An uocabula haec 'necessitudo' et 'necessitas' differenti significa- 13.3.pr.1
tione sint.
  Risu prorsus atque ludo res digna est, cum plerique gram- 1.1
maticorum adseuerant 'necessitudinem' et 'necessitatem'
mutare longe differreque, ideo quod necessitas sit uis quae-
piam premens et cogens, necessitudo autem dicatur ius
quoddam et uinculum religiosae coniunctionis idque unum 5
solitarium significet. Sicut autem nihil quicquam interest, 2.1
'suauitudo' dicas an 'suauitas', 'sanctitudo' an 'sanctitas',
'acerbitudo' an 'acerbitas', 'acritudo' an, quod Accius in
Neoptolemo scripsit, 'acritas', ita nihil rationis dici potest,
qui 'necessitudo' et 'necessitas' separentur. Itaque in libris 3.1
ueterum uulgo reperias necessitudinem dici pro eo, quod
necessum est. Sed necessitas sane pro iure officioque ob- 4.1
seruantiae adfinitatisue infrequens est, quamquam, qui ob
hoc ipsum ius adfinitatis familiaritatisue coniuncti sunt,
'necessarii' dicuntur. Repperi tamen in oratione C. Caesaris, 5.1
qua Plautiam rogationem suasit, 'necessitatem' dictam pro
'necessitudine', id est iure adfinitatis. Verba haec sunt:
'Equidem mihi uideor pro nostra necessitate non labore, non
opera, non industria defuisse.' 5
  Hoc ego scripsi de utriusque uocabuli indifferentia 6.1
admonitus forte uerbi istius, cum legerem Sempronii
Asellionis, ueteris scriptoris, quartum ex historia librum,
in quo de P. Africano, Pauli filio, ita scriptum est: 'Nam se
patrem suum audisse dicere L. Aemilium Paulum nimis 5
bonum imperatorem signis conlatis <non> decertare, nisi
summa ei necessitudo aut summa occasio data esset.'