LXI
Collis o Heliconii 61.1
cultor, Uraniae genus,
qui rapis teneram ad virum
virginem, o Hymenaee Hymen,
  o Hymen Hymenaee, 5
cinge tempora floribus
suave olentis amaraci,
flammeum cape, laetus huc,
huc veni, niveo gerens
  luteum pede soccum; 10
excitusque hilari die,
nuptialia concinens
voce carmina tinnula,
pelle humum pedibus, manu
  pineam quate taedam. 15
namque Iunia Manlio,
qualis Idalium colens
venit ad Phrygium Venus
iudicem, bona cum bona
  nubet alite virgo, 20
floridis velut enitens
myrtus Asia ramulis,
quos Hamadryades deae
ludicrum sibi roscido
  nutriuntur honore. 25
quare age, huc aditum ferens,
perge linquere Thespiae
rupis Aonios specus,
nympha quos super irrigat
  frigerans Aganippe, 30
ac domum dominam voca
coniugis cupidam novi,
mentem amore revinciens,
ut tenax hedera huc et huc
  arborem implicat errans. 35
vosque item simul, integrae
virgines, quibus advenit
par dies, agite in modum
dicite, 'o Hymenaee Hymen,
  o Hymen Hymenaee,' 40
ut libentius, audiens
se citarier ad suum
munus, huc aditum ferat
dux bonae Veneris, boni
  coniugator amoris. 45
quis deus magis anxiis
est petendus amantibus?
quem colent homines magis
caelitum, o Hymenaee Hymen,
  o Hymen Hymenaee? 50
te suis tremulus parens
invocat, tibi virgines
zonula soluunt sinus,
te timens cupida novus
  captat aure maritus. 55
tu fero iuveni in manus
floridam ipse puellulam
dedis a gremio suae
matris, o Hymenaee Hymen,
  o Hymen Hymenaee. 60
nil potest sine te Venus,
fama quod bona comprobet,
commodi capere: at potest
te volente. quis huic deo
  compararier ausit? 65
nulla quit sine te domus
liberos dare, nec parens
stirpe nitier: at potest
te volente. quis huic deo
  compararier ausit? 70
quae tuis careat sacris,
non queat dare praesides
terra finibus: at queat
te volente. quis huic deo
  compararier ausit? 75
claustra pandite ianuae!
virgo, ades! viden ut faces
splendidas quatiunt comas?
<cur moraris? abit dies: 78a
  prodeas, nova nupta.
neve respicias domum,
quae fuit tua, neu pedes>
tardet ingenuus pudor. 79
quem tamen magis audiens 80
  fles, quod ire necessest.
flere desine: non tibi, Au-
runculeia, periculumst,
nequa femina pulchrior
clarum ab Oceano diem 85
  viderit venientem.
talis in vario solet
divitis domini hortulo
stare flos hyacinthinus.
sed moraris, abit dies: 90
  prodeas, nova nupta.
prodeas, nova nupta, si
iam videtur, et audias
nostra verba. viden? faces
aureas quatiunt comas: 95
  prodeas, nova nupta.
non tuus levis in mala
deditus vir adultera,
probra turpia persequens,
a tuis teneris volet 100
  secubare papillis,
lenta sed velut assitas
vitis implicat arbores,
implicabitur in tuum
complexum. sed abit dies: 105
  prodeas, nova nupta.
o cubile, quod omnibus
<dignum amoribus instruit 107a
veste purpurea Tyros,
fulcit India eburnei>
  candido pede lecti, 108
quae tuo veniunt ero,
quanta gaudia, quae vaga 110
nocte, quae medio die
gaudeat! sed abit dies:
  prodeas, nova nupta.
tollite, o pueri, faces:
flammeum video venire. 115
ite concinite in modum
'io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.'
ne diu taceat procax
Fescennina iocatio, 120
nec nuces pueris neget
desertum domini audiens
  concubinus amorem.
da nuces pueris, iners
concubine! satis diu 125
lusisti: nucibus iuvet
iam servire Talassio.
  concubine, nuces da.
sordebant tibi vilicae,
concubine, hodie atque heri: 130
nunc tuum cinerarius
tondet os. miser ah miser
  concubine, nuces da.
diceris male te a tuis
unguentate glabris marite 135
abstinere, sed abstine.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
scimus haec tibi quae licent
soli cognita, sed marito 140
ista non eadem licent.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
nupta, tu quoque, quae tuus
vir petet, cave ne neges, 145
ni petitum aliunde eat.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
en tibi domus ut potens
et beata viri tui! 150
quae tibi sine serviat—
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee—
usque dum tremulum movens
cana tempus anilitas 155
omnia omnibus adnuit.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
transfer omine cum bono
limen aureolos pedes, 160
rasilemque subi forem.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
aspice, intus ut accubans
vir tuus Tyrio in toro 165
totus immineat tibi.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
illi non minus ac tibi
pectore urit in intimo 170
flamma, sed penite magis.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
mitte bracchiolum teres,
praetextate, puellulae: 175
iam cubile adeat viri.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
vos, bonae senibus viris
cognitae bene feminae, 180
collocate puellulam.
io Hymen Hymenaee io,
  io Hymen Hymenaee.
iam licet venias, marite:
uxor in thalamo tibist, 185
ore floridulo nitens,
alba parthenice velut
  luteumve papaver.
at, marite, ita me iuvent
caelites, nihilo minus 190
pulcher es, neque te Venus
neglegit. sed abit dies:
  perge, ne remorare.
non diu remoratus es,
iam venis. bona te Venus 195
iuverit, quoniam palam
quod cupis cupis, et bonum
  non abscondis amorem.
ille pulveris Africi
siderumque micantium 200
subducat numerum prius,
qui vestri numerare vult
  multa milia ludi.
ludite ut libet, et brevi
liberos date. non decet 205
tam vetus sine liberis
nomen esse, sed indidem
  semper ingenerari.
Torquatus volo parvulus
matris e gremio suae 210
porrigens teneras manus
dulce rideat ad patrem
  semihiante labello.
sit suo similis patri
Manlio, ut facie omnibus 215
noscitetur ab insciis
et pudicitiam suae
  matris indicet ore.
talis illius a bona
matre laus genus approbet, 220
qualis unica ab optima
matre Telemacho manet
  fama Penelopaeo.
claudite ostia, virgines:
lusimus satis. at, boni 225
coniuges, bene vivite et
munere assiduo valentem
  exercete iuventam!