Flore. Apparet hunc Florum comitem et familiarem 2.2.pr.1
Neronis, et efflagitasse ab Horatio carmina, et non mittentem
increpuisse. Cui per allegoriam respondens h<i>c significat, [i]tam
illum iniuste irasci sibi, quem ab initio pigrum ad scribendum
sciat, quam iniustam uenditori litem dat, qui fugitiuum 5
seruum sciens emerit. Et tota fere haec epistula sub <h>a<c>
sent<ent>ia est, carmina se Romae non fiducia ingenii, sed
penuria <rei> familiari<s> scripsisse[, quae scripserit], prae-
sertim cum <in> turba <et> multis occupationibus poemata
componi non poss<i>nt, qu<a>e ut bona s<i>nt cum magno scri- 10
ptoris cruciatu sint emenda<nd>a.
  Ad postremum dicit philosophandum esse potius quam
carmina facienda.
  Siqvis forte velit. Argumentum a comparatione mino- 2.1
rum ad maiora, hoc est, seruorum ad amicos.
  Natvm Tibvre vel <G>abiis. Bene Tibure, ut se 2-3.1
signif(icet).
  Sic agat. Sic loquatur. 3.1
  Hic et candidvs. Verba sunt uenditoris. 3-4.1
  Verna: domi natus. 6.1
  Argilla. Deest 'quasi', ut sit: quasi argilla. 8.1
  [N]vda id est: mollis.
  Mvlta fidem promissa l. Hoc Horatius ex sua persona 10.1
dicit ostendens, multa promittentibus omni<no> non haberi
fidem, et maxime cum promittit, qui pr[a]etio et lucro studet,
id est uenditor.
  Lavdat venalis. Deest: seruos. 11.1
  Res vrget me nvlla. Deest 'sed' aut qui<d> tale, ut sit: 12.1
sed me nulla res urget, ut tibi me<a> laudem.
  Meo svm pavper. Pauper quidem sum, inquit, sed tamen
in meo aere non alieno sum constitutus, id est, nulli quic-
quam debeo. 5
  Nemo hoc mangonvm. Neque quisquam mango tibi 13.1
haec faceret, id est, tam simpliciter loque<re>tur, nec a me ipso
quiuis alius hoc auferret, id est, hoc audire<t>.
  Mango autem dicitur, quasi manciago, uel manuago.
  Semel hic cessavit. Iam haec uerba sunt, quibus mango 14.1
utitur, ut <c>onf<ite>atur, cessatorem esse quem uendit, hoc
est, fugitiuum. Et bene <s>em<el>, qu<o>d leuius delictum est.
  Ille ferat pretivm. Opinor, inquit, qui emptori ante 17.1
proposuerit et pretium acc<e>pe<rit>, non <s>u<b>ibit poenam,
si fugierit uenditus.
  Prvdens emisti vitiosvm: [cum] non in fraudem in- 18.1
ductus es[t].
  Dicta tibi est. Illa cum condicione emisti.
  Inseqveris tamen. 19.1
  Venditorem scil(icet). Ac per <hunc> se signif(icat).
  Dixi[t] me pigrvm p. t. 20.1
  V<t> mango uenalem.
  Talibvs officiis p. m. Hoc est: ad scribendum debilem. 21.1
  Et bene mancum, quod uitium manus est.
  Qvid tvm profeci? 23.1
  Quid profeci, inquit, praedicendo uitium meum? o iura
mecum facientia, id est: p<ro> me.
  Et est quasi exclamatio.
  Si tamen adtemptas? Si modo adhuc sollicitas, ut scri- 24.1
bam tibi.
  Lvc<v>lli miles. Huius exempli narratione uult osten- 26.1
dere ue<m>ente<r> stultum, quem res non doceat, quid sit utile.
  Lvc<v>lli miles. Hoc factum est bello, inquit, <quod> p(o-
pulus) R(omanus) duce L. Lucullo cum Mithridate rege Pon-
tico gessit. Et Luculli miles Valerianus et Seruilianus exer- 5
citus.
  Ad assem. Vsque ad assem, hoc est, tota uiatica. 27.1
  Vehemens lvpvs. Bene 'lupus' miles Romanus, quia 28.1
in tutela[m] Martis est lupus.
  Sibi et hosti. <Sibi> quia potuit perdere, hosti quasi
raptori.
