O generosam, inquit, stirpem et tamquam in unam
|
213.5
|
arborem plura genera sic in istam domum multorum
|
|
insitam atque †inluminatam† sapientiam!
|
|
Similiter igitur suspicor, ut conferamus parva magnis,
|
|
Curionis, etsi pupillus relictus est, patrio fuisse instituto
|
|
puro sermone adsuefactam domum; et eo magis hoc
|
10
|
iudico, quod neminem ex his quidem, qui aliquo in numero
|
|
fuerunt, cognovi in omni genere honestarum artium tam
|
|
indoctum tam rudem. nullum ille poetam noverat, nullum
|
214.1
|
legerat oratorem, nullam memoriam antiquitatis conlege-
|
|
rat; non publicum ius, non privatum et civile cognoverat.
|
|
quamquam id quidem fuit etiam in aliis et magnis quidem
|
|
oratoribus, quos parum his instructos artibus vidimus, ut
|
5
|
Sulpicium, ut Antonium. sed ei tamen unum illud habe-
|
|
bant dicendi opus elaboratum; idque cum constaret ex
|
|
quinque notissimis partibus, nemo in aliqua parte earum
|
|
omnino nihil poterat: in quacumque enim una plane clau-
|
|
deret, orator esse non posset; sed tamen alius in alia ex-
|
10
|
cellebat magis. reperiebat quid dici opus esset et quo modo
|
215.1
|
praeparari et quo loco locari, memoriaque ea comprendebat
|
|
Antonius, excellebat autem actione; erantque ei quaedam
|
|
ex his paria cum Crasso, quaedam etiam superiora; at Crassi
|
|
magis nitebat oratio. nec vero Sulpicio neque Cottae dicere
|
5
|
possumus neque cuiquam bono oratori rem ullam ex illis
|
|
quinque partibus plane atque omnino defuisse. itaque in
|
216.1
|
Curione hoc verissime iudicari potest, nulla re una magis
|
|
oratorem commendari quam verborum splendore et copia.
|
|
nam cum tardus in cogitando tum in struendo dissipatus
|
|
fuit. reliqua duo sunt, agere et meminisse: in utroque
|
5
|
cacinnos inridentium commovebat. motus erat is, quem
|
|
et C. Iulius in perpetuum notavit, cum ex eo in utramque
|
|
partem toto corpore vacillante quaesivit, quis loqueretur
|
|
e luntre; et Cn. Sicinius homo impurus sed admodum
|
|
ridiculus—neque aliud in eo oratoris simile quicquam. is
|
217.1
|
cum tribunus plebis Curionem et Octavium consules pro-
|
|
duxisset Curioque multa dixisset sedente Cn. Octavio
|
|
conlega, qui devinctus erat fasciis et multis medicamentis
|
|
propter dolorem artuum delibutus, 'numquam, inquit,
|
5
|
Octavi, conlegae tuo gratiam referes; qui nisi se suo more
|
|
iactavisset, hodie te istic muscae comedissent.' memoria
|
|
autem ita fuit nulla, ut aliquotiens, tria cum proposuisset,
|
|
aut quartum adderet aut tertium quaereret; qui in iudicio
|
|
privato vel maxumo, cum ego pro Titinia Cottae perora-
|
10
|
vissem, ille contra me pro Ser. Naevio diceret, subito
|
|
totam causam oblitus est idque veneficiis et cantionibus
|
|
Titiniae factum esse dicebat. magna haec immemoris
|
218.1
|
ingeni signa; sed nihil turpius quam quod etiam in scrip-
|
|
tis obliviscebatur quid paulo ante posuisset: ut in eo
|
|
libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa nostro et
|
|
cum Curione filio conloquentem facit, cum senatum
|
5
|
Caesar consul habuisset, omnisque ille sermo ductus <est>
|
|
a percontatione fili quid in senatu esset actum. in quo
|
|
multis verbis cum inveheretur in Caesarem Curio dis-
|
|
putatioque esset inter eos, ut est consuetudo dialogorum,
|
|
cum sermo esset institutus senatu misso, quem senatum
|
10
|
Caesar consul habuisset, reprendit eas res, quas idem
|
|
Caesar anno post et deinceps reliquis annis administra-
|
|
visset in Gallia.
|
|