De tribus dicendi generibus; ac de tribus philosophis, qui ab 6.14.pr.1
Atheniensibus ad senatum Romam legati sunt.
  Et in carmine et in soluta oratione genera dicendi proba- 1.1
bilia sunt tria, quae Graeci χαρακτῆρας uocant nominaque
eis fecerunt ἁδρόν, ἰσχνόν, μέσον. Nos quoque, quem primum 2.1
posuimus, 'uberem' uocamus, secundum 'gracilem', tertium
'mediocrem'.
  Vberi dignitas atque amplitudo est, gracili uenustas et 3.1
subtilitas, medius in confinio est utriusque modi particeps.
  His singulis orationis uirtutibus uitia agnata sunt pari 4.1
numero, quae earum modum et habitum simulacris falsis
ementiuntur. Sic plerumque sufflati atque tumidi fallunt 5.1
pro uberibus, squalentes et ieiunidici pro gracilibus, incerti
et ambigui pro mediocribus. Vera autem et propria huiusce- 6.1
modi formarum exempla in Latina lingua M. Varro esse
dicit ubertatis Pacuuium, gracilitatis Lucilium, mediocri-
tatis Terentium. Sed ea ipsa genera dicendi iam antiquitus 7.1
tradita ab Homero sunt tria in tribus: magnificum in Vlixe
et ubertum, subtile in Menelao et cohibitum, mixtum
moderatumque in Nestore.
  Animaduersa eadem tripertita uarietas est in tribus philo- 8.1
sophis, quos Athenienses Romam ad senatum populi <R.>
legauerant inpetratum, uti multam remitteret, quam fecerat
is propter Oropi uastationem. Ea multa fuerat talentum
fere quingentum. Erant isti philosophi Carneades ex Aca- 9.1
demia, Diogenes Stoicus, Critolaus Peripateticus. Et in
senatum quidem introducti interprete usi sunt C. Acilio
senatore; sed ante ipsi seorsum quisque ostentandi gratia
magno conuentu hominum dissertauerunt. Tum admirationi 10.1
fuisse aiunt Rutilius et Polybius philosophorum trium sui
cuiusque generis facundiam. 'Violenta' inquiunt 'et rapida
Carneades dicebat, scita et teretia Critolaus, modesta Dio-
genes et sobria.' 5
  Vnumquodque autem genus, ut diximus, cum caste pudi- 11.1
ceque ornatur, fit illustrius, cum fucatur atque praelinitur,
fit praestigiosum.