| DE CONIVNCTIONE | |
| Coniunctiones dictae sunt ab eo, quod coniungant elocutionem. nam | 418.4 |
| siqui dicat 'ego tu eamus', dissidet elocutio; si interponas et et dicas | 5 |
| 'ego et tu eamus', incipit cohaerere. copulativae dicuntur eo, quod et | |
| verba et sensum copulant, ut siqui dicat 'ego et tu eamus'. nam in hac | |
| elocutione et verba coniuncta sunt et sensus: utrumque enim iturum signi- | |
| ficat. disiunctiva vero penitus contra naturam sermonis fuisset inventa, | |
| nisi vel verba coniungeret. nam quid tam contrarium coniunctioni, quam | 10 |
| habere speciem disiunctionis? sed ideo disiunctiva dicitur, quod sensum | |
| disiungat: nam verba coniungit, ut siqui dicat 'ego aut tu eamus'. nunc | |
| enim elocutio coniuncta est, sed sensus disiunctus: non enim utrumque, | |
| sed alterum iturum significat. expletivae dicuntur coniunctiones eo, quod | |
| additae illud quod minus fuerat explere contendunt, ut siqui dicat negle- | 15 |
| genti lege, dicendo lege in eo eum arguit, quod non legit; at si dicat | |
| 'saltem lege', in eo arguit, quod nihil omnino agit. inter causales et | |
| rationales hoc interest, quod tunc utimur causalibus, cum de causa loqui- | |
| mur, tunc rationalibus, cum de ratione. causa est autem, quae nos in- | |
| pingit ad aliquid faciendum; ratio autem, qua utimur in faciendo. sed | 20 |
| plane sciendum est quod pro rationalibus causales ponere possumus; pro | |
| causalibus numquam ponimus rationales. etenim causa non statim ratione | |
| reperitur; ubi autem ratio est, iam causa praecessit. in ordine autem hoc | |
| servandum est, quod sunt aliquae quae semper praeponuntur, ut at ast. | |
| dicimus enim 'ast ego quae divum incedo regina', non 'ego ast'; | 25 |
| et item 'at pater Anchises', non 'pater at Anchises'. postponuntur | |
| vero que autem: dicimus enim 'primusque Machaon', non 'que pri- | |
| mus Machaon', et 'hoc autem fac', non 'autem hoc fac'. igitur vero | |
| et primo et ultimo et medio convenit loco: dicimus enim et 'igitur patres | |
| conscripti censuerunt' et 'patres igitur conscripti censuerunt'. | 30 |