tvmor omnis et irae concessere devm {⁴³quidam 'conces- 8.40.1
sere' pro 'discessere' accipiunt. alii ita tradunt: nondum concesserunt,
sed utiliter dissimulat. sed}⁴³ aliqua hemistichia in Vergilio tam sunt
sensu inminuta, quam verbis, ut ecce hoc loco: namque non possu-
mus intellegere quievisse omnem tumorem et iram deorum, cum et 5
adhuc inimica sit Iuno, et ad Troianorum perniciem addantur alia
numina, ut furia, ut Iuturna: unde mire quidam conclusit hunc
versum, dicens 'concessere deum profugis nova moenia Teucris'.
{⁴³'concessere' ergo indulserunt vel cesserunt, id est permiserunt, ut "nec,
si muneribus certes, concedat Iollas", id est permittat, indulgeat, 10
et "extremum hunc Arethusa mihi concede laborem".}⁴³ quodsi ita
acceperimus, ut dicat Teucros constituere civitatem, nec ea numina,
quae irata sunt, vetant, nihil erit contrarium: nam et ipsa Iuno
hoc dicit "non dabitur regnis, esto, prohibere La-
tinis: atque inmota manet fatis Lavinia coniunx". hic autem 15
sensus, etiamsi detrahas subauditionem, potest accipi a superioribus,
ut sit: tumor omnis et irae concessere deum, ut hic tibi sit certa
domus certique penates.