Haec populi oratio est, mea vero, Laterensis, haec: qua 14.1
re victus sis non debere iudicem quaerere, modo ne largi-
tione sis victus. Nam si, quotienscumque praeteritus erit
is qui non debuerit praeteriri, totiens oportebit eum qui
factus erit condemnari, nihil iam est quod populo suppli- 5
cetur, nihil quod diribitio, nihil quod renuntiatio suffra-
giorum exspectetur. Simul ut qui sint professi videro, dicam:
'hic familia consulari est, ille praetoria; reliquos video esse 15.1
ex equestri loco; sunt omnes sine macula, sunt omnes aeque
boni viri atque integri, sed servari necesse est gradus; cedat
consulari generi praetorium, ne contendat cum praetorio
nomine equester locus.' Sublata sunt studia, exstinctae 5
suffragationes, nullae contentiones, nulla libertas populi in
mandandis magistratibus, nulla exspectatio suffragiorum;
nihil, ut plerumque evenit, praeter opinionem accidet, nulla
erit posthac varietas comitiorum. Sin hoc persaepe accidit
ut et factos aliquos et non factos esse miremur, si campus 10
atque illae undae comitiorum, ut mare profundum et immen-
sum, sic effervescunt quodam quasi aestu ut ad alios acce-
dant, ab aliis autem recedant, tamen nos <in> impetu studiorum
et motu temeritatis modum aliquem et consilium et rationem
requiremus? Qua re noli me ad contentionem vestrum 16.1
vocare, Laterensis. Etenim si populo grata est tabella,
quae frontis aperit hominum, mentis tegit datque eam
libertatem ut quod velint faciant, promittant autem quod
rogentur, cur tu id in iudicio ut fiat exprimis quod non fit in 5
campo? 'Hic quam ille dignior' perquam grave est dictu.
Quo modo igitur est aequius? Sic credo, quod agitur, quod
satis est iudici: 'hic factus est.' 'Cur iste potius quam
ego?' Vel nescio vel non dico vel denique quod mihi
gravissimum esset, si dicerem, sed impune tamen deberem 10
dicere: 'non recte.' Nam quid adsequerere, si illa extrema
defensione uterer, populum quod voluisset fecisse, non
quod debuisset?