At quam acute conlecta crimina! 'Blesamius' inquit,
|
33.1
|
—eius enim nomine, optimi viri nec tibi ignoti, male dice-
|
|
bat tibi—'ad regem' inquit 'scribere solebat te in invidia
|
|
esse, tyrannum existimari, statua inter reges posita animos
|
|
hominum vehementer offensos, plaudi tibi non solere.'
|
5
|
Nonne intellegis, Caesar, ex urbanis malevolorum sermun-
|
|
culis haec ab istis esse conlecta? Blesamius tyrannum
|
|
Caesarem scriberet? Multorum enim capita civium viderat,
|
|
multos iussu Caesaris vexatos, verberatos, necatos, multas
|
|
adflictas et eversas domos, armatis militibus refertum forum!
|
10
|
Quae semper in civili victoria sensimus, ea te victore non
|
|
vidimus. Solus, inquam, es, C. Caesar, cuius in victoria
|
34.1
|
ceciderit nemo nisi armatus. Et quem nos liberi in summa
|
|
populi Romani libertate nati non modo non tyrannum
|
|
sed etiam clementissimum in victoria ducimus, is Blesamio
|
|
qui vivit in regno tyrannus videri potest? Nam de statua
|
5
|
quis queritur, una praesertim, cum tam multas videat?
|
|
Valde enim invidendum est eius statuis cuius tropaeis non
|
|
invidemus. Nam si locus adfert invidiam, nullus est ad
|
|
statuam quidem rostris clarior. De plausu autem quid
|
|
respondeam? qui nec desideratus umquam in te est et non
|
10
|
numquam obstupefactis hominibus ipsa admiratione com-
|
|
pressus est et fortasse eo praetermissus quia nihil volgare te
|
|
dignum videri potest.
|
|
Nihil a me arbitror praeteritum, sed aliquid ad extremam
|
35.1
|
partem causae reservatum. Id autem aliquid <quid> est? te ut
|
|
plane Deiotaro reconciliet oratio mea. Non enim iam metuo
|
|
ne illi tu suscenseas; illud vereor ne tibi illum suscensere
|
|
aliquid suspicere: quod abest longissime, mihi crede, Caesar.
|
5
|
Quid enim retineat per te meminit, non quid amiserit;
|
|
neque se a te multatum arbitratur, sed, cum existimares
|
|
multis tibi multa esse tribuenda, quo minus a se qui in
|
|
altera parte fuisset ea sumeres non recusavit. Etenim
|
36.1
|
si Antiochus Magnus ille, rex Asiae, cum, postea quam
|
|
a L. Scipione devictus Tauro tenus regnare iussus est,
|
|
omnem hanc Asiam quae est nunc nostra provincia
|
|
amisisset, dicere est solitus benigne sibi a populo Romano
|
5
|
esse factum, quod nimis magna procuratione liberatus
|
|
modicis regni terminis uteretur, potest multo facilius hoc
|
|
se Deiotarus consolari. Ille enim furoris multam sustulerat,
|
|
hic erroris. Omnia tu Deiotaro, Caesar, tribuisti, cum et
|
|
ipsi et filio nomen regium concessisti. Hoc nomine retento
|
10
|
atque servato nullum beneficium populi Romani, nullum
|
|
iudicium de se senatus imminutum putat. Magno animo
|
|
et erecto est, nec umquam succumbet inimicis, ne fortunae
|
|
quidem. Multa se arbitratur et peperisse ante factis et
|
37.1
|
habere in animo atque virtute, quae nullo modo possit
|
|
amittere. Quae enim fortuna aut quis casus aut quae
|
|
tanta possit iniuria omnium imperatorum de Deiotaro
|
|
decreta delere? Ab omnibus est enim is ornatus qui,
|
5
|
postea quam in castris esse potuit per aetatem, in Asia,
|
|
Cappadocia, Ponto, Cilicia, Syria bella gesserunt: senatus
|
|
vero iudicia de illo tam multa tamque honorifica, quae
|
|
publicis populi Romani litteris monumentisque consignata
|
|
sunt, quae umquam vetustas obruet aut quae tanta delebit
|
10
|
oblivio? Quid de virtute eius dicam, de magnitudine animi,
|
|
gravitate, constantia? quae omnes docti atque sapientes
