In Q. Ligario conservando multis tu quidem gratum facies 32.1
necessariis tuis, sed hoc, quaeso, considera, quod soles.
Possum fortissimos viros, Sabinos, tibi probatissimos, totum-
que agrum Sabinum, florem Italiae ac robur rei publicae,
proponere. Nosti optime homines. Animadverte horum 5
omnium maestitiam et dolorem; huius T. Brocchi de quo
non dubito quid existimes lacrimas squaloremque ipsius et
fili vides. Quid de fratribus dicam? Noli, Caesar, putare 33.1
de unius capite nos agere: aut tres Ligarii retinendi in civi-
tate sunt aut tres ex civitate exterminandi. Quodvis exsi-
lium his est optatius quam patria, quam domus, quam di
penates, illo uno exsulante. Si fraterne, si pie, si cum 5
dolore faciunt, moveant te horum lacrimae, moveat pietas,
moveat germanitas; valeat tua vox illa quae vicit. Te
enim dicere audiebamus nos omnis adversarios putare, nisi
qui nobiscum essent; te omnis qui contra te non essent
tuos. Videsne igitur hunc splendorem omnem, hanc Broc- 10
chorum domum, hunc L. Marcium, C. Caesetium, L. Corfi-
dium, hos omnis equites Romanos qui adsunt veste mutata,
non solum notos tibi verum etiam probatos viros. Atque
his irascebamur, hos requirebamus, his non nulli etiam
minabantur. Conserva igitur tuis suos ut, quem ad modum 15
cetera quae dicta sunt a te, sic hoc verissimum reperiatur.
Quod si penitus perspicere posses concordiam Ligariorum, 34.1
omnis fratres tecum iudicares fuisse. An potest quisquam
dubitare quin, si Q. Ligarius in Italia esse potuisset, in
eadem sententia futurus fuerit in qua fratres fuerunt? Quis
est qui horum consensum conspirantem et paene conflatum 5
in hac prope aequalitate fraterna noverit qui hoc non
sentiat, quidvis prius futurum fuisse quam ut hi fratres
diversas sententias fortunasque sequerentur? Voluntate
igitur omnes tecum fuerunt: tempestate abreptus est unus
qui, si consilio id fecisset, esset eorum similis quos tu tamen 10
salvos esse voluisti. Sed ierit ad bellum, dissenserit non a 35.1
te solum verum etiam a fratribus: hi te orant tui. Equi-
dem, cum tuis omnibus negotiis interessem, memoria teneo
qualis T. Ligarius quaestor urbanus fuerit erga te et digni-
tatem tuam. Sed parum est me hoc meminisse: spero 5
etiam te qui oblivisci nihil soles nisi iniurias—cum hoc
est animi, tum etiam ingeni tui—te aliquid de huius illo
quaestorio officio, etiam de aliis quibusdam quaestoribus
reminiscentem recordari. Hic igitur T. Ligarius, qui tum 36.1
nihil egit aliud—neque enim haec divinabat—nisi ut tui se
studiosum et bonum virum iudicares, nunc a te supplex
fratris salutem petit. Quam huius admonitus officio cum
utrisque his dederis, tris fratres optimos et integerrimos non 5
solum sibi ipsos neque his tot talibus viris neque nobis
necessariis tuis sed etiam rei publicae condonaveris. Fac 37.1
igitur, quod de homine nobilissimo et clarissimo fecisti
nuper in curia, nunc idem in foro de optimis et huic omni
frequentiae probatissimis fratribus. Vt concessisti illum
senatui, sic da hunc populo, cuius voluntatem carissimam 5
semper habuisti, et, si ille dies tibi gloriosissimus, populo
Romano gratissimus fuit, noli, obsecro, dubitare, C. Caesar,
similem illi gloriae laudem quam saepissime quaerere. Nihil
est tam populare quam bonitas, nulla de virtutibus tuis
plurimis nec admirabilior nec gratior misericordia est. 10
Homines enim ad deos nulla re propius accedunt quam 38.1
salutem hominibus dando. Nihil habet nec fortuna tua
maius quam ut possis, nec natura melius quam ut velis
servare quam plurimos. Longiorem orationem causa forsi-
tan postulet, tua certe natura breviorem. Qua re cum 5
utilius esse arbitrer te ipsum quam aut me aut quemquam
loqui tecum, finem iam faciam: tantum te admonebo, si illi
absenti salutem dederis, praesentibus te his daturum.