  Praesidivm regale <l.> d., vt a. 30.1
  Ordo: praesidium regale d<e>iecit loco summe munito.
  Et mvltarvm d. r. Hoc est: praesidium a Mithridate 31.1
super thensauros eius positum.
  Donis ornatvr. A Lucul<l>o imperatore. 32.1
  Forte svb h. t. Praetor<e>m Lucullum significat. <Ita> 34.1
enim olim duces imperatoresque dicti [et praefectus prae-
torio].
  I, bone, qvo virtvs tva. Verba Luc<u>lli militem hortantis. 37.1
  Post haec ille catvs. Post haec ille doctus, inquit, 39a.1
exemplo, ut s<e> si<gnifice>t stultu<m>, si[b] i<r>et, dicit: ibit
eo, quo uis, qui perdendo zonam didicit, unde sit lucrum.
  Eo: illu<c>. 40a.1
  Catvs: expertus et doctus. 39b.1
  Zonam. Sumptus et uiaticum, quod in zona[m] fere 40b.1
milites portant.
  His autem omnibus Horatius uult ostendere, primo dis-
pendio rei familiaris se coactum, post inuitatum donis a<c>
lucro ad scribenda carmina deuenisse. 5
  Romae nvtriri . . . <Achilles>. 41.1
  E<x Iliade> discitur, Achillis iracundia quantum offuerit
Graecis omnibus. Et hic figura<te> saeuitiam Caesaris Au-
gusti in aduersas partes uidetur ostendere.
  Adiecere bonae pavlo plvs a. Dicit[i] se[t] etiam Athenis 43.1
philosopho operam dedisse.
  Cvrvo dinoscere rectvm. Id est: per ethicam partem 44.1
philosophiae discer<ner>e, quid sit uitium, quid sit uirtus.
  Atqve inter silvas A. q. v. Bene Acad. s., [uel] quia 45.1
contra omn<e>m sectam Academici disputant, qui dicunt latere
ueritatem, et ideo semper esse quaerend<a>m.
  <C>i<v>il<is>qve <rvdem> bel<li>. 47.1
  Loco m. t. Excusatio, quod contra Augustum pro 46.1
Bruto militauit. Et bene aestus, non 'uoluntas'.
  Non responsv<ra> l.: inparia. 48.1
  Bruti autem arma signif(icat).
  Me di[i]misere Philippi. Thessaliae campi, ubi uictus 49.1
est Brutus.
  Decisis h. p. Saepe hac translatione utitur Horatius, ut: 50.1
    Maiores pinnas nido[s].
  Signif(icat) autem proscriptum fuisse.
  Pavpertas inp. avdax et cetera. 51.1
  Carmina, inquit, quae ex me expetis, Flore, numquam
scriberem, nisi e<x> egestate conpulsus essem. Nunc itaque,
postquam habeo, quod mihi satis sit, si non praepono somnum
uersibus, insanio et nullo elleboro curari possum. 5
  Qvod non desit. Quod satis sit. 52.1
  Qvae potervnt v. s. e. Quod tandem, inquit, helleborum 53.1
satis erit, ut expurget insaniam simque iam sanus? Cicutam
autem pro elleboro posuit, ni pro: si non.
  Ni melivs dormire. Legunt: <ne> melius. Sed [u]ni 54.1
uer[s]um[q-] est.
  Singvla[e] de nobis a. p. e. a. Vergil(ius): 55.1
    Omnia fert aetas, animum quoque.
  Et est alia causa excusationis in aetate, cur iam non
scribat.
  Qvid faciam vis? d. Nunc deest: nisi ut non scribam 57.1
poemata.
  Deniqve non omnes e. m. a. q. Alia causa non scribendi, 58.1
quia, quid scribam potissimum, nescio, propterea quod non
idem omnibus place[n]t.
  Ille Bioneis s. Bion Aristofanis comici pater dicitur 60.1
fuisse magnae dicacitatis, quam uul<t> intellegi de nigro sale.
An 'nigrum' malum intelleg<e>mus, 'salsum' autem facetum et
iocularium?
  Renvis tv, qvod ivbe[a]t alter. 63.1
  Mire iam dramatico charactere tamquam ad ipsos con-
uiuas loquitur unum quemque eorum appellans id poscentem,
quod ceteris displicet.