|
|
summa, quidam etiam bona sola esse dixerunt, eisque non
|
|
modo ad bene sed etiam ad beate vivendum contentam esse
|
|
virtutem. Haec ille reputans et dies noctesque cogitans non
|
38.1
|
modo tibi non suscenset—esset enim non solum ingratus
|
|
sed etiam amens—, verum omnem tranquillitatem et quietem
|
|
senectutis refert acceptam clementiae tuae. Quo quidem
|
|
animo cum antea fuit, tum non dubito quin tuis litteris,
|
5
|
quarum exemplum legi, quas ad eum Tarracone huic
|
|
Blesamio dedisti, se magis etiam erexerit ab omnique sollici-
|
|
tudine abstraxerit. Iubes enim eum bene sperare et bono
|
|
esse animo, quod scio te non frustra scribere solere. Me-
|
|
mini enim isdem fere verbis ad me te scribere meque tuis
|
10
|
litteris bene sperare non frustra esse iussum. Laboro equi-
|
39.1
|
dem regis Deiotari causa quocum mihi amicitiam res
|
|
publica conciliavit, hospitium voluntas utriusque coniunxit,
|
|
familiaritatem consuetudo attulit, summam vero necessitu-
|
|
dinem magna eius officia in me et in exercitum meum
|
5
|
effecerunt: sed cum de illo laboro, tum de multis amplissi-
|
|
mis viris quibus semel ignotum a te esse oportet, nec tuum
|
|
beneficium in dubium vocari, nec haerere in animis homi-
|
|
num sollicitudinem sempiternam, nec accidere ut quisquam
|
|
te timere incipiat eorum qui sint semel a te liberati timore.
|
10
|
Non debeo, Caesar, quod fieri solet in tantis periculis, tem-
|
40.1
|
ptare ecquonam modo dicendo misericordiam tuam com-
|
|
movere possim. Nihil opus est. Occurrere solet ipsa
|
|
supplicibus et calamitosis, nullius oratione evocata. Pro-
|
|
pone tibi duos reges et id animo contemplare quod oculis
|
5
|
non potes: dabis profecto id misericordiae quod iracundiae
|
|
denegasti. Multa sunt monumenta clementiae tuae, sed
|
|
maxime eorum incolumitates quibus salutem dedisti. Quae
|
|
si in privatis gloriosa sunt, multo magis commemorabuntur
|
|
in regibus. Semper regium nomen in hac civitate sanctum
|
10
|
fuit, sociorum vero regum et amicorum sanctissimum.
|
|
Quod nomen hi reges ne amitterent te victore timuerunt,
|
41.1
|
retentum vero et a te confirmatum posteris etiam suis tradi-
|
|
turos se esse confidunt. Corpora sua pro salute regum
|
|
suorum hi legati regii tradunt, Hieras et Blesamius et
|
|
Antigonus, tibi nobisque omnibus iam diu noti, eademque
|
5
|
fide et virtute praeditus Dorylaus, qui nuper cum Hiera
|
|
legatus est ad te missus, cum regum amicissimi, tum tibi
|
|
etiam, ut spero, probati. Exquire de Blesamio num quid
|
42.1
|
ad regem contra dignitatem tuam scripserit. Hieras quidem
|
|
causam omnem suscipit et criminibus illis pro rege se sup-
|
|
ponit reum. Memoriam tuam implorat, qua vales pluri-
|
|
mum; negat umquam se a te in Deiotari tetrarchia pedem
|
5
|
discessisse; in primis finibus tibi praesto se fuisse dicit,
|
|
usque ad ultimos prosecutum; cum e balneo exisses, tecum
|
|
se fuisse, cum illa munera inspexisses cenatus, cum in
|
|
cubiculo recubuisses; eandemque adsiduitatem tibi se prae-
|
|
buisse postridie. Quam ob rem si quid eorum quae
|
43.1
|
obiecta sunt cogitatum sit, non recusat quin id suum
|
|
facinus iudices. Quocirca, C. Caesar, velim existimes
|
|
hodierno die sententiam tuam aut cum summo dedecore
|
|
miserrimam pestem importaturam esse regibus aut incolu-
|
5
|
mem famam cum salute: quorum alterum optare illorum
|
|
crudelitatis est, alterum conservare clementiae tuae.
|
|