Quam ob causam Gauius Bassus genus quoddam iudicii 'diuina- 2.4.pr.1
tionem' appellari scripserit; et quam alii causam esse eiusdem
uocabuli dixerint.
  Cum de constituendo accusatore quaeritur iudiciumque 1.1
super ea re redditur, cuinam potissimum ex duobus pluri-
busue accusatio subscriptioue in reum permittatur, ea res
atque iudicum cognitio 'diuinatio' appellatur. Id uocabulum 2.1
quam ob causam ita factum sit, quaeri solet.
  Gauius Bassus in tertio librorum, quos de origine uocabu- 3.1
lorum composuit: 'diuinatio' inquit 'iudicium appellatur,
quoniam diuinet quodammodo iudex oportet, quam sen-
tentiam sese ferre par sit.' Nimis quidem est in uerbis Gaui 4.1
Bassi ratio inperfecta uel magis inops et ieiuna. Sed uidetur 5.1
tamen significare uelle idcirco dici 'diuinationem', quod in
aliis quidem causis iudex ea, <quae> didicit quaeque argu-
mentis uel testibus demonstrata sunt, sequi solet, in hac
autem re, cum eligendus accusator est, parua admodum et 5
exilia sunt, quibus moueri iudex possit, et propterea, quinam
magis ad accusandum idoneus sit, quasi diuinandum est.
  Hoc Bassus. Sed alii quidam 'diuinationem' esse appella- 6.1
tam putant, quoniam, cum accusator et reus duae res quasi
cognatae coniunctaeque sint neque utra sine altera con-
stare possit, in hoc tamen genere causae reus quidem iam
est, sed accusator nondum est, et idcirco, quod adhuc usque 5
deest et latet, diuinatione supplendum est, quisnam sit
accusator futurus.