  Praeter cetera. Alia causa non scribendi, quod Romae 65.1
<in> occupationi<bu>s nihil condignum memoria scribi potest.
  Inter tot cvras q. l.? 66.1
  Hoc est, quod dixit: Romaene, id est: in qua urbe tot
curae sunt, et tot labores.
  Sponsvm vocat. Hoc est: ut pro se spondeam. 67.1
  Cvbat: aegrotat. 68.1
  Intervalla vides h. c. Ἰρωνία, per quam ostendit, quam 70.1
'uehementer <sin>t incommoda' <id est 'non> mediocriter
magna'; nam antiqui pro magno commodum dicebant.
  Vervm p[l]vrae svnt. Interrogatiue pronuntiandum. 70-71.1
  Festinat calidvs. 72.1
  Festinat, inquit, properus redemptor et mulos agens et
sarcinar<i>um ad redam.
  [Gerulisque] redemptorem autem cursus publici signi-
f(icat) et animalium praebendorum. Sal(lustius): 5
    Et Perpennam forte cognoscit mulio redem-
      ptoris.
  Torqvet nvnc lapidem. Torquet: mouet, trahit, uel 73.1
sustinet.
  Tristi[ti]a[m] robvstis. Hinc plaustrum, hinc fun<u>s 74.1
uenit, et obuia utraque neutro transeunte luctantur. Funera
autem dicit ipsam pompam et exsequias.
  Hac rabiosa fvgit c. 75.1
  Haec sunt, quibus ostendit puras plateas non esse, in
quibus cogitans poeta uelut securus incedat.
  I nvnc. Oportune, per epitropen ostendit fieri car- 76.1
mina Romae non posse.
  Scriptorvm c. o. a. Ad superius argumentum hoc per- 77.1
tinet, quo probat in frequentia urbis poetam scribere non
posse.
  Rite cliens Bacchi. 78.1
  Non mirum, inquit, si poeta<e> amant, quo<d> amat Liber
musicus deus, in cuius tutela poetae omnes constituti sunt.
  Et contacta s. v. v. Legitur et contracta: caute in- 80.1
pressa, ut ea sequendo contigerit imitator.
  Ingenivm, sibi qvod vacvas d. A. Qui Athen<i>s, inquit, 81.1
multo tempore studuerunt, et mu[l]ti et ridiculi euadunt; nec
enim, si Romae uelis, aliquid discere<s>, ubi nullum otium est.
  Vacvas Athenas. Vtrum 'otiosas', an per ypallagen
'ipse uacuus', ut Sall(ustius) ait: 5
    At Sertorius uacuus hieme copias augere?
  Insenvitqve l. Legitur et insonuit. Sed si inse- 82.1
nuit, 'inpalluit et inmoratus est' signif(icat), si insonuit,
'instrepuit atque exercuit uocem' intellegitur.
  Cvrii[s] statvat t. [t]exit. Ingen<i>um scil(icet). <Curii> 83.1
autem statuam pro qualibet dixit. An ideo Cur<ii, ut> duplex sit
plumbeus? Nam Curius ob seueritatem taciturnissimus fuit.
  Risv popvlvm q. Ac per hoc: inridetur. 84.1
  Digner: condignum arbitrer, id est, uelim. 86.1
  Frater erat Romae. Hi[n]c fabulam ad ho<c> inducit, 87.1
ut ostendat poetas se ipsos inuicem laudare non <i>u<di>cio,
sed mutua adsentatione. Fratres mir<a>s eleuationes honor<i>s
pr<o>ferebant, cum alter iuris consultum Mucium Scaeuolam
diceret, alter oratorem Tib(erium) Gracchum nominaret. Nam 5
apud ueteres tam primus iuris consultus Mucius Scaeuola
extitit, quam orator Tib(erius) Gracchus.
  Qvi minvs argvto<s>, id est: qua re minus insani poetae 90.1
sunt, cum se quoque inuicem laud[ar]ent? Argutos: ca-
nor<o>s.
  Hic el<e>gos: ἐνέργια, id est: alter. 91.1
  Caelatvm: uariatum et quasi pictum. 92.1
  Novem Mvsis. Omni genere metrorum. Nam genera me-
trorum principalia nouem sunt.
