| Paulo ante quaerebam, id quod vehementer ad rem per- | 40.1 |
| tinebat, qua de causa Flavius, cum de tota lite faceret | |
| pactionem, neque satis acciperet a Roscio neque iudicio | |
| absolveretur a Fannio; nunc vero, id quod mirum et incredi- | |
| bile est, requiro: Quam ob rem, cum de tota re decidisset | 5 |
| cum Roscio, HS ccciↄↄↄ separatim Fannio dissolvit? Hoc | |
| loco, Saturi, quid pares respondere scire cupio; utrum om- | |
| nino Fannium <a> Flavio HS ccciↄↄↄ non abstulisse an alio | |
| nomine et alia de causa abstulisse. Si alia de causa, quae | 41.1 |
| ratio tibi cum eo intercesserat? Nulla. Addictus erat | |
| tibi? Non. Frustra tempus contero. 'Omnino,' inquit, | |
| 'HS ccciↄↄↄ a Flavio non abstulit neque Panurgi nomine | |
| neque cuiusquam.' Si planum facio post hanc recentem | 5 |
| stipulationem Rosci HS ccciↄↄↄ a Flavio te abstulisse, | |
| numquid causae est quin ab iudicio abeas turpissime victus? | |
| Quo teste igitur hoc planum faciam? Venerat, ut opinor, | 42.1 |
| haec res in iudicium. Certe. Quis erat petitor? Fannius. | |
| Quis reus? Flavius. Quis iudex? Cluvius. Ex his unus | |
| mihi testis est producendus qui pecuniam datam dicat. | |
| Quis est ex his gravissimus? Sine controversia qui om- | 5 |
| nium iudicio comprobatus est iudex. Quem igitur ex his | |
| tribus a me testem exspectabis? petitorem? Fannius est; | |
| contra se numquam testimonium dicet. Reum? Flavius | |
| est. Is iam pridem est mortuus; si viveret, verba eius | |
| audiretis. Iudicem? Cluvius est. Quid is dicit? HS | 10 |
| ccciↄↄↄ Panurgi nomine Flavium Fannio dissolvisse. | |
| Quem tu si ex censu spectas, eques Romanus est, si ex | |
| vita, homo clarissimus est, si ex fide, iudicem sumpsisti, | |
| si ex veritate, id quod scire potuit et debuit dixit. Nega, | 43.1 |
| nega nunc equiti Romano, homini honesto, iudici tuo | |
| credi oportere! Circumspicit, aestuat, negat nos Cluvi | |
| testimonium recitaturos. Recitabimus. Erras; inani et | |
| tenui spe te consolaris. Recita testimonium T. Manili et | 5 |
| C. Lusci Ocreae, duorum senatorum, hominum ornatissi- | |
| morum qui ex Cluvio audierunt. <Testimonivm T. Manili | |
| et C. Lvsci Ocreae.> Vtrum dicis Luscio et Manilio, an | |
| etiam Cluvio non esse credendum? Planius atque aper- | |
| tius dicam. Vtrum Luscius et Manilius nihil de HS | 10 |
| ccciↄↄↄ ex Cluvio audierunt, an Cluvius falsum Luscio et | |
| Manilio dixit? Hoc ego loco soluto et quieto sum animo et | |
| quorsom recidat responsum tuum non magno opere laboro; | |
| firmissimis enim et sanctissimis testimoniis virorum opti- | |
| morum causa Rosci communita est. Si iam tibi delibera- | 44.1 |
| tum est quibus abroges fidem iuris iurandi, responde. | |
| Manilio et Luscio negas esse credendum? Dic, aude; est | |
| tuae contumaciae, adrogantiae vitaeque universae vox. | |
| Quid exspectas quam mox ego Luscium et Manilium dicam | 5 |
| ordine esse senatores, aetate grandis natu, natura sanctos | |
| et religiosos, copiis rei familiaris locupletis et pecuniosos? | |
| Non faciam; nihil mihi detraham, cum illis exactae aetatis | |
| severissime fructum quem meruerunt retribuam. Magis | |
| mea adulescentia indiget illorum bona existimatione quam | 10 |
| illorum severissima senectus desiderat meam laudem. Tibi | 45.1 |
| vero, Piso, diu deliberandum et concoquendum est utrum | |
| potius Chaereae iniurato in sua lite, an Manilio et Luscio | |
| iuratis in alieno iudicio credas. Reliquum est ut Cluvium | |
| falsum dixisse Luscio et Manilio contendat. Quod si facit, | 5 |
| qua impudentia est, eumne testem improbabit quem iudicem | |
| probarit? ei negabit credi oportere cui ipse crediderit? | |
| eius testis ad iudicem fidem infirmabit cuius propter fidem | |
| et religionem iudicis testis compararit? quem ego si ferrem | |
| iudicem, refugere non deberet, cum testem producam, | 10 |
| reprehendere audebit? |