Nunc orsa iambo, siqua possum, colligam.
|
2181
|
adesto, iambe praepes, et tui tenax
|
|
vigoris adde concitum celer pedem,
|
|
nec alterius indigens opis veni,
|
|
sed ipse verus integerque sexiens,
|
2185
|
adusta felle qualis ante carmina
|
|
dabas amarus, ultor impotens tui.
|
|
vides ut icta verba raptet impetus,
|
|
brevemque crebra consequendo longula
|
|
citum subinde volvat artius sonum.
|
2190
|
iambus ipse sex enim locis manet,
|
|
et inde nomen inditum est senario;
|
|
sed ter feritur, hinc trimetrus dicitur.
|
|
scandendo binos quod pedes coniungimus,
|
|
quae causa cogat, non morabor edere.
|
2195
|
nam mox poetae, ne nimis †secet brevis
|
|
lex haec iambi verba pauca admitteret,
|
|
dum parva longam semper alterno gradu
|
|
urget nec aptis exprimi verbis sinit
|
|
sensus aperte dissidente regula,
|
2200
|
spondeon et quos iste pes ex se creat
|
|
admiscuerunt, impari tamen loco,
|
|
pedemque primum, tertium, quintum quoque,
|
|
iuvere paulum syllabis maioribus.
|
|
at qui cothurnis regios actus levant,
|
2205
|
ut sermo pompae regiae capax foret,
|
|
magis magisque latioribus sonis
|
|
pedes frequentant, lege servata tamen,
|
|
dum pes secundus quartus et novissimus
|
|
semper dicatus uno iambo serviat:
|
2210
|
nam nullus alius ponitur, tantum solet
|
|
temporibus aequus non repelli tribrachys.
|
|
quid? non trochaeus temporum est aeque trium?
|
|
est: sed trochaeo longa prior <est> syllaba,
|
|
brevis autem iambo, longa post; cui non potest
|
2215
|
longam trochaeus subdere et brevem suas,
|
|
brevi sequentis quia fit hoc ionicum.
|
|
et cur iambo nunc trochaeus serviat?
|
|
qui metron ipse copulat trochaicum,
|
|
praebetque nomen, ut loquemur postmodum,
|
2220
|
habetque et ipse subditivum tribrachyn,
|
|
qui iure utrique servit et subiunctus est,
|
|
e quis creatur, quos creare non potest.
|
|
nam non ita, est ut longa dissolubilis,
|
|
breves vicissim contrahi in longam valent;
|
2225
|
quia solida findi magnitudo non vetat,
|
|
divisa iungi rursum in unum non queunt.
|
|
culpatur autem versus in tragoediis
|
|
et rarus intrat ex iambis omnibus,
|
|
ut ille, contra qui secundo et talibus
|
2230
|
spondeon aut quem comparem receperit.
|
|
sed qui pedestres fabulas socco premunt,
|
|
ut quae loquuntur sumpta de vita putes,
|
|
vitiant iambum tractibus spondiacis
|
|
et in secundo et ceteris aeque locis,
|
2235
|
fidemque fictis dum procurant fabulis,
|
|
in metra peccant arte, non inscitia,
|
|
ne sint sonora verba consuetudinis,
|
|
paulumque rursus a solutis differant.
|
|
magis ista nostri: nam fere Graecis tenax
|
2240
|
cura est iambi vel novellis comicis
|
|
vel qui in vetusta praecluent comoedia.
|
|
Aristophanis ingens micat sollertia,
|
|
qui saepe metris multiformibus novis
|
|
Archilochon arte est aemulatus musica.
|
2245
|
sed paulum abimus longius: nunc hanc magis,
|
|
heroicus quare pedes per singulos,
|
|
at iste binos scanditur, causam loquar.
|
|
spondeon etenim quia recepit impari
|
|
tantum loco vel dactylum aut contrarium,
|
2250
|
secundo iambum nos necesse est reddere,
|
|
qui sedis huius iura semper obtinet,
|
|
scandendo et illic ponere adsuetam moram,
|
|
quam pollicis sonore vel plausu pedis
|
|
discriminare, qui docent artem, solent.
|
2255
|
si primus ergo pes eam sumet moram,
|
|
ubi iam receptum est subdere heroos pedes,
|
|
versum videbor non tenere iambicum:
|
|
sed quia secundo numquam iambus pellitur,
|
|
moram necesse est in secundo reddere
|
2260
|
et ceteris qui sunt secundo compares;
|
|
ubi non timebo nequis herous cadat.
|
|
sic fit trimetrus qui fuit senarius.
|
|