  Qvanto cvm fastv, q. m. c. et <cet>er<a>: nobis pla- 93.1
ceamus incedentes.
  Circvm spectemvs. Vna pars orationis est diuisa 94-95.1
in duos uersus Luci<l>i more et antiquorum.
  Vacvam Romanis. Poetis deditam Latinis, id est, ua- 94.1
cantem.
  Significat autem aedem Musarum, in qua[m] poetae re-
citabant.
  Et hoc recte; nam Graeci poetae in Atheneo consueuerant. 5
  Et ideo a<dd>i<t>um uacuam Romanis uatibus.
  Si forte vacas, seqvere. Bene additum si forte uacas, 95.1
tamquam et hoc ipsum facere superuacuum iudicandum sit.
  Qvid ferat et qvare. Quid <d>e [s]se prae<f>e<r>at<, uel 96.1
quid> tol[l]eret, uel quid adferat.
  Samnites. Tamquam Samnites, quorum pugna semper 98.1
stataria est.
  Videtur autem haec metafora uel a Samniticis gladia-
toribus, uel a bello acerrimo Samnitum aduersum Romanos
esse translata. 5
  Ad lvm. p. Vsque ad lucernam, id est, ad uesperam.
  <Lento> dvello: bello diuturno.
  Discedo Alcaevs pvncto illivs. Iudicio illius, inquit, 99.1
Alcaeo lyrico comparor, et fio alter Alcaeus.
  <P>vncto: suffragio humili ac plebeio.
  Qvis? qvis. Singillatim pronuntianda sunt haec 99-100.1
pronomina.
  <Illum Callimachum> uoco, ut me ille Alcaeum nominat.
  Si plvs adposcere visvs. Si hoc illi parum fuerit et 100.1
plu<s> a me exegerit laudis.
  Et hic ostendit non pro merito poetas, sed pro uolun-
tate laudari.
  Optivo. Adoptiuo et adscito. Alcaeus autem lyrici 101.1
carminis, Callimachus elegiaci auctor est. Mi<m>ner<m>us
duos libros αὐλητικοὺς scripsit.
  Mvlta fero. Multa, inquit, patior, ne mihi poetae 102.1
irascantur, sed tam diu quam ipse scribens laudari me ex-
pecto.
  Inritabile.
  Iracundum ac litigiosum. 5
  Finitis stvdiis. Finitis, inquit, carminibus. Et bene 104.1
recepta mente, tamquam ex insania poeticae professionis
ad me rediens.
  Obtvrem patvlas. Non solum non laudabo, sed etiam 105.1
obcludam aures, nequem audiam recitantem.
  Ridentvr. Sensus: ridentur quidem, sed tamen de- 106.1
lectantur uersibus suis.
  Ostendit autem, quam laboriosum sit emendatissime
scribere.
  Et se venerantvr. Mirantur ac diuinos poetas se 107.1
uocant.
  Lavdant qvidqvid dix<ere> beati. Sub<dis>tingue [re] di- 108.1
xere et sic infer beati.
  'Stulti' enim dicturus intulit, beati, ad intellegentis
et cum iudicio scribentis tormenta respic<i>ens.
  At qvi legitim. 109.1
  Bonus scil(icet) poeta.
  Avdebit, qvaecvmqve. Proprie dixit audebit, ut 111.1
ostendat magnam rem esse hoc facere. Vergil(ius):
    Aude hospes contemnere opes.
  Movere loco. Tollere atque mutare. 113.1
  Invita reced<a>nt.
  Plerumque ita sunt uerba <composita>, quae prima
posuerimus, ut etiam cum praua sint, tamen bene nobis po-
sita uideantur. 5
  Est versentvr <adhvc inter penetralia Vestae>. Id est: 114.1
domi.
  Per quam metaforan ostendit, licet in animo nostro
fixa uersentur, tamen excludenda esse, quod fit, <eti>am <t>emere
admissis hominibus. Alii[s] intellegunt: Cum adhuc <po- 5
pulo placeant>.
  Popvlo b. e. Antiqua et obsoleta senio in consuetu- 115.1
dinem reuoca<b>it. Et utrum 'populo obscurat<a>', an 'populo
bonus'.
  Adsciscet n. Vtetur etiam nouis uerbis de usu na- 119.1
scentibus.
