Qua re, id quod extremum est in haruspicum responso,
|
60.1
|
providete Ne rei pvblicae statvs commvtetvr; etenim
|
|
vix haec, si undique fulciamus iam labefacta, vix, inquam,
|
|
nixa in omnium nostrum umeris cohaerebunt. Fuit quon-
|
|
dam ita firma haec civitas et valens ut neglegentiam senatus
|
5
|
vel etiam iniurias civium ferre posset. Iam non potest.
|
|
Aerarium nullum est, vectigalibus non fruuntur qui redeme-
|
|
runt, auctoritas principum cecidit, consensus ordinum est
|
|
divulsus, iudicia perierunt, suffragia descripta tenentur a
|
|
paucis, bonorum animus ad nutum nostri ordinis expeditus
|
10
|
iam non erit, civem qui se pro patriae salute opponat invi-
|
|
diae frustra posthac requiretis. Qua re hunc statum qui
|
61.1
|
nunc est, qualiscumque est, nulla alia re nisi concordia
|
|
retinere possumus; nam ut meliore simus loco ne optandum
|
|
quidem est illo impunito; deteriore autem statu ut simus,
|
|
unus est inferior gradus aut interitus aut servitutis; quo ne
|
5
|
trudamur di immortales nos admonent, quoniam iam pridem
|
|
humana consilia ceciderunt. Atque ego hanc orationem,
|
|
patres conscripti, tam tristem, tam gravem non suscepissem,
|
|
non quin hanc personam et has partis, honoribus populi
|
|
Romani, vestris plurimis ornamentis mihi tributis, deberem
|
10
|
et possem sustinere, sed tamen facile tacentibus ceteris reti-
|
|
cuissem; sed haec oratio omnis fuit non auctoritatis meae,
|
|
sed publicae religionis. Mea fuerunt verba fortasse plura,
|
|
sententiae quidem omnes haruspicum, ad quos aut referri
|
|
nuntiata ostenta non convenit aut eorum responsis commo-
|
15
|
veri necesse est. Quod si cetera magis pervulgata nos saepe
|
62.1
|
et leviora moverunt, vox ipsa deorum immortalium non
|
|
mentis omnium permovebit? Nolite enim id putare accidere
|
|
posse quod in fabulis saepe videtis fieri, ut deus aliqui dela-
|
|
psus de caelo coetus hominum adeat, versetur in terris, cum
|
5
|
hominibus conloquatur. Cogitate genus sonitus eius quem
|
|
Latinienses nuntiarunt, recordamini illud etiam quod non-
|
|
dum est relatum, quod eodem fere tempore factus in agro
|
|
Piceno Potentiae nuntiatur terrae motus horribilis cum qui-
|
|
busdam †multis metuendisque rebus: haec eadem profecto
|
10
|
quae prospicimus impendentia pertimescetis. Etenim haec
|
63.1
|
deorum immortalium vox, haec paene oratio iudicanda est,
|
|
cum ipse mundus, cum maria atque terrae motu quodam
|
|
novo contremiscunt et inusitato aliquid sono incredibilique
|
|
praedicunt. In quo constituendae nobis quidem sunt pro-
|
5
|
curationes et obsecratio, quem ad modum monemur. Sed
|
|
faciles sunt preces apud eos qui ultro nobis viam salutis
|
|
ostendunt: nostrae nobis sunt inter nos irae discordiaeque
|
|
placandae.
|
|