His lacrimis non commovetur Milo—est quodam incre-
|
101.1
|
dibili robore animi—exsilium ibi esse putat ubi virtuti
|
|
non sit locus; mortem naturae finem esse, non poenam.
|
|
Sit hic ea mente qua natus est: quid? vos, iudices, quo
|
|
tandem eritis animo? Memoriam Milonis retinebitis, ipsum
|
5
|
eicietis? Et erit dignior locus ullus in terris qui hanc
|
|
virtutem excipiat quam hic qui procreavit? Vos, vos ap-
|
|
pello, fortissimi viri, qui multum pro re publica sanguinem
|
|
effudistis; vos, inquam, in civis invicti periculo appello, cen-
|
|
turiones, vosque, milites: vobis non modo inspectantibus
|
10
|
sed etiam armatis et huic iudicio praesidentibus haec tanta
|
|
virtus ex hac urbe expelletur, exterminabitur, proicietur?
|
|
O me miserum, o me infelicem! Revocare tu me in
|
102.1
|
patriam, Milo, potuisti per hos, ego te in patria per eosdem
|
|
retinere non potero? Quid respondebo liberis meis qui te
|
|
parentem alterum putant? quid tibi, Quinte frater, qui nunc
|
|
abes, consorti mecum temporum illorum? mene non po-
|
5
|
tuisse Milonis salutem tueri per eosdem per quos nostram
|
|
ille servasset? At in qua causa non potuisse? Quae est
|
|
grata <omnibus> gentibus. A quibus non potuisse? Ab eis
|
|
qui maxime P. Clodi morte acquierunt. Quo deprecante?
|
|
Me. Quodnam ego concepi tantum scelus aut quod in me
|
103.1
|
tantum facinus admisi, iudices, cum illa indicia communis
|
|
exiti indagavi, patefeci, protuli, exstinxi? Omnes mihi
|
|
meisque redundant ex fonte illo dolores. Quid me re-
|
|
ducem esse voluistis? an ut inspectante me expellerentur
|
5
|
ei per quos essem restitutus? Nolite, obsecro vos, acer-
|
|
biorem mihi pati reditum esse quam fuerit ille ipse dis-
|
|
cessus. Nam qui possum putare me restitutum, si
|
|
distrahor ab his per quos restitutus sum? Vtinam di im-
|
|
mortales fecissent—pace tua, patria, dixerim: metuo enim
|
10
|
ne scelerate dicam in te quod pro Milone dicam pie—
|
|
utinam P. Clodius non modo viveret sed etiam praetor,
|
|
consul, dictator esset potius quam hoc spectaculum vide-
|
|
rem! O di immortales! fortem et a vobis, iudices, conser-
|
104.1
|
vandum virum! 'Minime, minime'; inquit 'immo vero
|
|
poenas ille debitas luerit: nos subeamus, si ita necesse est,
|
|
non debitas.' Hicine vir patriae natus usquam nisi in
|
|
patria morietur, aut, si forte, pro patria? huius vos animi
|
5
|
monumenta retinebitis, corporis in Italia nullum sepulcrum
|
|
esse patiemini? hunc sua quisquam sententia ex hac urbe
|
|
expellet quem omnes urbes expulsum a vobis ad se voca-
|
|
bunt? O terram illam beatam quae hunc virum exceperit,
|
105.1
|
hanc ingratam si eiecerit, miseram si amiserit! Sed finis
|
|
sit; neque enim prae lacrimis iam loqui possumus, et hic
|
|
se lacrimis defendi vetat. Vos oro obtestorque, iudices, ut
|
|
in sententiis ferendis, quod sentietis, id audeatis. Vestram
|
5
|
virtutem, iustitiam, fidem, mihi credite, is maxime compro-
|
|
babit qui in iudicibus legendis optimum et sapientissimum
|
|
et fortissimum quemque delegit.
|
|