  [Beabit d.] 121.1
  Toll<e>t. Aut 'amputabit' aut 'extollet[ur] et ornabit'. 123.1
  Lvdentis speciem dabit. I(d est), ta<l>e carmen efficiet, 124.1
<u>t auditori lusisse, non laborasse uideatur, ita tamen torque-
bitur et fatigabitur, ut pantomimus, qui nunc totus <S>atyri,
nunc Polyfemi Cyclopis conatur imitari personam.
  Praetvlerim scriptor. Mallem, inquit, stultus esse, 126.1
ut meis carminibus malis delectarer, <non> legendo <sc>ru<t>an-
doque cruciarer.
  Fvit <h>avt ignobilis Arg<v>s. Vetuste pro: Argiu<u>s. 128.1
Et facete simul adcommodatur exemplum, quo ostenditur,
quam sit secura dementia.
  Qvi se credebat. 129.1
  Bene credebat; non enim audiebat. Et pulchre ad-
ditum miros, ut non in eo tantum error esset, quod audire
s<e> credebat, sed etiam quod 'miros'.
  Cetera qvi vita<e> servare<t> mvnia. 131.1
  Hoc dicit, in aliis rebus illum non fuisse dementem.
  Bonvs sane vicinvs. Commoda occasio<ne> percurrit 132.1
officia boni patris familias.
  Et signo laeso. Satyrice tamquam hoc multi faciant. 134.1
  Posset qvi rvpem et pvtevm. 135.1
  Superius quasi sanum describebat, hic ergo quasi leuiter
insanum.
  Ex<p>vlit elleboro < . . . > meraco. Multo et crasso, ut- 137.1
pote contra tantam dementiam.
  Redit ad se. Sanus factus est. 138.1
  'Pol me occidistis, amici, non servastis' ait. Adeo 138-139.1
securius est insanire quam sapere.
  Qvod sic extorta volvptas. Mire non 'morbus', sed 139.1
'uoluptas'.
  Mentis gratissimvs error. Ill<e> scil(icet), quo malis 140.1
suis homines non solum non dolent, sed etiam delectantur.
Vnde illud Graecum est Ἀμαθία θράσος.
  Nimirvm sapere est ab. Commemoratis omnibus <in>- 141.1
commodis in arte poetica constitutis illud concludit, nihil esse
melius studio sapientiae, id est philosophiae. Et est ordo:
nimirum abiectis nugis utile est sapere et concedere pueris
tempestiuum ludum, id est artem poeticam. 5
  Tempestivvm. Oportunum, congruum. 142.1
  Pveris. Puerili aetat<i>.
  Ac non verba seqvi fid. 143.1
  Ac non eam partem musicae sequi, qua[e] cantilenae
[uitae] modi numerique concordant; in his est enim altior
quaedam scientia[e] musicae disciplinae.
  Si tibi nvlla sit. Haec uerba Horatii sunt secum 146.1
loquentis quasi cum alio. Si tibi, inquit, grauior sitis bibendo
fieret, referre<s> ad medicos et i<n>dica<re>s. Sic et alibi
    Crescit indulgens sibi diru<s> ydrops.
  Si vvlnvs tibi monstrata[m]. 149.1
  Siquis, inquit, tibi herbam aut radicem ostendisset tam-
quam utilem uulneri tuo, tuque <se>me<l> expertus <eam> inutilem
conperisses, non <utereris>. Cur igitur diuitias cupi<s>, quas
adquirendo didicisti nihil conferre ad sapienter beateque ui- 5
uendum, quando quidem diues factus nihilominus stultus es,
quam antea fueras, cum pauper esses?
  Avdieras, cvi rem[e] di[a] donarent et cetera. 151-152.1
  Hoc dicit: si ideo diuitias adpetisti, quod audieras te
stultitia cariturum cum diues esses, postquam diues ad sa-
pientiam nihil promouisti, etiamne copias facultatesque se-
ctaris e<t> adh<u>c audies opulentia<e> laudatores, quibus iam 5
semel credendo deceptus es[t]?
  At si divitiae prvd. r. p. 155.1
  [Si a quoquam quaestu uincereris et auariore ull<u>s esset.]
Quippe praesertim et minus cupidos et minus timidos homines
facient, si modo id uerum esset.
