Nunc orsa iambo, siqua possum, colligam. 2181
adesto, iambe praepes, et tui tenax
vigoris adde concitum celer pedem,
nec alterius indigens opis veni,
sed ipse verus integerque sexiens, 2185
adusta felle qualis ante carmina
dabas amarus, ultor impotens tui.
vides ut icta verba raptet impetus,
brevemque crebra consequendo longula
citum subinde volvat artius sonum. 2190
iambus ipse sex enim locis manet,
et inde nomen inditum est senario;
sed ter feritur, hinc trimetrus dicitur.
scandendo binos quod pedes coniungimus,
quae causa cogat, non morabor edere. 2195
nam mox poetae, ne nimis †secet brevis
lex haec iambi verba pauca admitteret,
dum parva longam semper alterno gradu
urget nec aptis exprimi verbis sinit
sensus aperte dissidente regula, 2200
spondeon et quos iste pes ex se creat
admiscuerunt, impari tamen loco,
pedemque primum, tertium, quintum quoque,
iuvere paulum syllabis maioribus.
at qui cothurnis regios actus levant, 2205
ut sermo pompae regiae capax foret,
magis magisque latioribus sonis
pedes frequentant, lege servata tamen,
dum pes secundus quartus et novissimus
semper dicatus uno iambo serviat: 2210
nam nullus alius ponitur, tantum solet
temporibus aequus non repelli tribrachys.
quid? non trochaeus temporum est aeque trium?
est: sed trochaeo longa prior <est> syllaba,
brevis autem iambo, longa post; cui non potest 2215
longam trochaeus subdere et brevem suas,
brevi sequentis quia fit hoc ionicum.
et cur iambo nunc trochaeus serviat?
qui metron ipse copulat trochaicum,
praebetque nomen, ut loquemur postmodum, 2220
habetque et ipse subditivum tribrachyn,
qui iure utrique servit et subiunctus est,
e quis creatur, quos creare non potest.
nam non ita, est ut longa dissolubilis,
breves vicissim contrahi in longam valent; 2225
quia solida findi magnitudo non vetat,
divisa iungi rursum in unum non queunt.
culpatur autem versus in tragoediis
et rarus intrat ex iambis omnibus,
ut ille, contra qui secundo et talibus 2230
spondeon aut quem comparem receperit.
sed qui pedestres fabulas socco premunt,
ut quae loquuntur sumpta de vita putes,
vitiant iambum tractibus spondiacis
et in secundo et ceteris aeque locis, 2235
fidemque fictis dum procurant fabulis,
in metra peccant arte, non inscitia,
ne sint sonora verba consuetudinis,
paulumque rursus a solutis differant.
magis ista nostri: nam fere Graecis tenax 2240
cura est iambi vel novellis comicis
vel qui in vetusta praecluent comoedia.
Aristophanis ingens micat sollertia,
qui saepe metris multiformibus novis
Archilochon arte est aemulatus musica. 2245
sed paulum abimus longius: nunc hanc magis,
heroicus quare pedes per singulos,
at iste binos scanditur, causam loquar.
spondeon etenim quia recepit impari
tantum loco vel dactylum aut contrarium, 2250
secundo iambum nos necesse est reddere,
qui sedis huius iura semper obtinet,
scandendo et illic ponere adsuetam moram,
quam pollicis sonore vel plausu pedis
discriminare, qui docent artem, solent. 2255
si primus ergo pes eam sumet moram,
ubi iam receptum est subdere heroos pedes,
versum videbor non tenere iambicum:
sed quia secundo numquam iambus pellitur,
moram necesse est in secundo reddere 2260
et ceteris qui sunt secundo compares;
ubi non timebo nequis herous cadat.
sic fit trimetrus qui fuit senarius.