finis vel fabularum vel diei. sequitur namque paulo post 1.223.1
'Aeneas per noctem plurima volvens'. et sciendum est Vergilium
non semper dicere ortum vel occasum diei, sed aut intellectui relin-
quere, ut hoc loco, aut negotiis tempora significare. est autem
poetica callopistia non omnia exprimere: unde ait Horatius in arte 5
poetica "nec verbum verbo curabis reddere fidus interpres";
quamvis plerique de translatione Graecitatis hoc adserant dictum.
Homerus sane ista contemnens tempora universa describit. {⁴³et
iam finis erat vel epularum vel famis vel malorum, ex quo Iuppiter in
caelo ita constitit, ut Libyam respiceret.}⁴³ cvm ivppiter aethere 10
svmmo despiciens oeconomiam istam secundum mathesin videtur
ordinasse Vergilius; nam Iove in altitudine sua posito cum Venere
significatur quod per mulierem aliqua felicitas possit evenire. ergo
quoniam Aeneas in partem regni admittetur a Didone per occasio-
nem coniugii, idcirco haec poeta praemisit. sane et illud animad- 15
vertendum quod peritissime dixit tristiorem Venerem fuisse cum
Iove, ex quo significat exitum uxoris infelicem futurum; nam se
utique Dido interemit. quod autem Mercurium facit a Iove defluen-
tem ad occasum descendere, id est ad ima terrarum, ostendit ami-
citias quidem fore, sed minime diuturno tempore permanere. illud 20
etiam mathematici dicunt, Venere in Virgine posita misericordem
feminam nasci: atque ideo Vergilius fingit in habitu virginis vena-
tricis Venerem occurrisse filio, quod et misericordem postea reginam
probavit Aeneas et in venatione cum ea permixtus est. aethere
svmmo qui summus est; et proprium {⁴³et perpetuum}⁴³ aetheri epitheton 25
dedit, quia omnibus superior est: {⁴³non ergo quasi elegerit Iuppiter
locum qui superior est.}⁴³