  Viveret in terris. Erubesceres, ait, si te quisquam 157.1
esset auarior, et ideo sapientior, siquidem opes sapientiam
daturae essent.
  Si proprivm est. Dicit nihil <c>ui[c]quam proprium 158a.1
es<se> q(uam) q(uod) l(ibra) m(ercatus) e(t) a(ere) e(st), quas<i>
posside[t]a<mus> nihil praeter usum fructum, quem nos capere
debe<mus> nostr<um>que re<r>i. <Ita> inter nos et nihil pos-
sidentes nihil distare, nisi quod illi sine cura aluntur. 5
  Si proprivm est, q. q. <l. m. e. a. e.>, qvaedam, 158-159.1
si credis et reliqua. Deest <'et'>, ut sit ordo et sensus: si pro-
prium quod quis [ordo] libra mercatus et <a>ere est et quae-
dam mancipat us<us> (si modo credis iure consultis): qui te
pascit ager t<uus est>. 5
  Libra et [h]aere. 158b.1
  Verba sunt iuris, quibus [quibus] omnis emptio confir-
matur, cum per libram expensa pecunia, pe<r a>es ipsum
pretium demonstratur. Vnde et libripe<n>s huius modi testi-
ficationibus adhiberi solet. 5
  Mancipat vs<vs>. Hoc est: usus possessorem facit. 159.1
  Qvi te p. a., t. <est>, et vilicvs [qvis] O. Quamuis non 160.1
tu, sed Orbius uideatur esse possessor.
  Das nvmmos. Vt ille, cuius ager est, pro toto dedit, 162.1
ita tu pro eius partibus, id es<t> fructu.
  Temeti. Vini, quod temptet mentem, unde temulenti 163.1
dicuntur dict<i> prima syllaba producta.
  Pavlatim. Per minimas partes pret<ii>. 164.1
  Fortasse trec. avt etiam. Commodius tu emis, quam illi
emptus es[se]t, qui possidet. Nam ille semel pretium soluit
trecenta m(ilia) uel quadringenta, tu minutatim et pro ar-
bitrio tuo. 5
  Qvid refert, v. n. [Quid est] quid interest, inquit, 166.1
utrum paulo ante an olim numeraueri<s> pretium, dum uiuas
eodem modo, quo ille, qui olim comparauit? Si emptio facit
dominum, emisti: si usus, <ut>eris: si tempus, nihil in iure di-
stat, olim an nuper coemas, dum emendi potestas sit. 5
  Emptvm cenat h. 168.1
  Licet se putet inemptis holeribus et lignis possessor uti,
emptis utitur, et falsum putat suum uocans usque ad limitem
certum, quasi quicquam semper nostrum sit, quod multis
dominis possessorem commutat. 5
  Qva popvlvs adsit<a>. Vsque ad eam partem, qua 170.1
populus a<r>bor adsit<a>, id est innata l<i>mita<r>is certaminis in-
dicat fines certos, et uicinorum iurgia [u]ita ref(ugit). Sic
Vergil(ius):
    Vsque ad aquam et ueteris iam f. c. f. 5
  Et est ordo et sensus: usque ad eum locum, qua populus
adsit<a certis limitibus> i(urgia) u(icina) r(efugit).
  Pvncto qvod m. <h.> Id est: perfacil<e> et cito. 172.1
  Nvnc prece, nvnc p. 173.1
  Colligit, quot modis dominia permutantur.
  In altera ivra. 174.1
  In alterius potestatem.
  Si qv<i>a perpetv<v>s et cetera. 175.1
  Videtur sententiae tenor iam dudum hic esse, et hoc
signif(icari): si emptio<ne> uel usucapione ad<sequamur>
legitimam possessionem, neminem esse tam pauperem, qui
non hoc iure omnem agrum suum esse possit credere. Si uero 5
nullus perpetuus possit u<sus ess>e rebus quaesitis, sed tempo-
ralis uicissitudo seruetur inter homines, nihil prodesse uicis
aut horreis aut saltibus pluri<mi>s dominum fieri hominem,
siquidem moriturus sit diues eadem sorte qua pauper.
  Velvt vnda s. v. Vt fluctus super <in>uicem ueniunt, 176.1
cum ex inmenso uoluitur mare.
