| LIBER NONVS | |
| Quamobrem Quintus Claudius Quadrigarius in undeuicesimo annali | 9.1.pr.1 |
| scripserit rectiores certioresque ictus fieri, si sursum quid mittas, | |
| quam si deorsum. | |
| Quintus Claudius in undeuicesimo annali, cum oppidum | 1.1 |
| a Metello proconsule oppugnari, contra ab oppidanis desuper | |
| e muris propugnari describeret, ita scripsit: 'Sagittarius | |
| cum funditore utrimque summo studio spargunt fortissime. | |
| Sed sagittam atque lapidem deorsum an sursum mittas, hoc | 5 |
| interest: nam neutrum potest deorsum uersum recte mitti, | |
| sed sursum utrumque optime. Quare milites Metelli sauci- | |
| abantur multo minus et, quod maxime opus erat, a pinnis | |
| hostis defendebant facillime.' | |
| Percontabar ego Antonium Iulianum rhetorem, cur hoc | 2.1 |
| ita usu ueniret, quod Quadrigarius dixisset, ut contigui | |
| magis directioresque ictus fiant, si uel lapidem uel sagittam | |
| sursum uersus iacias quam deorsum, cum procliuior facilior- | |
| que iactus sit ex supernis in infima quam ex infimis in | 5 |
| superna. Tum Iulianus comprobato genere quaestionis: | 3.1 |
| 'quod de sagitta' inquit 'et lapide dixit, hoc de omni fere | |
| missili telo dici potest. Facilior autem iactus est, sicuti | 4.1 |
| dixisti, si desuper iacias, si quid iacere tantum uelis, non | |
| ferire. Sed cum modus et impetus iactus temperandus de- | 5.1 |
| rigendusque est, tum, si in prona iacias, moderatio atque | |
| ratio mittentis praecipitantia ipsa et pondere cadentis teli | |
| corrumpitur. At si in editiora mittas et ad percutiendum | 6.1 |
| superne aliquid manum et oculos conlinies, quo motus a te | |
| datus tulerit, eo telum ibit, quod ieceris.' Ad hanc ferme | 7.1 |
| sententiam Iulianus super istis Q. Claudii uerbis nobiscum | |
| sermocinatus est. | |
| Quod ait idem Q. Claudius: 'a pinnis hostis defendebant | 8.1 |
| facillime', animaduertendum est usum esse eum uerbo 'de- | |
| fendebant' non ex uulgari consuetudine, sed admodum | |
| proprie et Latine. Nam 'defendere' et 'offendere' inter sese | 9.1 |
| aduersa sunt, quorum alterum significat ἐμποδὼν ἔχειν, id | |
| est incurrere in aliquid et incidere, alterum ἐκποδὼν ποιεῖν, | |
| id est auertere atque depellere, quod hoc in loco a Q. | |
| Claudio dicitur. | 5 |