De Genesi
|
|
Nisi quis hostem, a quo impugnatur, expugnet, num-
|
1.7.1.1
|
quam bonis suis poterit uti securus. Sunt enim multi, qui
|
|
adserere conantur chaos in principio fuisse, id est informem
|
|
indigestamque latentis naturae congeriem aceruo quodam
|
|
magnitudinis suae per se in se manentem; postea uero deum
|
5
|
hanc diremisse ex eaque constituisse mundum pariter et or-
|
|
nasse. Igitur si, ut uolunt, deus materiam, qua usus est, non
|
|
fecit, sed aeterna sit, ut ipse est, duo sunt ergo principia et
|
|
quidem repugnantia.
|
|
Ac per hoc necessario requirendum
|
2.1
|
nobis erit, quid sit fortius de duobus: illud quod sensibile est
|
|
an quod caret sensu. Verum quis dubitet illud fortius esse,
|
|
quod sentit, quod sapit, quod cogitat, quod mouet, quod
|
|
mouetur, quod mira prouidentia chaos ipsum ut chaos non
|
5
|
esset effecit, quod eius membra discreuit, ratione disposuit,
|
|
coloribus decorauit, determinauit mensura officiisque compe-
|
|
tentibus seruire praecepit? Vnde non est principium quod
|
|
senescit, quod opus factum est alienum, quod non est in sua
|
|
positum potestate, quod a sua substantia tollitur, quod muta-
|
10
|
tur, quod alieno mouetur pulsu, quod quid sit, quid fuerit,
|
|
quid futurum sit, non potest aliquando sentire.
|
|
Solus deus est itaque principium, qui ex se ipso dedit
|
3.1
|
sibi ipse principium; solus ante omnia et post omnia, quoniam
|
|
in eius manu inclusa sunt omnia; ex se est quod est; solus sui
|
|
conscius, quantus et qualis est; solus perfectus, quia non
|
|
potest illi aliquid nec addi nec minui; solus omnipotens, quia
|
5
|
ex nihilo uniuersa constituit, uirtute regit, maiestate custodit;
|
|
solus indemutabilis ac semper aequalis, quia in se non admittit
|
|
aetatem; solus sempiternus, quia immortalitatis est dominus.
|
|
Hic est deus noster, qui se digessit in deum; hic pater, qui
|
4.1
|
suo manente integro statu totum se reciprocauit in filium,
|
|
ne quid sibimet derogaret. Denique alter in altero exsultat
|
|
cum spiritus sancti plenitudine una originali coaeternitate
|
|
renitens, quemadmodum, si dicere dignum est, duo maria,
|
5
|
quae in semet recumbunt, freto aestus alternos in unum con-
|
|
ferente connexa, quae, licet sui proprietate, locis uocabulisque
|
|
discreta sint, tamen trini profundi saporis una uirtus, una
|
|
substantia, una est fluenti natura nec potest incomprehensi-
|
|
bilis communisque undae diuidi magnitudo ex utroque in
|
10
|
utrumque commeando largiflua, utrisque propria, nulli pri-
|
|
uata. Etenim damnum patientur ubertatis et gratiae, si adima-
|
|
tur, quod uno eodemque aestu alterum ex altero decoratur.
|
|