  Calabris. F<r>uctuosis. 177.1
  Est enim Calabria praeter ceteros reditus etiam pecuaria,
et lanarum mollium ferax, item Lucania.
  Saltibvs. Latis fundis porrectis per plurimos montes. 178.1
  <Si> me<t>it Orcvs.
  Anputat. Et est translatio a segete ac messoribus.
  Tyrrhena sigilla. Tusca. Nam apud Tuscos primo 180.1
Italiae signa de marmore processerunt.
  Gaetvlo mvrice. Afro, ac per hoc: Mauro. Signif(icat) 181.1
enim purpuram Girbitanam.
  Sv<nt> qvi non habeant ac per hoc: desiderent. Nam 182.1
et qui hab<ere non> cura[n]t, non habet. Sed prior ille inops
uidetur, quem cupiditas torquet.
  Cvr alter frat. 183.1
  Ordo: cur alter fratrum cessare praeferat Herodis pal-
metis pinguibus, alter siluestrem flammis et ferro mitiget
agrum, scit genius <qui> [natale] c(omes) natale astrum
temperat et est naturae deus humanae. Hoc autem dicit: cur 5
equidem diuersa sint homines uoluntate, non curo; scit enim
hoc genius, qui sortis nostrae dominus habetur; uerum uta<r>
rebus partis nec me defraudabo, metuens quid de me heres
sentiat, et utrum me mortuum uituperet nec<n>e. Et hic he-
redem captatorem signif(icat), non adgnatum. 10
  Alter fratrvm. Bene fratrum. Haec res enim facit,
ut mirum sit dissimile<s> esse.
  Herodis palmetis. Herodes in Syria Phoenice rex 184.1
Iudaeorum, per cuius palmeta magnas diuitias signif(icat).
  Inportvnvs. Sine portu ac requie, hoc est: auarus. 185.1
Et ipse explicat, quid est 'inportunus', dicendo ad umbram
lucis ab ortu, hoc est: a mane usque ad uesperum.
  Silvestrem fl. et f. Officium est a<g>ric<o>lae non quie- 186.1
scentis, et auara spe in futuro<s> reditus extenti.
  Scit genivs natale c. 187.1
  Hoc secundum <id>, qu<o>d propter hoc puta<n>t homines
εὐδαίμονας et κακοδαίμονας dici[t], quia daimon genius intel-
legitur.
  Vvltv m<vt>abil[l]is. 189.1
  Aut uultum nunc pro uoluntate posuit, aut deest '<c>um',
<ut sit: cum> uultu mutabil[l]is et tam dispar, quam sunt
inter se hominum uultus.
  Albvs et ater. Prouerbialiter. Hoc est: bonus et 5
malus. Et album ad liberalem et laetum reddidit, atrum ad
sordidum et aerumnosum. Figura ἀπόδοσις prima.
  Et ex modico qvantvm res pos<c>it. Caute adiectum 190.1
quantum res pos<c>it, ut mundum se, non prodigum fuisse
demonstret.
  Et ex modico. Deest 'quamuis' et 'tamen', <ut> sit:
quamuis ex modico, tamen tollam. Ἀνακόλουθον tertium. 5
  Heres. Hic heres non legitimus, sed heredipeta. 191.1
  Qvod non plvra d<a>tis inveneri<t>: quod non plus con- 192.1
secutus fu<er>it ex me[d]is, quam in me <in>pendit. Et con-
grue Horatius de se loquitur, <c>ui des<it> filius.
  Et tamen idem scire volam. 192-193.1
  Redit ad mediocritatem Peripateticorum, et dicit ita se
usurum bonis, ut non obliuiscatur medium <s>e<qu>endum esse,
cum intersit inter hilarem et nepotem, parcum et auarum,
quamuis par[u]um considerantibus simile<s> esse uidea<n>tur. 5
  Distat enim spargas. Ostendit, quid distet inter supra 195.1
dictos.
  Ac potivs p. vt festis Qvinqvatribvs olim. Quinquatres 197.1
a quinqu<e> diebus, qui dies ad ferias Mineruae pertinent,
propterea, quod [est] festa sollemnitas eius deae per hoc
spatium temporis celebratur. Vt igitur pueri ludo intenti
insatiabiliter utuntur his feriis, ita a<ctu>tum, inquit, moriturus 5
exiguo uitae tempore raptim uoluptatibus plurimis <d>e[s]-
fruaris. Olim autem nunc pro: semper.
