Equidem, ut paulo ante dixi, non eadem supplicia esse 95.1
in hominibus existimo quae fortasse plerique, damnationes,
expulsiones, neces; denique nullam mihi poenam videtur
habere id quod accidere innocenti, quod forti, quod
sapienti, quod bono viro et civi potest. Damnatio ista 5
quae in te flagitatur obtigit P. Rutilio, quod specimen
habuit haec civitas innocentiae. Maior mihi iudicum et
rei publicae poena illa visa est quam Rutili. L. Opimius
eiectus est e patria, is qui praetor et consul maximis
rem publicam periculis liberarat. Non in eo cui facta 10
est iniuria sed in eis qui fecerunt sceleris et conscien-
tiae poena permansit. At contra bis Catilina absolutus
<est>, emissus etiam ille auctor tuus provinciae, cum stuprum
Bonae deae pulvinaribus intulisset. Quis fuit in tanta
civitate qui illum incesto liberatum, non eos qui ita 15
iudicarant pari scelere obstrictos arbitraretur? An ego 96.1
exspectem dum de te v et lxx tabellae diribeantur,
de quo iam pridem omnes mortales omnium generum,
aetatum, ordinum iudicaverunt? Quis enim te aditu, quis
ullo honore, quis denique communi salutatione dignum 5
putat? Omnes memoriam consulatus tui, facta, mores,
faciem denique ac nomen a re publica detestantur. Legati
qui una fuerunt alienati, tribuni militum inimici, centuriones,
et si qui ex tanto exercitu reliqui milites exstant non
dimissi abs te sed dissipati, te oderunt, tibi pestem ex- 10
optant, te exsecrantur. Achaia exhausta, Thessalia vexata,
laceratae Athenae, Dyrrachium et Apollonia exinanita,
Ambracia direpta, Parthini et Bulidenses inlusi, Epirus
excisa, Locri, Phocii, Boeotii exusti, Acarnania, Amphi-
lochia, Perraebia, Athamanumque gens vendita, Macedonia 15
condonata barbaris, Aetolia amissa, Dolopes finitimique
montani oppidis atque agris exterminati; cives Romani
qui in eis locis negotiantur te unum suum sociorumque
depeculatorem, vexatorem, praedonem, hostem venisse
senserunt. Ad horum omnium iudicia tot atque tanta 97.1
domesticum iudicium accessit sententiae damnationis tuae,
occultus adventus, furtivum iter per Italiam, introitus in
urbem desertus ab amicis, nullae ad senatum e provincia
litterae, nulla ex trinis aestivis gratulatio, nulla triumphi 5
mentio; non modo quid gesseris sed ne quibus in locis
quidem fueris dicere audes. Ex illo fonte et seminario
triumphorum cum arida folia laureae rettulisses, cum ea
abiecta ad portam reliquisti, tum tu ipse de te 'fecisse
videri' pronuntiavisti. Qui si nihil gesseras dignum 10
honore, ubi exercitus, ubi sumptus, ubi imperium, ubi illa
uberrima supplicationibus triumphisque provincia? Sin
autem aliquid sperare potueras, <si> cogitaras id quod impe-
ratoris nomen, quod laureati fasces, quod illa tropaea plena
dedecoris et risus te commentatum esse declarant, quis te 15
miserior, quis te damnatior, qui neque scribere ad senatum a
te bene rem publicam esse gestam neque praesens dicere
ausus es? An tu mihi cui semper ita persuasum fuerit non 98.1
eventis sed factis cuiusque fortunam ponderari, neque in
tabellis paucorum iudicum sed in sententiis omnium civium
famam nostram fortunamque pendere, te indemnatum videri
putas, quem socii, quem foederati, quem liberi populi, quem 5
stipendiarii, quem negotiatores, quem publicani, quem uni-
versa civitas, quem legati, quem tribuni militares, quem reliqui
milites qui ferrum, qui famem, qui morbum effugerunt, omni
cruciatu dignissimum putent, cui non apud senatum, non
apud equites Romanos, non apud ullum ordinem, non in 10
urbe, non in Italia maximorum scelerum venia ulla ad igno-
scendum dari possit, qui se ipse oderit, qui metuat omnis,
qui suam causam nemini committere audeat, qui se ipse
condemnet? Numquam ego sanguinem expetivi tuum, 99.1
numquam illud extremum quod posset esse improbis et
probis commune supplicium legis ac iudici, sed abiectum,
contemptum, despectum a ceteris, a te ipso desperatum et
relictum, circumspectantem omnia, quicquid increpuisset 5
pertimescentem, diffidentem tuis rebus, sine voce, sine
libertate, sine auctoritate, sine ulla specie consulari, hor-
rentem, trementem, adulantem omnis videre te volui; vidi.
Qua re si tibi evenerit quod metuis ne accidat, equidem
non moleste feram; sin id tardius forte fiet, fruar tamen 10
tua et indignitate et timiditate, nec te minus libenter metuen-
tem videbo ne reus fias quam reum, nec minus laetabor
cum te semper sordidum, quam si paulisper sordidatum
viderem.