De Abraham
|
|
Abraham, fratres dilectissimi, quale diuinae pietatis
|
1.43.1.1
|
munus acceperit, uetustae legis gesta testantur. Sarra uxor
|
|
eius non inferior longae uitae transactis cursibus †pius aut
|
|
filius ederit partus effusione perciperet†. Sed utrisque <aetas>
|
|
ademerat spem sobolis: pignus succidaneum meruerunt. Sic
|
5
|
meruit fides quod ademerat tempus, extorsit credulitas quod
|
|
natura denegauerat. Abraham patriarcha noster exploratus
|
|
a deo in senectute suscepit unicum filium. Nihil tam sollicitum
|
|
patri, cuius aetas in annis uergentibus in occasus sui terminum
|
|
uersabatur et educationis tempus angustum et senectuti exitus
|
10
|
iam uicinus.
|
|
Ecce prima deuotio: libenter excipere quod
|
2.1
|
sero datur et in tristissima senectute suscepta sollicitudinis
|
|
mole gaudere; nam et risit Sarra munus iuuentutis subiens in
|
|
senecta, unde nomen accepit infans, qui post haec Abraham
|
|
sacratam deo approbat mentem.
|
5
|
Vnicus ille filius solliciti senis adhuc paruulus, cui
|
3.1
|
pietas et miseratio maior debetur, postulatur ad uictimam;
|
|
cui si per humanam fragilitatem aliqua in corpore infirmitas
|
|
nasceretur aut humanus exitus contingeret, uix in eius casibus
|
|
pater uiuere potuisset, si annis teneris moreretur. Hic igitur
|
5
|
infans, e cuius uita paternus affectus et maternus pendebat,
|
|
ad explorationem fidei suae diuina uoce postulatur ad uicti-
|
|
mam. 'Volo, dixit deus, mihi fieri sacrificium, Abraham, tuis
|
|
manibus in monte de filio tuo; haec mihi uictima placet, hoc
|
|
me sanguine deplacabis, iste meis sacris debetur; unde immo-
|
10
|
lari iam iubeo.'
|
|
Non contristat frontem deuotissimus Abra-
|
4.1
|
ham nec dolor patri lacrimas persuasit, sed exsultat et gaudet.
|
|
Nec timuit, ne parricidium ei inputaretur, sed magis ut
|
|
deuotioni pareret, laetabatur hoc iussisse deum. De filio hos-
|
|
tiam parat, festinat denique inplere sacrificium, ne mora
|
5
|
faciat peccatum. Necessaria sacramentis protinus praeparan-
|
|
tur, ascenditur in montem. Omni mysterio sacrificioque dis-
|
|
posito ductus filius gaudens gaudente patre, patris dextra
|
|
feriendus.
|
|
Qui antequam ueniret in montem, cum de patre
|
5.1
|
quaereret, ubi esset uictima quam disponeret et immolaret,
|
|
securus de fide generis sui pater filio, de quo non dubitabat,
|
|
patefecit, quid a se dominus postulasset, et quid ipse domino
|
|
promisisset ostendit. Laetatus est puer patre fideli ipse quo-
|
5
|
que fidelior, nec recusabat mortem, quam deus qui uitam
|
|
dederat imperabat. Laetatur pater filio quoque gaudente et
|
|
cum gaudio unici pignoris alligat manus, quas ille uinciendas
|
|
libentius offert. Pedes quoque constringit, ne in exitu mortis
|
|
concitata uictima calcitraret: securus enim pater optimus
|
10
|
timuit, ne dolori aliquid liceret in mortem.
|
|
O fratres, secura deuotio! O pater spiritum captans,
|
6.1
|
corpus uero mortemque contemnens! O qui seruum domini
|
|
ita se esse meminerat, ut patrem se esse nesciret! Quid est
|
|
pater? Ecce sub oculis iacet filius uinculis adstrictus. Vbi sunt
|
|
lacrimae, ubi dolor, qui in humanis sensibus uersari consueuit?
|
5
|
In tantis filii casibus laetatur et gaudet et se dominum pro-
|
|
meruisse triumphat. Accepit iam praemia, quae meretur;
|
|
diuinae enim explorationis temptamina porriguntur: exserit
|
|
equidem ferrum et armata dextra subleuat manum, sed uox
|
|
eius, qui eam uictimam postulauerat, contradicit: 'Respice
|
10
|
retro, dixit deus, et antequam respicias, parce.'
|
|
Ecce et
|
7.1
|
meritum principale diuinam indulgentiam meruisse sub casi-
|
|
bus: nam retro respiciens Abraham inuenit uictimam, quam
|
|
innocens immolaret. Eo ferro mactauit arietem, quo filium
|
|
percutere iam parabat. A filio ad agnum transtulit dextram
|
5
|
semper laetatus et gaudens nec mutatus est uultus eius, cum
|
|
esset uictima commutata: cum tanta laetitia arietem obtulit,
|
|
cum quanta obtulerat et filium; ubi enim fides fuit, non erat
|
|
dolor. In illo sacrificio solus deus doluit, qui aliam uictimam
|
|
procurauit; nam Abraham cum filio sic probatus a deo est,
|
10
|
ut non postulans misericordiam mereretur.
|
|
Videamus, fratres dilectissimi, legis arcana et intel-
|
8.1
|
lectum altius proferamus. Abraham sub lege non erat, sed
|
|
legem solus impleuit, et qui nullo iure legis tenebatur, omne
|
|
ius diuinum praecipue custodiuit. Cuius immolatione ille quo-
|
|
que gauderet, qui ad uictimam parabatur. Aries haerebat in
|
5
|
uepre implicitus spinis, capite obligatus: hic est qui pro Isaac
|
|
immolatus est deo; hunc obtulit Abraham, hunc iussus est
|
|
immolare < . . . >.
|
|