Videte nunc quo adfectent iter apertius quam antea. 1.5.1
Nam superiore parte legis quem ad modum Pompeium
oppugnarent, a me indicati sunt; nunc iam se ipsi indica-
bunt. Iubent venire agros Attalensium atque Olympenorum
quos populo Romano <P.> Servili, fortissimi viri, victoria 5
adiunxit, deinde agros in Macedonia regios qui partim
T. Flaminini, partim L. Pauli qui Persen vicit virtute parti
sunt, deinde agrum optimum et fructuosissimum Corinthium
qui L. Mummi imperio ac felicitate ad vectigalia populi
Romani adiunctus est, post autem agros in Hispania apud 10
Carthaginem novam duorum Scipionum eximia virtute
possessos; tum vero ipsam veterem Carthaginem vendunt
quam P. Africanus nudatam tectis ac moenibus sive ad
notandam Carthaginiensium calamitatem, sive ad testifi-
candam nostram victoriam, sive oblata aliqua religione ad 15
aeternam hominum memoriam consecravit. His insignibus 6.1
atque infulis imperi venditis quibus ornatam nobis maiores
nostri rem publicam tradiderunt, iubent eos agros venire
quos rex Mithridates in Paphlagonia, Ponto Cappadociaque
possederit. Num obscure videntur prope hasta praeconis 5
insectari Cn. Pompei exercitum qui venire iubeant eos
ipsos agros in quibus ille etiam nunc bellum gerat atque
versetur?
  Hoc vero cuius modi est, quod eius auctionis quam con- 7.1
stituunt locum sibi nullum definiunt? Nam xviris quibus
in locis ipsis videatur vendendi potestas lege permittitur.
Censoribus vectigalia locare nisi in conspectu populi Ro-
mani non licet; his vendere vel in ultimis terris licebit? 5
At hoc etiam nequissimi homines consumptis patrimoniis
faciunt ut in atriis auctionariis potius quam in triviis aut in
compitis auctionentur; hic permittit sua lege xviris ut in
quibus commodum sit tenebris, ut in qua velint solitudine,
bona populi Romani possint divendere. Iam illa omnibus 8.1
in provinciis, regnis, liberis populis quam acerba, quam
formidolosa, quam quaestuosa concursatio xviralis futura sit,
non videtis? Hereditatum obeundarum causa quibus vos
legationes dedistis, qui et privati et privatum ad negotium 5
exierunt non maximis opibus neque summa auctoritate
praediti, tamen auditis profecto quam graves eorum adventus
sociis nostris esse soleant. Quam ob rem quid putatis 9.1
impendere hac lege omnibus gentibus terroris et mali, cum
immittantur in orbem terrarum xviri summo cum imperio,
summa cum avaritia infinitaque omnium rerum cupiditate?
quorum cum adventus graves, cum fasces formidolosi, tum 5
vero iudicium ac potestas erit non ferenda; licebit enim
quod videbitur publicum iudicare, quod iudicarint vendere.
Etiam illud quod homines sancti non facient, ut pecuniam
accipiant ne vendant, tamen id eis ipsum per legem licebit.
Hinc vos quas spoliationes, quas pactiones, quam denique 10
in omnibus locis nundinationem iuris ac fortunarum fore
putatis? Etenim, quod superiore parte legis praefinitum 10.1
fuit, 'Svlla et Pompeio consvlibvs,' id rursus liberum
infinitumque fecerunt. Iubet enim eosdem xviros omnibus
agris publicis pergrande vectigal imponere, ut idem possint
et liberare agros quos commodum sit et quos ipsis libeat 5
publicare. Quo in iudicio perspici non potest utrum seve-
ritas acerbior an benignitas quaestuosior sit futura.