De Abraham
  Abraham, fratres dilectissimi, quale diuinae pietatis 1.43.1.1
munus acceperit, uetustae legis gesta testantur. Sarra uxor
eius non inferior longae uitae transactis cursibus †pius aut
filius ederit partus effusione perciperet†. Sed utrisque <aetas>
ademerat spem sobolis: pignus succidaneum meruerunt. Sic 5
meruit fides quod ademerat tempus, extorsit credulitas quod
natura denegauerat. Abraham patriarcha noster exploratus
a deo in senectute suscepit unicum filium. Nihil tam sollicitum
patri, cuius aetas in annis uergentibus in occasus sui terminum
uersabatur et educationis tempus angustum et senectuti exitus 10
iam uicinus.
Ecce prima deuotio: libenter excipere quod 2.1
sero datur et in tristissima senectute suscepta sollicitudinis
mole gaudere; nam et risit Sarra munus iuuentutis subiens in
senecta, unde nomen accepit infans, qui post haec Abraham
sacratam deo approbat mentem. 5
  Vnicus ille filius solliciti senis adhuc paruulus, cui 3.1
pietas et miseratio maior debetur, postulatur ad uictimam;
cui si per humanam fragilitatem aliqua in corpore infirmitas
nasceretur aut humanus exitus contingeret, uix in eius casibus
pater uiuere potuisset, si annis teneris moreretur. Hic igitur 5
infans, e cuius uita paternus affectus et maternus pendebat,
ad explorationem fidei suae diuina uoce postulatur ad uicti-
mam. 'Volo, dixit deus, mihi fieri sacrificium, Abraham, tuis
manibus in monte de filio tuo; haec mihi uictima placet, hoc
me sanguine deplacabis, iste meis sacris debetur; unde immo- 10
lari iam iubeo.'
Non contristat frontem deuotissimus Abra- 4.1
ham nec dolor patri lacrimas persuasit, sed exsultat et gaudet.
Nec timuit, ne parricidium ei inputaretur, sed magis ut
deuotioni pareret, laetabatur hoc iussisse deum. De filio hos-
tiam parat, festinat denique inplere sacrificium, ne mora 5
faciat peccatum. Necessaria sacramentis protinus praeparan-
tur, ascenditur in montem. Omni mysterio sacrificioque dis-
posito ductus filius gaudens gaudente patre, patris dextra
feriendus.
Qui antequam ueniret in montem, cum de patre 5.1
quaereret, ubi esset uictima quam disponeret et immolaret,
securus de fide generis sui pater filio, de quo non dubitabat,
patefecit, quid a se dominus postulasset, et quid ipse domino
promisisset ostendit. Laetatus est puer patre fideli ipse quo- 5
que fidelior, nec recusabat mortem, quam deus qui uitam
dederat imperabat. Laetatur pater filio quoque gaudente et
cum gaudio unici pignoris alligat manus, quas ille uinciendas
libentius offert. Pedes quoque constringit, ne in exitu mortis
concitata uictima calcitraret: securus enim pater optimus 10
timuit, ne dolori aliquid liceret in mortem.
  O fratres, secura deuotio! O pater spiritum captans, 6.1
corpus uero mortemque contemnens! O qui seruum domini
ita se esse meminerat, ut patrem se esse nesciret! Quid est
pater? Ecce sub oculis iacet filius uinculis adstrictus. Vbi sunt
lacrimae, ubi dolor, qui in humanis sensibus uersari consueuit? 5
In tantis filii casibus laetatur et gaudet et se dominum pro-
meruisse triumphat. Accepit iam praemia, quae meretur;
diuinae enim explorationis temptamina porriguntur: exserit
equidem ferrum et armata dextra subleuat manum, sed uox
eius, qui eam uictimam postulauerat, contradicit: 'Respice 10
retro, dixit deus, et antequam respicias, parce.'
Ecce et 7.1
meritum principale diuinam indulgentiam meruisse sub casi-
bus: nam retro respiciens Abraham inuenit uictimam, quam
innocens immolaret. Eo ferro mactauit arietem, quo filium
percutere iam parabat. A filio ad agnum transtulit dextram 5
semper laetatus et gaudens nec mutatus est uultus eius, cum
esset uictima commutata: cum tanta laetitia arietem obtulit,
cum quanta obtulerat et filium; ubi enim fides fuit, non erat
dolor. In illo sacrificio solus deus doluit, qui aliam uictimam
procurauit; nam Abraham cum filio sic probatus a deo est, 10
ut non postulans misericordiam mereretur.
  Videamus, fratres dilectissimi, legis arcana et intel- 8.1
lectum altius proferamus. Abraham sub lege non erat, sed
legem solus impleuit, et qui nullo iure legis tenebatur, omne
ius diuinum praecipue custodiuit. Cuius immolatione ille quo-
que gauderet, qui ad uictimam parabatur. Aries haerebat in 5
uepre implicitus spinis, capite obligatus: hic est qui pro Isaac
immolatus est deo; hunc obtulit Abraham, hunc iussus est
immolare < . . . >.