noctes atqve dies patet atri ianva ditis id est 6.127.1
omni tempore homines in fata concedunt. et hoc poetice: nam Lu-
cretius ex maiore parte et alii integre docent inferorum
regna ne posse quidem esse: nam locum ipsorum quem possumus
dicere, cum sub terris esse dicantur antipodes? in media vero terra 5
eos esse nec soliditas patitur, nec κέντρον terrae: quae si in medio
mundi est, tanta eius esse profunditas non potest, ut medio sui
habeat inferos, in quibus esse dicitur Tartarus, de quo legitur
"bis patet in praeceps tantum tenditque sub umbras, quan-
tus ad aetherium caeli suspectus Olympum". ergo hanc ter- 10
ram in qua vivimus inferos esse voluerunt, quia est omnium circu-
lorum infima, planetarum scilicet septem, Saturni, Iovis, Martis,
Solis, Veneris, Mercurii, Lunae, et duorum magnorum. hinc est
quod habemus "et novies Styx interfusa coercet": nam
novem circulis cingitur terra. ergo omnia quae de inferis finguntur, 15
suis locis hic esse conprobabimus. quod autem dicit 'patet atri
ianua Ditis sed revocare gradum superasque evadere ad auras hoc
opus hic labor est' aut poetice dictum est aut secundum philoso-
phorum altam scientiam, qui deprehenderunt bene viventium animas
ad superiores circulos, id est ad originem suam redire: quod dat 20
Lucanus Pompeio ut "vidit quanta sub nocte iaceret
nostra dies": male viventium vero diutius in his permorari corpo-
ribus permutatione diversa et esse apud inferos semper.