At videte hominis diligentiam, si aut Rullum <illud> cogi- 2.23.1
tasse aut si Rullo potuisse in mentem venire arbitramini.
Viderunt ei qui haec machinabantur, si vobis ex omni
populo deligendi potestas esset data, quaecumque res esset
in qua fides, integritas, virtus, auctoritas quaereretur, vos 5
eam sine dubitatione ad Cn. Pompeium principem dela-
turos. Etenim quem unum ex cunctis delegissetis ut eum
omnibus omnium gentium bellis terra et mari praeponeretis,
certe in xviris faciendis sive fides haberetur sive honos, et
committi huic optime et ornari hunc iustissime posse 10
intellegebant. Itaque excipitur hac lege non adulescentia, 24.1
non legitimum aliquod impedimentum, non potestas, non
magistratus ullus aliis negotiis ac legibus impeditus, reus
denique quo minus xvir fieri possit, non excipitur; Cn.
Pompeius excipitur, ne cum P. Rullo—taceo de ceteris 5
xvir fieri possit. Praesentem enim profiteri iubet, quod
nulla alia in lege umquam fuit ne in eis quidem magistra-
tibus quorum certus ordo est, ne, si accepta lex esset,
illum sibi conlegam ascriberetis custodem ac vindicem
cupiditatum. Hic, quoniam video vos hominis dignitate 10
et contumelia legis esse commotos, renovabo illud quod
initio dixi, regnum comparari, libertatem vestram hac lege
funditus tolli. An vos aliter existimabatis? cum ad omnia 25.1
vestra pauci homines cupiditatis oculos adiecissent, non
eos in primis id acturos ut ex omni custodia vestrae
libertatis, ex omni potestate, curatione, patrocinio vestro-
rum commodorum Cn. Pompeius depelleretur? Viderunt 5
et vident, si per imprudentiam vestram, neglegentiam meam
legem incognitam acceperitis, fore uti postea cognitis in-
sidiis, cum xviros creetis, tum vitiis omnibus et sceleribus
legis Cn. Pompei praesidium opponendum putetis. Et hoc
parvum argumentum vobis erit, a certis hominibus domina- 10
tionem potestatemque omnium rerum quaeri, cum videatis
eum quem custodem vestrae libertatis fore videant expertem
fieri dignitatis?