Homines Graeci quos antea nominavi, inique a suis civi- 142.1
bus damnati atque expulsi, tamen, quia bene sunt de suis
civitatibus meriti, tanta hodie gloria sunt non in Graecia
solum sed etiam apud nos atque in ceteris terris, ut eos a
quibus illi oppressi sint nemo nominet, horum calamitatem 5
dominationi illorum omnes anteponant. Quis Carthaginien-
sium pluris fuit Hannibale consilio, virtute, rebus gestis, qui
unus cum tot imperatoribus nostris per tot annos de imperio
et de gloria decertavit? Hunc sui cives e civitate eiecerunt:
nos etiam hostem litteris nostris et memoria videmus esse 10
celebratum. Qua re imitemur nostros Brutos, Camillos, 143.1
Ahalas, Decios, Curios, Fabricios, Maximos, Scipiones, Len-
tulos, Aemilios, innumerabilis alios qui hanc rem publicam
stabiliverunt; quos equidem in deorum immortalium coetu
ac numero repono. Amemus patriam, pareamus senatui, 5
consulamus bonis; praesentis fructus neglegamus, posteri-
tatis gloriae serviamus; id esse optimum putemus quod erit
rectissimum; speremus quae volumus, sed quod acciderit
feramus; cogitemus denique corpus virorum fortium magno-
rum hominum esse mortale, animi vero motus et virtutis 10
gloriam sempiternam; neque hanc opinionem si in illo san-
ctissimo Hercule consecratam videmus, cuius corpore ambusto
vitam eius et virtutem immortalitas excepisse dicatur, minus
existimemus eos qui hanc tantam rem publicam suis consiliis
aut laboribus aut auxerint aut defenderint aut servarint esse 15
immortalem gloriam consecutos.
  Sed me repente, iudices, de fortissimorum et clarissimorum 144.1
civium dignitate et gloria dicentem et plura etiam dicere
parantem horum aspectus in ipso cursu orationis repressit.
Video P. Sestium, meae salutis, vestrae auctoritatis, publicae
causae defensorem, propugnatorem, actorem, reum; video 5
hunc praetextatum eius filium oculis lacrimantibus me
intuentem; video Milonem, vindicem vestrae libertatis,
custodem salutis meae, subsidium adflictae rei publicae,
exstinctorem domestici latrocini, repressorem caedis coti-
dianae, defensorem templorum atque tectorum, praesidium 10
curiae, sordidatum et reum; video P. Lentulum, cuius ego
patrem deum ac parentem statuo fortunae ac nominis mei,
fratris liberorumque nostrorum, in hoc misero squalore et
sordibus; cui superior annus idem et virilem patris et prae-
textam populi iudicio togam dederit, hunc hoc anno in hac 15
toga rogationis iniustissimae subitam acerbitatem pro patre
fortissimo et clarissimo civi deprecantem. Atque hic tot et 145.1
talium civium squalor, hic luctus, hae sordes susceptae sunt
propter unum me, quia me defenderunt, quia meum casum
luctumque doluerunt, quia me lugenti patriae, flagitanti sena-
tui, poscenti Italiae, vobis omnibus orantibus reddiderunt. 5
Quod tantum est in me scelus? Quid tanto opere deliqui
illo die cum ad vos indicia, litteras, confessiones communis
exiti detuli, cum parui vobis? Ac si scelestum est amare
patriam, pertuli poenarum satis: eversa domus est, fortunae
vexatae, dissipati liberi, raptata coniunx, frater optimus, in- 10
credibili pietate, amore inaudito, maximo in squalore voluta-
tus est ad pedes inimicissimorum; ego pulsus aris focis deis
penatibus, distractus a meis, carui patria, quam, ut levissime
dicam, certe protexeram; pertuli crudelitatem inimicorum,
scelus infidelium, fraudem invidorum. Si hoc non est satis, 146.1
quod haec omnia deleta videntur reditu meo, multo mihi,
multo, inquam, iudices, praestat in eandem illam recidere
fortunam quam tantam importare meis defensoribus et con-
servatoribus calamitatem. An ego in hac urbe esse possim, 5
his pulsis qui me huius urbis compotem fecerunt? Non
ero, non potero esse, iudices; neque hic umquam puer, qui
his lacrimis qua sit pietate declarat, amisso patre suo propter
me, me ipsum incolumem videbit, nec, quotienscumque me
viderit, ingemescet ac pestem suam ac patris sui se dicet 10
videre. Ego vero hos in omni fortuna, quaecumque erit
oblata, complectar, nec me ab iis quos meo nomine sordi-
datos videtis umquam ulla fortuna divellet; neque eae
nationes quibus me senatus commendavit, quibus de me
gratias egit, hunc exsulem propter me sine me videbunt. 15
Sed haec di immortales, qui me suis templis advenientem 147.1
receperunt stipatum ab his viris et P. Lentulo consule, atque
ipsa res publica, qua nihil est sanctius, vestrae potestati,
iudices, commiserunt. Vos hoc iudicio omnium bonorum
mentis confirmare, improborum reprimere potestis, vos his 5
civibus uti optimis, vos me reficere et renovare rem publicam.
Qua re vos obtestor atque obsecro ut, si me salvum esse
voluistis, eos conservetis per quos me reciperavistis.