  Pavperies i. Pauperies: egestas. Nam paupertas 199.1
etiam honestae parsimoniae nomen est, et usurpatur i<n>
fortuna[e] mediocri.
  Non agimvr tvmidis. Adhuc <de> mediocrium fortu- 201.1
narum bono loquitur. Tumidis uelis Aquilone se-
cundo. Id est: nimia felicitate.
  Non tamen adversis. <In>felicitate uehementi. Et 202.1
bene in allegoria perseuerauit, quia supra nauem dixerat.
  Viribvs, ingenio, specie, virtvte, l<o>c<o> et cetera. In- 203.1
geniose descripsit, qu<i>d sit homo mediocris, dicens mediocrem
esse, qui sit a summis minor, ab infimis maior.
  Non es avarvs. [No<me>n est]. Vsurpatur in fortuna 205.1
mediocri]. <Facit per h>ypoforam respondentem more saty-
ricorum, qui dicat: scimus te non esse auarum. Vade se-
curus de hoc ipso. Sed quid prodest auarum te non esse, si
in ceteris haeres uitiis ac teneris? 5
  Qvid? cetera iam simvl. Sic pronuntiandum est, ut
intellegatur non fugisse alia uitia.
  Caret tibi p. i. a.: <qu>a<e> popularibus auris 206-207.1
dedita est.
  Somnia, <t>errores magicos, miracvla, sagas, 208-209.1
noctvrn<o>s <l>. Haec omnia ad superstitionem referuntur.
  Miracula <sagas>. Dicit sagas mulieres magicarum re-
rum et carminum scias, tamquam satisagas et multum agentes.
  Vt magos dicimus quasi magnos a magnis rebus, quas agunt. 5
  Noctvrnos[i] lemores. Vmbras uagantes hominum 209.1
ante diem mortuorum, et ideo metuendas. Et putant lemo-
res esse dictos quasi Remulos a Remo, cuius occisi umbras
frater Romulus cum placare uellet, Lemuria instituit, id est
Parentalia, quae mense Maio per triduum celebrari solent, 5
ante additum anno mensem Februarium.
  Ob quam rem Maio mense religio est nubere, et i<t>e<m>
Martio, in quo de <n>u<p>t<ii>s habito <certamine> a Minerua Mars
uictus est, et obtenta uirginitate Minerua Neriene est appellata.
  Portenta Thessala. Thessal[i]o<rum> promission<e>s 10
incantatorum. De quibus ait Vergil(ius):
    Haec se carminibus promittit soluere mentes
    Quas uelit et cetera,
et
    His ego saepe lupum fieri et se c<o>nd<ere>s. 15
    Moerim
et quod sequitur.
  Rides: contemnis.
  Natales grate nvmeras, quod non faciunt nimium 210.1
timidi senectutis et mortis, quam ex natalibus multis iam
iamque proximam perhorrescunt.
  Qvid te exempta l. Allegoria. Quid prodest, inquit, 212.1
uno e[g]o te carere uitio tam multis possessum?
  Vivere si recte nescis. Da locum, inquit, melioribus, 213.1
qui uiuere sciunt, et patere succedi[t] tibi.
  Lvsisti satis. Hoc apud philosophos frequentatum 214.1
est, de uita sapientem abire oportere aequo animo, ut e con-
uiuio pastum saturumque conuiuam. Et moraliter repetitum
satis, quod a[pu]dclamationis est.
  Tempvs abire tibi. Vtrum quia deus iam te uocat, 215.1
an quia diu multumque uixisti? Et mire in fine operis de fine
disputat uitae.
  Ne potvm largivs aeqvo. Ne iusto plus uiuentem, et
ob hoc delirum sene<m ui>nos<i> ludificentur habeantque derisui. 5
Et uide perseueratum esse in allegoria de conuiuio facta[m].
Nam non minus senes quam poti plerumque decipiuntur.
  Rideat et pvlset. Bene adiectum pulset, id quod 216.1
peius est.
  Lasciva decentivs aetas. Quam lasciuam esse magis de-
ceat, quam te, qui es maturus senex.
POMPONI PORFYRIONIS COMMENTARIVS IN HORATIO
EXPLICIT FELICITER
VTERE FELIX