Considerata perpensaque lex quaedam Solonis speciem habens pri- 2.12.pr.1
morem iniquae iniustaeque legis, sed ad usum et emolumentum
salubritatis penitus reperta.
  In legibus Solonis illis antiquissimis, quae Athenis axibus 1.1
ligneis incisae sunt quasque latas ab eo Athenienses, ut
sempiternae manerent, poenis et religionibus sanxerunt,
legem esse Aristoteles refert scriptam ad hanc sententiam:
'Si ob discordiam dissensionemque seditio atque discessio 5
populi in duas partes fiet et ob eam causam irritatis animis
utrimque arma capientur pugnabiturque, tum qui in eo
tempore in eoque casu ciuilis discordiae non alterutrae parti
sese adiunxerit, sed solitarius separatusque a communi
malo ciuitatis secesserit, is domo, patria fortunisque omni- 10
bus careto, exul extorrisque esto.'
  Cum hanc legem Solonis singulari sapientia praediti legis- 2.1
semus, tenuit nos grauis quaedam in principio admiratio
requirentes, quam ob causam dignos esse poena existima-
uerit, qui se procul a seditione et ciuili pugna remouissent.
Tum, qui penitus atque alte usum ac sententiam legis 3.1
introspexerat, non ad augendam, sed ad desinendam sedi-
tionem legem hanc esse dicebat. Et res prorsum se sic
habent. Nam si boni omnes, qui in principio coercendae 4.1
seditioni impares fuerint, populum percitum et amentem
non deseruerint, ad alterutram partem diuidi sese adiun-
xerint, tum eueniet, ut cum socii partis seorsum utriusque
fuerint eaeque partes ab his, ut maioris auctoritatis uiris, 5
temperari ac regi coeperint, concordia per eos potissimum
restitui conciliarique possit, dum et suos, apud quos sunt,
regunt atque mitificant et aduersarios sanatos magis cupiunt
quam perditos.
  Hoc idem Fauorinus philosophus inter fratres quoque aut 5.1
amicos dissidentis oportere fieri censebat, ut qui in medio
sunt utriusque partis beniuoli, si in concordia adnitenda
parum auctoritatis quasi ambigui amici habuerint, tum
alteri in alteram partem discedant ac per id meritum uiam 5
sibi ad utriusque concordiam muniant. 'Nunc autem pleri- 6.1
que' inquit 'partis utriusque amici, quasi probe faciant, duos
litigantes destituunt et relinquunt deduntque eos aduocatis
maliuolis aut auaris, qui lites animasque eorum inflamment
aut odii studio aut lucri.' 5