- | |
| mento scribat: frvctvs, qvi ex illo agro nati fve- | |
| rint, aut: id qvod ex illa ancilla natvm fverit; | |
| quod in legato uindicationis fieri non potest, quia non | |
| potest haec legatarius testatore mortuo continuo uin- | 10 |
| dicare. | |
| Est et inter legatum uindicationis et dam- | 4.1 |
| nationis ista similitudo, quod per legatum uindicatio- | |
| nis siue damnationis, si coniunctim, id est, duobus | |
| aut pluribus una res in legato dimissa fuerit omnibus, | |
| in utroque legato simul ab omnibus praesumatur. | 5 |
| Inter legatum uindicationis et damnationis illa di- | 5.1 |
| stantia est, ut si disiunctim, id est, singulis quaecunque | |
| res per legatum damnationis relicta fuerit, singulis | |
| integra debeatur; id est, ut unus rem ipsam accipiat, | |
| alii aestimationem rei ipsius in pretio ab herede per- | 5 |
| cipiat. | |
| Sinendi modo haec legati uerba sunt: ille | 6.1 |
| heres mevs rem illam illvm permitte praesvmere | |
| et sibi habere. Nam et propriam rem testator, et | |
| heredis sui et alienam per sinendi legatum relinquere | |
| potest. In quo legato quoquo modo non quidem heres | 5 |
| legatario rem, quae relicta est, iubetur tradere, sed | |
| uindicanti legatario non permittitur prohibere. | |
| Prae- | 7.1 |
| ceptionis uero legatum non nisi uni ex heredibus dari | |
| potest, ut aliquid ei ex hereditate praecipuum relin- | |
| quatur; et si aut coniunctim, id est, multis, aut | |
| disiunctim, singulis relinquatur, omnibus una res tan- | 5 |
| tum, quae nominata est debetur; non uni res et alii | |
| aestimatio, sicut in legato damnationis est constitutum. |