'Pontifex,' inquit, 'adfuit.' Non te pudet, cum apud 117.1
pontifices res agatur, pontificem dicere et non conlegium
pontificum adfuisse, praesertim cum tribunus plebis vel de-
nuntiare potueris vel etiam cogere? Esto, conlegium non
adhibuisti: quid? de conlegio quis tandem adfuit? Opus 5
erat enim auctoritate, quae est in his omnibus, sed tamen
auget et aetas et honos dignitatem; opus erat etiam scientia,
quam si omnes consecuti sunt, tamen certe peritiores vetustas
facit. Quis ergo adfuit? 'Frater,' inquit, 'uxoris meae.' 118.1
Si auctoritatem quaerimus, etsi id est aetatis ut nondum con-
secutus sit, tamen, quanta est in adulescente auctoritas, ea
propter tantam coniunctionem adfinitatis minor est putanda;
sin autem scientia est quaesita, quis erat minus peritus quam 5
is qui paucis illis diebus in conlegium venerat? qui etiam
tibi erat magis obstrictus beneficio recenti, cum se fratrem
uxoris tuae fratri tuo germano antelatum videbat. Etsi in
eo providisti ne frater te accusare possit. Hanc tu igitur dedi-
cationem appellas, ad quam non conlegium, non honoribus 10
populi Romani ornatum pontificem, non denique adulescen-
tem quemquam†, cum haberes in conlegio familiarissimos,
adhibere potuisti? Adfuit is, si modo adfuit, quem tu
impulisti, soror rogavit, mater coegit. Videte igitur, ponti- 119.1
fices, quid statuatis in mea causa de omnium fortunis:
verbone pontificis putetis, si is postem tenuerit et aliquid
dixerit, domum unius cuiusque consecrari posse, an istae
dedicationes et templorum et delubrorum religiones ad 5
honorem deorum immortalium sine ulla civium calamitate
a maioribus nostris constitutae sint. Est inventus tribunus
plebis qui, consularibus copiis instructus, omni impetu
furoris in eum civem inruerit quem perculsum ipsa res
publica suis manibus extolleret. Quid? si qui similis istius 120.1
—neque enim iam deerunt qui imitari velint—aliquem mei
dissimilem, cui res publica non tantum debeat, per vim
adflixerit, domum eius per pontificem dedicaverit, id vos
ista auctoritate constituetis ratum esse oportere? Dicitis: 5
'Quem reperiet pontificem?' Quid? pontifex et tribunus
plebis idem esse non potest? M. Drusus, ille clarissimus
vir, tribunus plebis, pontifex fuit. Ergo si is Q. Caepionis,
inimici sui, postem aedium tenuisset et pauca verba fecisset,
aedes Caepionis essent dedicatae? Nihil loquor de ponti- 121.1
ficio iure, nihil de ipsius verbis dedicationis, nihil de religione,
caerimoniis; non dissimulo me nescire ea quae, etiam si
scirem, dissimularem, ne aliis molestus, vobis etiam curiosus
viderer; etsi effluunt multa ex vestra disciplina quae etiam 5
ad nostras auris saepe permanant. Postem teneri in dedica-
tione oportere videor audisse templi; ibi enim postis est
ubi templi aditus et valvae. Ambulationis postis nemo
umquam tenuit in dedicando; simulacrum autem aut aram
si dedicasti, sine religione loco moveri potest. Sed iam hoc 10
dicere tibi non licebit, quoniam pontificem postem tenuisse
dixisti.